Page 85 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 85
การจ ัดการก ารผ ลิตบัวและพ รรณไม้น ้ำ 8-25
3.3.1 ดอกตูม เป็นร ูปไข่ท รงป้อม สีชมพู ประกอบด ้วย กลีบเลี้ยงร ูปรี 4-7 กลีบ เรียงซ ้อน 2-3 ชั้น
3.3.2 ดอกบาน รูปถ้วยค่อนข้างกลม ประกอบด้วย กลีบดอกจำนวนมาก ประมาณ 100 กลีบ เป็น
กลีบดอกจ ริงและก ลีบดอกที่เปลี่ยนแปลงจ ากเกสรตัวผู้ ดอกประกอบด้วย
1) กลีบดอกสีชมพู ส่วนโคนที่ติดกับฐานรองดอกมีสีขาวอมเหลือง กลีบดอกประมาณ 12-16
กลีบๆ เรียง 3 ชั้น กลีบดอกชั้นกลางม ีข นาดใหญ่ก ว่าช ั้นนอกและชั้นใน
2) เกสรตวั ผู้ แบ่งได้ 4 ลักษณะ กล่าวค ือ
(1) เกสรตัวผู้ ที่ม ีก้านชูอ ับเกสรซ ึ่งม ีละอองเกสรอยู่ภายใน
(2) เกสรตัวผู้ชั้นถัดออกมา ก้านชูเกสรตัวผู้เปลี่ยนรูปร่างเป็นแผ่นบางๆ สีชมพู คล้าย
กลีบด อกชั้นในแ ต่มีขนาดเล็กก ว่า และมีอ ับเกสรติดที่ส่วนป ลาย
(3) เกสรต ัวผ ู้ท ี่ก ้านช ูเกสรเปลี่ยนร ูปร ่างค ล้ายก ลีบด อกแ ละไม่มีอ ับเกสร เป็นเกสรต ัวผ ู้ท ี่
เป็นห มัน
(4) เกสรตัวผู้ที่คล้ายกลีบดอกและเป็นหมัน เป็นเกสรตัวผู้ที่เปลี่ยนลักษณะไปอย่าง
สิ้นเชิง ไม่มีอ ับเกสรและร ยางค์ มีล ักษณะเป็นแ ผ่นก ว้างเหมือนกลีบด อกช ั้นในแต่ม ีขนาดเล็กก ว่า
3.4 บัวหลวงพันธุ์สัตตบุษย์ หรือบัวฉัตรขาว เป็นบัวหลวงพันธุ์ที่มีดอกใหญ่ กลีบซ้อนลักษณะคล้าย
บัวห ลวงพ ันธุ์ส ัตตบงกช สันน ิษ ฐานว ่าเป็นพ ันธุ์ท ี่ก ลาย จากบ ัวห ลวงพ ันธุ์บ ุณฑริก โดยก ลีบด อกช ั้นน อกส ีเขียวอ มข าว
กลีบดอกช ั้นในสีข าวสะอาดทั้งก ลีบ เกสรตัวผู้เปลี่ยนเป็นกล ีบดอกทำให้เกิดเป็นด อกบัวสีข าว กลีบดอกซ้อนมากถึง
100 กลีบ มีก ลิ่นหอมม าก
3.5 บวั หลวงพ นั ธด์ุ อกเล็ก บัวหลวงพันธุ์ด อกเล็ก มีทั้งสีขาว เรียกว่า บัวห ลวงจ ีน บัวปักกิ่งข าว บัวเข็มข าว
ส่วนดอกช มพูเรียกบ ัวห ลวงจีนชมพู บัวป ักกิ่งช มพู หรือบ ัวเข็มชมพู มีล ักษณะเหมือนบัวหลวงพันธุ์สัตตบงกช เข้าใจ
ว่านำเข้าจ ากประเทศจ ีน
3.6 บัวหลวงพันธุ์ลูกผสม เป็นพันธุ์ที่เกิดจากการผสมพันธุ์ใหม่ๆ มีหลากหลายพันธุ์ เช่น ลูกสัตตบงกช
แ ละลูกส ัตตบุษย์ เป็นสายพันธุ์ท ี่ม ีลักษณะด อกและสีดอ กที่แตกต่างจ ากพันธุ์พ่อแม่ ลูกผสมระหว่างพันธุ์สัตตบงกช
และพันธุ์ปทุม เช่น พันธุ์สัตตปทุม มีกลีบดอกสีชมพูเข้ม พันธุ์มงคลปทุมเป็นลูกผสมเปิดของบัวหลวงจากประเทศ
ญี่ปุ่น ซึ่งเกสรต ัวผู้เปลี่ยนเป็นกล ีบด อกท ั้งหมดแ ละไม่มีเกสรต ัวเมีย ดอกจ ึงม ีแ ต่ก ลีบซ ้อนก ันจ ำนวนม าก สีก ลีบด อก
ขาวป ลายก ลีบด อกช มพู เป็นต้น ป ัจจุบันน ักป รับปรุงพ ันธุบ์ ัวห ลวง นิยมป รับปรุงส ร้างพ ันธุล์ ูกผสมใหแ้ ปลกใหม่ ทำให้
เกิดก ารประกวดพ ันธุ์บ ัวห ลวงที่แ ปลกใหม่ เป็นการส ร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจอีกทางห นึ่ง
4. การขยายพ นั ธ์ุบวั หลวง
บัวหลวงสามารถขยายพ ันธุ์ได้ทั้งแ บบอาศัยเพศ ด้วยการใช้เมล็ด และแบบไม่อาศัยเพศโดยใช้ไหล
4.1 การขยายพันธุ์บัวหลวงโดยเพาะเมล็ด เมื่ออยู่ในสภาพที่เหมาะสม เมล็ดบัวหลวงที่สมบูรณ์และแก่
สามารถงอกได้ แต่เนื่องจากเปลือกเมล็ดบัวหลวงแข็งมาก การเพาะขยายพันธุ์เมล็ดบัวจึงควรปฏิบัติเป็นขั้นตอน
ดังนี้
4.1.1 ทำให้เปลือกเมล็ดพันธุ์บัวหลวงบางลง เพื่อให้น้ำซึมเข้าสู่ภายในได้ โดยฝนด้วยกระดาษทราย
หรือหินล ับมีด หรือใช้กรรไกรตัดเปลือกให้เป็นแผล
4.1.2 นำเมล็ดพันธุ์บัวหลวงแช่ในน้ำสะอาด 2-3 วัน ให้น้ำซึมเข้าสู่เมล็ดพันธุ์ให้เต็มที่ เพื่อให้เมล็ด
เริ่มกระบวนการง อก
4.1.3 นำเมล็ดพ ันธุ์บ ัวหลวงท ี่เริ่มง อกปลูกในแปลงหรือภาชนะปลูก
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
