Page 89 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 89
การจัดการก ารผลิตบัวแ ละพรรณไม้น ้ำ 8-29
2) หนอนก ินบวั (Simya conspera Moore) ทำลายบ ัวหลวงโดยกัดกินใบและดอก ทำให้ใบแ ละ
ดอกม ีร อยขาดว ิ่น กำจัดโดยจ ับตัวห นอนนำไปท ำลาย
3) แมลงวนั ห นอนช อนใบบ วั (Steno chironomus nelumbus Tokunga & Kuroda) ทำลายบ ัวห ลวง
โดยชอนไชเข้าในเนื้อเยื่อบัว ส่วนที่หนอนชอนไชผ่านกลายเป็นสีดำเน่าเป็นทาง สามารถทำลายเน่าทั้งใบ ถ้าพบการ
ทำลายเล็กน ้อยควรต ัดใบแ ละเผาทำลาย ถ้าระบาดมากควรพ ่นส ารโมโนโครโตฟอส 2 ครั้ง ห่าง 5-7 วัน
4) เพล้ยี ไฟ (Scirtothrips sp., Selenothrips rubroccinctus Giard) ทำให้หลังใบและด อกบัวหลวง
เป็นร อยด ่างส นี ้ำตาล ดอกเล็กล งแ ละบ ิดเบี้ยว รวมท ั้งใหด้ อกน ้อยล ง ป้องกันก ำจัดโดยพ ่นค าร์บ าร ิล มาลาไธอ อน หรือ
คาร์โบซัลเฟน
5) เพล้ียอ่อน (Rhopalosiphum nymphaea) ทำลายโดยดูดน้ำเลี้ยงจากใบอ่อน ทำให้ใบหยิกงอ
และสั้นล ง ป้องกันกำจัดโดยพ่นม าลาไธอ อน หรือโพรพาไกต์ ทุก 15 วันหรือท ุกเดือน
2.2.3 การป ้องกันก ำจดั ส ัตว์ศัตรู สัตว์ศ ัตรูที่ส ำคัญ ได้แก่ ไรแดงแ ละห อยเชอรี่ การป ้องกันกำจัดค วร
ปฏิบัติด ังนี้
1) ไรแ ดง ทำลายโดยด ดู ก นิ น ำ้ เลีย้ งจ ากใบบ วั ทำใหส้ ว่ นท ถี่ กู ท ำลายเปน็ จ ดุ ส เี หลอื งแ ละใบเปลีย่ น
เป็นส ีน ้ำตาลแห้ง ป้องกันก ำจัดโดยพ ่นโพร พาไกต์ ทุก 15 หรือ 30 วัน
2) หอยเชอร ี ทำลายโดยก ัดกินใบและก้านใบบัวห ลวง กำจัดโดยจับห อยเชอร ีทำลาย
3. การเก็บเก่ยี วแ ละก ารจ ัดการผ ลผลิตหลงั ก ารเกบ็ เกยี่ วบ ัวหลวง
บัวหลวงให้ดอกหลังปลูก 3-4 เดือน การผลิตบ ัวหลวงเชิงธ ุรกิจม ุ่งให้ได้ผลผลิต ดอกบัว ฝักบัวสด เมล็ดบ ัว
ไหลแ ละเหง้า การเก็บเกี่ยวผ ลผลิตต ่างป ระเภท เก็บต่างเวลาแ ละต ่างวิธีก าร ดังนี้
3.1 การเก็บเกยี่ วด อกบวั ห ลวง ดอกบัวเป็นไม้ตัดดอกอีกประเภทที่ตลาดต้องการสม่ำเสมอ สำหรับใช้เป็น
พทุ ธบ ชู าในว าระแ ละพ ธิ กี รรมต า่ งๆ ผลผลติ ด อกบวั ส ามารถท ย อยเกบ็ เกีย่ วไดต้ อ่ เนือ่ ง 3-4 เดอื น ทัง้ นี้ ลกั ษณะด อกบวั
ที่เก็บเกี่ยวมี 2 ลักษณะ ได้แก่ ดอกต ูมและด อกบ าน
3.1.1 การเกบ็ เกยี่ วด อกบวั ต มู ระยะท ีค่ วรเก็บเกี่ยวเป็นร ะยะท ีด่ อกบัวห ลวงเจริญเติบโตเต็มท ีแ่ ตย่ ังไม่
บาน ควรเก็บเกี่ยวในช ่วงเช้า วันเว้นว ัน ด้วยก ารใช้ม ือห ักก ้านให้ได้ค วามย าวก ้าน 40-50 เซนติเมตร จากน ั้นค ัดข นาด
และรวมมัดเป็นกำ กำละ 10 ดอก ใช้ใบบัวห่อ สุดท้ายตัดป ลายก ้านให้ยาวเท่าก ัน รอขนส่งและจำหน่ายต ่อไป
3.1.2 การเก็บเกี่ยวดอกบาน ดอกบัวบานเป็นดอกบัวที่แก่จัดเต็มที่มักเป็นที่ต้องการของตลาดต่าง
ประเทศ การเก็บเกี่ยวและการจัดการหลังเก็บเกี่ยวจำเป็นต้องประณีตระมัดระวังไม่ให้กลีบดอกช้ำ จึงควรปฏิบัติ
เป็นขั้นต อนด ังนี้
1) ระยะที่เหมาะสมสำหรับการเก็บเกี่ยวขึ้นกับบัวแต่ละพันธุ์ เช่น บัวพันธุ์สัตตบงกชควรเก็บ
เกี่ยวเมื่อดอกบัวโผล่พ ้นน้ำ 10 วัน สังเกตได้จ ากเมื่อกลีบเลี้ยงเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล
2) ใช้โฟมตาข่ายห ุ้มด อกบัวเพื่อลดการช้ำ
3) ใช้ม ีดท ี่ค มแ ละส ะอาด ตัดก ้านใบแ ละจ ุ่มในน ้ำร ้อนป ระมาณ 3 วินาที เพื่อก ำจัดน ้ำย าง จากน ั้น
จึงแ ช่ในภ าชนะบรรจุน้ำ เพื่อป้องกันดอกบัวข าดน ้ำ นอกจากนี้ควรห ลีกเลี่ยงก ารห อบด อกบานในอ้อมแขน ซึ่งท ำให้
ดอกบัวช้ำ หลังตัดดอกควรเร่งล ำเลียงดอกบัวหลวงไปยังโรงเรือนเพื่อด ำเนินก ารขั้นตอนท ี่ 4 และ 5 ต่อไป
4) หุ้มรอยตัดที่ปลายก้านดอกด้วยสำลีชุบน้ำสะอาด จากนั้นใช้ถุงพลาสติกหุ้มทับอีกชั้น เพื่อ
แก้ป ัญหาดอกบัวข าดน้ำระหว่างข นส่ง
5) บรรจุดอกบัวในก ล่องกระดาษลูกฟูกที่รองพ ื้นด้วยแผ่นฟิมล์พลาสติก ควรยึดก้านดอกไม่ให้
เคลื่อนที่ได้ และว างวัสดุที่มีค ุณสมบัติด ูดก ๊าซเอทิลีน ก่อนผ นึกฝากล่องให้เรียบร้อย
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
