Page 38 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4

4-28 หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา

เรอ่ื งที่ 4.2.2 การบรหิ ารจดั การการศกึ ษาปฐมวยั ในระบบ

เพื่อเปน็ การทำ�ความเข้าใจเกีย่ วกับการบริหารจัดการการศึกษาปฐมวัยในระบบของสถานศกึ ษาหรอื
โรงเรียน จะขอกล่าวถึงประเภทของสถานศึกษาที่จัดการศึกษาปฐมวัยในระบบเสียก่อน ซึ่งการศึกษาปฐมวัย
ในระบบส่วนใหญ่เกือบทั้งหมดจัดในสถานศึกษาปฐมวัย ตามมาตราที่ 18 พระราชบัญญัติการศึกษาแห่ง
ชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545 จำ�แนกสถานศึกษาปฐมวัยได้ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มแรกเป็น
สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ได้แก่ ศูนย์เด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาเด็กก่อนเกณฑ์ของสถาบัน
ศาสนา ศูนย์บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มของเด็กพิการและเด็กซึ่งมีความต้องการพิเศษ หรือสถานพัฒนา
เด็กปฐมวัยที่เรียกชื่ออย่างอื่น และกลุ่มที่สองเป็นโรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนของรัฐ โรงเรียนเอกชน และ
โรงเรียนที่สังกัดสถาบันพุทธศาสนาหรือศาสนาอื่น

เมื่อพิจารณาสถานศึกษาปฐมวัยประเภทต่างๆ ข้างต้น โดยใช้องค์ประกอบของรูปแบบการจัดการ
ศึกษาปฐมวัยในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ดังในตารางที่ 4.1 ตอนที่ 4.1 เรื่องที่ 4.1.4 จะพบว่า
สถานศึกษาปฐมวัยกลุ่มที่เป็นโรงเรียนทั้งโรงเรียนของรัฐและโรงเรียนเอกชน และโรงเรียนที่สังกัดสถาบัน
พุทธศาสนาหรือศาสนาอื่น จะเป็นสถานศึกษาที่ใช้รูปแบบการศึกษาปฐมวัยในระบบเป็นหลัก เพราะมีการ
กำ�หนดหลักสูตร เนื้อหา เวลาเรียน กิจกรรมการเรียนการสอน มีเกณฑ์ในการประเมินผล มีการกำ�หนดอายุ
ผู้เรียน กำ�หนดคุณสมบัติผู้สอน มีสถานที่เรียนที่จัดขึ้นโดยเฉพาะ

สถานศึกษาปฐมวัยกลุ่มที่เป็นสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ได้แก่ ศูนย์เด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก
ศูนย์พัฒนาเด็กก่อนเกณฑ์ของสถาบันศาสนา ศูนย์บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มของเด็กพิการและเด็กซึ่งมี
ความต้องการพิเศษ หรือสถานพัฒนาเดก็ ปฐมวยั ที่เรยี กชือ่ อยา่ งอื่น จะเห็นว่ามีทัง้ สว่ นที่ใช้รปู แบบการศึกษา
ปฐมวัยในระบบเป็นหลัก เช่น ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทั้งนี้เพราะ มีการกำ�หนด
หลักสูตร เนื้อหา เวลาเรียน กิจกรรมการเรียนการสอน มีเกณฑ์ในการประเมินผล มีการกำ�หนดอายุผู้เรียน
ก�ำ หนดคณุ สมบตั ผิ ูส้ อน และมสี ถานทีเ่ รยี นทีจ่ ดั ขึน้ โดยเฉพาะ และบางสว่ นแมจ้ ะใชช้ ือ่ วา่ ศนู ยพ์ ฒั นาเดก็ เลก็
หรอื ศนู ยเ์ ดก็ เลก็ เหมอื นกนั กต็ าม แตเ่ ปน็ สถานศกึ ษาปฐมวยั ทีใ่ ชร้ ปู แบบการศกึ ษาปฐมวยั นอกระบบเปน็ หลกั
เช่น ศูนย์เด็กก่อสร้าง ศูนย์รับเลี้ยงเด็กรายวัน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในโรงงานอุตสาหกรรม ศูนย์พัฒนาเด็ก
เล็กในสถานที่ก่อสร้าง และศนู ยพ์ ฒั นาเด็กในสถานประกอบการหรือหน่วยราชการ เปน็ ตน้ เพราะมหี ลักสตู ร
เนื้อหา เวลาเรียน กิจกรรมการเรียนการสอน และเกณฑ์การประเมินที่ยืดหยุ่นไม่กำ�หนดตายตัว ไม่มีการ
กำ�หนดเกณฑ์อายุ และคุณสมบัติของผู้สอน สถานที่เรียนมีความยืดหยุ่น อาจไม่มีสถานที่จัดโดยเฉพาะก็ได้

สถานศึกษาปฐมวัยทั้งกลุ่มที่เป็นสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย และกลุ่มที่เป็นโรงเรียน แม้จะใช้รูปแบบ
การศึกษาปฐมวัยรูปแบบใดเป็นหลักก็ตาม สถานศึกษาปฐมวัยทุกสถานศึกษาอาจจัดการศึกษาปฐมวัยใน
รูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง หรือจัดการศึกษาปฐมวัยทั้งสามรูปแบบก็ได้ ตามมาตราที่ 15 ของพระราชบัญญัติ