Page 138 - สังคมโลก

7-32 สังคมโลก

เร่อื งที่ 7.2.2
สงครามสมัยใหม่

จดุ เปลีย่ นของสงครามสมยั โบราณมาสูส่ งครามสมยั ใหมเ่ ริม่ ขึน้ เมือ่ มกี ารสรา้ งอาวธุ ทีใ่ ชด้ นิ ปนื (gunpowder)

เป็นแรงอัดในการยิงลูกกระสุนโลหะ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือเริ่มมีการใช้กระสุนดินปืน (ammunition) ซึ่งถือว่าเป็น

พฒั นาการทางเทคโนโลยใี นการรบทีส่ ำ�คญั เพราะเปน็ การเปลีย่ นรปู แบบและวธิ กี ารของการทำ�สงครามใหม้ คี วามรนุ แรง

และมีอำ�นาจการทำ�ลายล้างมากขึ้น
ในกรณีของตะวันออกตามหลักฐานของจีนนั้น ได้มีการกล่าวถึง “ยาไฟ” ( : หว่อเย่า) ซึ่งหมายถึงดินปืน
มาตัง้ แต่ ค.ศ. 492 ซึง่ เปน็ ยุคที่จนี แตกแยกออกเปน็ ราชวงศ์เหนอื -ใต้ ต่อมาในสมยั ราชวงศ์ซ่งเมื่อ ค.ศ. 1044 หนังสอื
ชื่อ “หวู่จิงจ่งเย่า” ( ) หรือ “รวมตำ�ราการทหารที่สำ�คัญ” ที่เขียนโดยเจิ๋งกงเลี่ยง ได้ระบุว่าได้มีการทำ�ดินปืน
แล้ว แต่ใช้เป็นระเบิดขว้างหรือกับระเบิด ก่อนที่จะมีเครื่องยิงระเบิดหรือปืนยิงลูกกระสุนที่ขับเคลื่อนด้วยดินปืนใน
เวลาต่อมา45

ในคริสต์ศตวรรษที่ 13 กองทัพของราชวงศ์ซ่งได้ใช้อาวุธที่ยิงด้วยกระสุนดินปืนในการต่อต้านการรุกราน

ของพวกมองโกล ต่อมาเมื่อพวกมองโกลสามารถยึดครองจักรวรรดิจีนได้และสถาปนาราชวงศ์หยวนแล้ว กองทัพ
หยวนก็ได้ใช้อาวุธที่บรรจุกระสุนดินปืนในการรุกรานญี่ปุ่นด้วย46

ในตะวนั ออกกลาง พวกอาหรบั กม็ คี วามรูใ้ นการประดษิ ฐป์ นื ไฟขึน้ ใชใ้ นปลายครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 13 โดยการน�ำ

เข้ามาเผยแพร่ของพวกมองโกลที่รุกรานเข้ามาในตะวันออกกลาง
ในกรณีของชาวตะวันตกนั้น หนังสือชื่อ “กระจกส่องกษัตริย์” (Konungs Skuggsjà) ของนอร์เวย์ ได้บันทึก
ไว้ว่า ในการรบกันด้วยเรือไวกิ้งระหว่าง ค.ศ. 1248-1257 ได้มีการใช้อาวุธที่ทำ�จากถ่านและกำ�มะถัน47

อย่างไรก็ตาม ตามหลักฐานชาติตะวันตกนั้นการคิดค้นดินปืนมีขึ้นในหลายแห่ง อาทิ ในกลางคริสต์ศตวรรษ

ที่ 13 พระโรเจอร์ เบคอน (Roger Bacon) ชาวอังกฤษได้เขียนเรื่องเกี่ยวกับดินปืน และต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 14

แบรโ์ ทลด์ ชวารซ์ (Berthold Schwarz) พระคาทอลกิ ชาวเยอรมนั กเ็ ปน็ ผูค้ น้ พบดนิ ปนื ซึง่ มสี ว่ นผสมของโปรตสั เซยี ม
ไนเตรต ถ่าน และกำ�มะถัน48 เป็นต้น

อาวุธปืนใหญ่ที่ใช้ในการยิงกำ�แพงเมืองและประตูเมืองเริ่มมีการใช้ในยุโรปตะวันตกเป็นครั้งแรกในสงคราม

100 ปีระหว่างอังกฤษกับฝรั่งเศส โดยพระเจ้าเอดเวิร์ดที่ 3 (Edward III) แห่งอังกฤษได้นำ�ปืนใหญ่ไปใช้ในการรบที่
ยุทธภูมิเครซี (Crècy) ในฝรั่งเศสใกล้กับเมืองกาเลส์ (Calais) เมื่อ ค.ศ. 1346 ทำ�ให้อังกฤษได้รับชัยชนะในการรบ49

อย่างไรก็ตามการรบในสงคราม 100 ปีส่วนใหญ่ยังเป็นการรบด้วยอาวุธแบบเก่า และมีการใช้ปืนใหญ่รุ่นแรกๆ เพียง

ไม่กี่กระบอก ยุทธวิธีการรบก็เป็นแบบสงครามในยุคกลางที่มีการใช้ทหารราบถือหอกและดาบ พลธนูและหน้าไม้ รวม

ถึงทหารม้าอัศวินสวมเกราะเหล็กเป็นหลัก ทำ�ให้นักการทหารไม่จัดว่าสงครามครั้งนี้เป็นสงครามสมัยใหม่

45 “Gunpowder”, Wikipedia, the free Encyclopedia, http://en,Wikipedia.org/wiki/Gunpowder, (29/7/2553)
46 ibid.
47 ibid.
48 Charles N. Bernstein, “Gunpowder”, Encyclopedia Americana, Vol.13, New York: Americana Corporation, 1968,
pp. 554-556.
49 Liliane et Fred Funcken, Le Costume, L’Armure et Les Armes au Temps de la Chevalerie, Vol.2, (Le Siçcle de
la Renaissance, Tournai: Casterman, 1978, p. 130.

ลิขสิทธข์ิ องมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช