Page 141 - สังคมโลก
P. 141
สงครามกับการเปลี่ยนแปลงในสังคมโลก 7-35
8. สงครามกลางเมืองในสหรัฐอเมริการะหว่าง ค.ศ. 1861-1865 ซึ่งรู้จักกันในนามของสงครามเลิกทาส ซึ่ง
เปน็ สงครามระหวา่ งรฐั ฝา่ ยเหนอื ทีม่ นี โยบายเลกิ ทาสผวิ ด�ำ ในสหรฐั อเมรกิ า โดยมปี ระธานาธบิ ดอี บั ราฮมั ลนิ คอลน์ เปน็
ผู้นำ� เรียกว่า “ฝ่ายสหภาพ” (Union) กับรัฐฝ่ายใต้ที่ต้องการให้มีทาสต่อไปเพราะต้องอาศัยแรงงานทาสผิวดำ�ในการ
ทำ�ไร่ฝ้ายซึ่งเป็นเกษตรกรรมหลักของภูมิภาค โดยมีเจฟเฟอร์สัน เดวิส (Jefferson Davis) เป็นประธานาธิบดี เรียก
ว่า “ฝ่ายสมาพันธ์” (Confederacy) สงครามสิ้นสุดลงด้วยชัยชนะของฝ่ายเหนือ และมีการประกาศปลดปล่อยทาส
ผิวดำ�ราว 4 ล้านคนให้เป็นอิสระ ในสงครามครั้งนี้มีผู้เสียชีวิตทั้งทหารและพลเรือนจากการรบ การทำ�ลายบ้านเมือง
และโรคภัยไข้เจ็บ รวมทั้งผู้บาดเจ็บและพิการกว่า 1 ล้านคน ซึ่งกว่าครึ่งเป็นคนของฝ่ายเหนือ
9. สงครามกบฏไท่ผิง (太平) ซึ่งแปลว่า “สันติภาพอันยิ่งใหญ่” เป็นสงครามที่ก่อขึ้นโดยชาวจีนในมณฑล
กวางตุ้งเมื่อ ค.ศ. 1850 สมัยราชวงศ์ชิงที่เป็นชาวแมนจู ฝ่ายกบฏสามารถควบคุมดินแดนภาคใต้ส่วนใหญ่ของจีนไว้
ได้โดยมีประชากรในเขตปกครองถึง 30 ล้านคน แล้วจัดตั้งประเทศสวรรค์สันติ ( ) ขึ้น มีเมืองหลวงอยู่ที่
หนานจิง หงซิ่วก๋วน หัวหน้ากบฏ สถาปนาตนเองขึ้นเป็นกษัตริย์ โดยมีนโยบายต่อต้านพวกแมนจู และต้องการปฏิรูป
สังคมและวัฒนธรรมจีนใหม่โดยผสมผสานแนวทางของศาสนาขงจื่อ พุทธ และคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์ที่ได้รับ
อิทธิพลมาจากนักสอนศาสนาชาวตะวันตกเข้าด้วยกัน ในที่สุดใน ค.ศ. 1864 พวกกบฏไท่ผิงก็ถูกกองทัพของราชวงศ์
ชิงปราบปรามลงได้โดยความช่วยเหลือทางทหารของอังกฤษ สหรัฐอเมริกา และฝรั่งเศส หงเทียนกุ้ยฝู กษัตริย์องค์
สุดท้าย ถูกส�ำ เรจ็ โทษพรอ้ มเจา้ นายทัง้ ราชวงศ์ สงครามกบฏไทผ่ งิ ทีม่ ีระยะเวลานาน 14 ปีนีม้ คี นตายราว 20 ล้านคน55
10. สงครามโลเปสแหง่ ปารากวยั หรอื สงครามไตรภาคี เปน็ สงครามทีเ่ กดิ ขึน้ ใน ค.ศ. 1864 ระหวา่ งปารากวยั
ฝ่ายหนึ่ง กับอุรุกวัย บราซิล และอาร์เจนตินาอีกฝ่ายหนึ่ง สงครามเริ่มจากบราซิลสนับสนุนฝ่ายกองกำ�ลังปฏิวัติใน
อรุ กุ วยั ใหย้ ดึ อ�ำ นาจรฐั บาลอรุ กุ วยั รฐั บาลอรุ กุ วยั จงึ ขอความชว่ ยเหลอื ไปยงั ปารากวยั ประธานาธบิ ดฟี รานซสิ โก โซลาโน
โลเปส การิลโย (Francisco Solaro Lopez Carrillo) แห่งปารากวัย ได้เตือนบราซิลไม่ให้ยกทัพเข้าไปในอุรุกวัย
มิฉะนั้นจะถือว่าคุกคามปารากวัย แต่บราซิลก็บุกเข้าไปในอุรุกวัย จึงเกิดการสู้รบกับปารากวัย ปารากวัยต้องการส่ง
กองทัพไปช่วยเหลือรัฐบาลอุรุกวัยจึงขอเดินทัพผ่านดินแดนอาร์เจนตินา แต่อาร์เจนตินาปฏิเสธ ปารากวัยจึงประกาศ
สงครามกับอาร์เจนตินาและยกทัพเข้ายึดจังหวัดชายแดนของอาร์เจนตินา ในขณะนั้นฝ่ายปฏิวัติอุรุกวัยยึดอำ�นาจการ
ปกครองประเทศได้แล้ว ดังนั้นในวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 1865 บราซิล อาร์เจนตินาและอุรุกวัยจึงทำ�สนธิสัญญา
ไตรภาคีเป็นพันธมิตรร่วมกันรบกับปารากวัย การรบดำ�เนินต่อไปจนถึง ค.ศ. 1870 กองทัพปารากวัยจึงพ่ายแพ้ต่อ
กองทัพไตรภาคีในที่สุด
ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 อาวุธปืนยาวไรเพิลได้พัฒนามาสู่ปืนกลที่มีการยิงกระสุนได้เร็วขึ้นและครั้งละ
หลายนัดติดต่อกัน ทำ�ให้ประสิทธิภาพในการรบและการสังหารข้าศึกเพิ่มมากขึ้น ผู้ที่ประดิษฐ์ปืนกลในสมัยแรกได้แก่
เจมส์ พักเกิล (James Puckle) ชาวอังกฤษ ซึ่งสร้างขึ้นใน ค.ศ. 1718 แต่สมรรถนะในการยิงยังช้าและบรรจุกระสุน
ได้น้อย ปืนกลที่เป็นปืนยิงเร็วและบรรจุกระสุนได้จำ�นวนมากเพิ่งนำ�เข้าสู่สงครามอย่างจริงจังในคริสต์ศตวรรษที่ 19
โดยกองทัพสหรัฐอเมริกา56 ส่วนอาวุธร้ายแรงอื่น เช่น ระเบิดมือ อากาศยาน เครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ และเรดาร์
เป็นต้น จะเป็นพัฒนาการด้านอาวุธในสงครามยุคต่อไปในคริสต์ศตวรรษที่ 20
55 Wright, op.cit., p. 458.
56 “Machine Gun”, Encyclopèdia Britannica, Vol.14, Chicago: William Benton Publisher, 1965, pp. 521-522.
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
