Page 83 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 83
การจัดการก ารผลิตบัวและพ รรณไม้น้ำ 8-23
เมื่อตัดข วางพบช่องอ าก าศกลมๆ ขนาดเล็กตรงก ลางแ ละมีช่องข นาดใหญ่ล้อมรอบ 7-9 ช่อง น้ำหนักเบาแ ต่แ ข็งและ
หักยาก มีกลิ่นอ่อนแ ละรสฝาดเล็กน ้อย ลำต้นบ ัวหลวงส่วนที่เรียกว ่าเหง้าซึ่งเป็นที่สะสมอ าหาร นิยมน ำไปประกอบ
อาหารค าวห วาน สำหรับล ำต้นบ ัวห ลวงส ่วนท ีเ่รียกว ่าไหลเป็นส ่วนอ ่อน จึงน ิยมน ำไปใชใ้นก ารข ยายพ ันธุเ์พื่อป ลูกต ่อไป
1.2 ใบบัวหลวง เป็นใบเดี่ยวแตกจากข้อของลำต้นใต้ดิน ใบอ่อนลอยปริ่มน้ำ ส่วนใบแก่ชูพ้นน้ำ ลักษณะ
ใบกลม ขอบเรียบและเป็นคลื่น ผิวใบเรียบ มีไขเคลือบที่ผิวใบด้านบน ก้านใบยาว ตามระดับน้ำและเหนือระดับน้ำ
มีหนามเป็นตุ่มเล็กๆ ภายในม ีน ้ำยางใส เมื่อส ัมผัสอ ากาศน ้ำยางใสเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ นอกจากน ี้ก ้านใบย ังมีท่ออ ากาศ
ใหญ่ 4-6 ช่อง ก้านใบต ิดกับแผ่นใบด้านหลังใบ โคนก้านใบมีหูใบ 2 อัน
1.3 ดอกบัวหลวง เป็นดอกเดี่ยว มีกลิ่นหอม ดอกออกจากเหง้าใต้ดินตรงซอกใบ ก้านดอก ส่งดอกให้ขึ้น
บานเหนือน้ำ ก้านดอกและก้านใบมีลักษณะภายในเหมือนกัน ดอกประกอบด้วย กลีบเลี้ยงขนาดเล็ก 4-5 กลีบ มี
กลบี ด อกจ ำนวนม าก สขี าว เหลอื ง ชมพแู ละแ ดง เรยี งซ อ้ นก นั ห ลายช ัน้ เกสรต วั เมยี 9-40 อนั สว่ นเกสรต วั ผ ูม้ จี ำนวนม าก
อาจม ากถ งึ 200อนั ตดิ อ ยรู่ อบฐ านร งั ไขท่ บี่ วมข ยายใหญห่ มุ้ ร งั ไขไ่ วภ้ ายในบวั ห ลวงบ างพ นั ธมุ์ เี กสรต วั ผเู้ ปน็ ห มนั บางพ นั ธุ์
มีเกสรตัวผู้ที่เหมือนกลีบดอก และบางพันธุ์มีทั้งเกสรตัวผู้ที่เหมือนกลีบดอกและเป็นหมันอยู่ในดอกเดียวกัน รังไข่
ของบัวหลวงอยู่เหนือช ั้นข องกลีบดอกและเกสรตัวผ ู้
1.4 ผลและเมล็ดบัวหลวง เป็นแบบผลกลุ่ม เรียกว่า “ฝักบัว” ประกอบด้วยผลย่อยจำนวนมาก ผลมี
เปลือกแข็ง ภายในผลมีเมล็ดเดียว ขนาดใหญ่ เปลือกที่หุ้มเมล็ดแข็งแรงทนทานและผิวเรียบเป็นมัน จึงกันน้ำได้ดี
น้ำซึมเข้าส ู่ส ่วนภายในเมล็ดได้ยาก ทำให้ส ามารถเก็บรักษาเมล็ดบัวได้นับพันปีโดยเมล็ดไม่สูญเสียความง อก
2. ชนดิ ของบ วั ห ลวง
สกุลบัวหลวง มีเพียง 2 ชนิด ได้แก่
2.1 ชนิด Nelumbo nucifera Gaertn. ชื่อสามัญเรียก Sacred lotus, Hindu lotus เป็นบัวห ลวงด อกสี
ขาว สีชมพู พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเชียต ะวันออก ออสเตรเลีย อินเดีย แอฟริกา รัสเซียต อนใต้ เปอร์เซีย
รวมท ั้งประเทศไทย
2.2 ชนิด Nelumbo lutea (Willd.) Pers. ชื่อสามัญเรียก American lotus, Water Chinquapin เป็น
บัวหลวงพันธุ์พื้นเมืองข องทวีปอ เมริกาเหนือ ดอกสีเหลือง พบในภาคก ลางแ ละภาคต ะวันออกของอเมริกา
ลิขสทิ ธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
