Page 90 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 90
8-30 การจ ัดการการผ ลิตไม้ด อกไม้ป ระดับเชิงธ ุรกิจ
3.2 การเกบ็ เกย่ี วเมลด็ บ วั หลวง เมื่อบ ัวม ีอายุ 3-4 เดือนห ลังป ลูก สามารถเก็บเกี่ยวฝ ักห รือเมล็ดได้ ขั้นต อน
การเก็บเกี่ยวป ระกอบด ้วย
3.2.1 เมื่อกลีบดอกร่วงและฝักเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเขียวอมน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมม่วงแดง มี
รอยย่นมาก ตรวจสอบสีเปลือกเมล็ด ถ้าพบเป็นสีเทาแสดงว่าเป็นระยะเวลาที่เหมาะสม สำหรับเก็บเกี่ยว หากเวลา
ล่วงผ่านไปจนฝ ักแ ห้ง เมล็ดห ลุดจากข ั้วและร ่วง ทำให้เก็บเกี่ยวผ ลผลิตเมล็ดได้น้อยล ง
3.2.2 เกบ็ ฝ กั บัวโดยใชเ้ รอื แ ลน่ เขา้ ไปในแ ปลงบ ัว จากน ั้นใชไ้ มย้ าวป ระมาณ 5-6 เมตร (เกษตรกรเรียก
ไม้ซ ่าว) เกี่ยวฝักบัวใส่เรือ แล้วข นกลับขึ้นฝั่ง
3.2.3 กองฝ ักบัวรวมบนลานดิน ใช้ไม้ทุบให้ฝักฉีกข าดแ ละเมล็ดหลุดจ ากฝ ัก
3.2.4 ตากแ ดดให้เมล็ดแห้ง 2-3 วัน
3.2.5 ใช้ตะแกรงร่อนเมล็ดลีบหรือเมล็ดเสียทิ้ง ส่วนเมล็ดที่สมบูรณ์บรรจุกระสอบเตรียมจำหน่าย
ต่อไป
3.3 การเกบ็ เกย่ี วเหงา้ บ วั ห ลวง เหงา้ ซ ึง่ เปน็ ส ว่ นล ำตน้ บ วั ห ลวงท อี่ ยใู่ ตด้ นิ ควรข ดุ ในฤ ดหู นาว วธิ กี ารเกบ็ เกีย่ ว
เริ่มด ้วยการระบายน้ำจ ากพ ื้นที่ป ลูก จากน ั้นจ ึงข ุดเหง้าบ ัวจากด ิน ตัดเฉพาะเหง้า ล้างให้สะอาด และตากแ ดดให้แ ห้ง
สุดท้ายจึงต ัดรากอ อก บรรจุภ าชนะร อจำหน่ายต ่อไป
4. การจดั การแปลงปลูกบ วั หลวงหลงั เกบ็ เกี่ยว
เมื่อเก็บเกี่ยวด อกแ ละฝัก 3-4 เดือน ต้นบ ัวห ลวงเริ่มโทรมและให้ดอกปริมาณล ดลง ควรบังคับให้เหง้าแ ตก
ต้นใหม่ ด้วยการระบายน้ำออกจากแปลงนาให้แห้ง จากนั้นจึงไถดะหรือใช้ลูกขลุกทุบเพื่อลดความหนาแน่นของต้น
สุดท้ายจ ึงปล่อยน้ำเข้าแปลงอีกค รั้ง หลังจ ากนั้นบ ัวห ลวงส ามารถแ ตกยอดใหม่และ 2-3 เดือนต่อมา สามารถเริ่มเก็บ
เกี่ยวได้อ ีกค รั้ง
กจิ กรรม 8.2.3
1. จงอธบิ ายวธิ ีก ารเตร ียมพน้ื ที่ป ลกู บ วั หลวงแ บบนาบัวม าพ อเข้าใจ
2. สามารถปลกู บัวห ลวงไดก้ ี่ว ิธี อะไรบ า้ ง
3. จงบ อกชอ่ื แ มลงศัตรูส ำคัญบ วั ห ลวงม า 3 ชนิด
แนวตอบกิจกรรม 8.2.3
1. วิธีการเตรยี มพน้ื ท่ีปลกู บ ัวห ลวงแ บบนาบวั ประกอบดว้ ยข น้ั ต อนด งั น้ี
1.1 ระบายน ำ้ อ อกจ ากพื้นทจี่ นแหง้
1.2 ทำคนั ดินสูง 1.5 เมตร รอบพ้ืนทีป่ ลกู
1.3 ไถดะ 1 ครงั้ และปรับพ นื้ ทีใ่หเ้ รียบ
1.4 ตากด นิ 1-2 สปั ดาห์
1.5 ใส่ปยุ๋ ค อก 200 กก./ไร่ และไถแปร 1 ครั้ง
1.6 นำน ำ้ เข้าพ ้ืนที่ ให้ระดบั น้ำสูง 15 เซนตเิ มตร
1.7 ขงั น้ำน าน 3-5 วัน จากน ้ันจ งึ ป ลกู
ลิขสทิ ธิข์ องมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
