Page 35 - การเมืองการปกครองไทย หน่วยที่ 1
P. 35
1-25
การปกครองแบบธรรมราชาและจักรพรรดิราชทำ�ให้พระมหากษัตริย์ทรงยึดมั่นพระธรรมคำ�สั่งสอนของ
พระพุทธเจ้าต ามห ลักทางพ ระพุทธศาสนา แต่ก ารม ุ่งห วังถ ึงการเป็นจ ักรพรรดิร าชท ำ�ให้ต้องเผชิญกับพ ม่าท ี่
มีค วามค ิดเช่นเดียวกัน จนน ำ�ไปส ู่ส งครามแ ละค วามพ ่ายแ พ้จ นเสียเอกราช ผลกร ะท บข องก ารป กครองแบบ
เทวราชา คือ การจัดวางโครงสร้างอำ�นาจที่ปรากฏในโครงสร้างสังคมการเมืองไทยอย่างเป็นรูปธรรมโดยที่
สถาบันพระมหากษัตริย์เป็นสถาบันทางการเมืองที่ศักดิ์สิทธิ์ สถาบันขุนนางทำ�หน้าที่รับใช้พระมหากษัตริย์
เพื่อบริหารราชการแผ่นดิน ผลกระทบจากการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ คือ การวางโครงสร้าง
และการกำ�หนดสัมพันธภาพเชิงอำ�นาจของรัฐสมัยใหม่ให้ค รอบคลุมทั้งประเทศ การปลดปล่อยไพร่เพื่อเป็น
สามัญช นแ ต่ข าดก ารฝ ึกฝนเรียนร ู้เพื่อป ระกอบก ารท างพ ณิชย กรร ม การแ ยกท รัพย์สินข องแ ผ่นด ินอ อกจ าก
ทรพั ยส์ นิ ส ว่ นพ ระม หาก ษตั รยิ ์ และจ ดั ต ัง้ ก รมพ ระค ลงั ข า้ งท เี่ พือ่ แ สวงหาผ ลป ระโยชนท์ างเศรษฐกจิ การเตบิ โต
ของค นจ ีนแ ละค นไทยเชื้อส ายจ ีนในท างเศรษฐกิจ การข าดก ารเตร ีย มค วามพ ร้อมใหก้ ับป ระชาชนเพื่อร องรับ
ความเปลี่ยนแปลงห รือก ารเปลี่ยนผ่านของร ะบอบก ารปกครอง
แนวตอบกิจกรรม 1.3.2
มรดกข องระบอบราชาธิปไตยที่ม ีต ่อการเมืองการป กครองไทยที่สำ�คัญ แบ่งออกเป็นสี่ร ูปแบบ การ
ปกครองแบบพ่อปกครองลูกให้มรดกท ี่ส ำ�คัญ คือ การเสด็จเยี่ยมเยียนร าษฎรของพ ระม หาก ษัตริย์ซ ึ่งน ำ�ไป
สู่พระราชกรณียกิจนานัปการ การใช้พระราชอำ�นาจผ่านสถาบันตุลาการ การปกครองแบบธรรมราชาและ
จักรพรรดิร าชให้ม รดกท ี่ส ำ�คัญ คือ การท ี่ท รงย ึดห ลักธ รรม การอ ุปถัมภ์ค ้ำ�จุนพ ระพุทธศ าสนาน อกเหนือจ าก
การที่ทรงเป็นเอกอ ัครศาสนูปถัมภก การป กครองแ บบเทวราชาให้มรดกที่สำ�คัญ คือ การจ ัดวางโครงสร้าง
อำ�นาจทางการเมืองการปกครองแนวจารีตที่ส่วนหนึ่งสืบทอดถึงปัจจุบัน การเปิดโอกาสให้คนจีนแสวงหา
ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจจนกลายเป็นกลุ่มทุนที่มีบทบาทสำ�คัญภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
การปรากฏภาพของความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ระหว่างผู้อุปถัมภ์กับผู้ถูกอุปถัมภ์ในเกือบทุกระดับ และการ
เกิดความคิดแบบวัฒนธรรมราษฎร์ การปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ให้มรดกที่สำ�คัญ คือ การ
จัดวางโครงสร้างสัมพันธภาพทางการเมืองการปกครองสมัยใหม่ การถือกำ�เนิดแนวคิดและประวัติศาสตร์
ราชาช าตินิยม การร องรับป ัญหาท ุกร ูปแ บบข องผ ู้ป กครองส มัยใหม่ การเผชิญก ับก ารแ ทรกแซงก ารเมืองข อง
ระบบราชการ การเติบโตข องกลุ่มทุนของค นจีนหรือคนไทยเชื้อส ายจีนจนนำ�มาสู่การม ีอำ�นาจทางการเมือง
การจ ำ�กัดการแพร่ข ยายแนวการศ ึกษาส มัยใหม่ และก ารถือก ำ�เนิดข องป ัญญาชนและช นชั้นก ลาง
