Page 33 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4
P. 33
รูปแบบของการจัดการศึกษาปฐมวัย 4-23
การศึกษาในระบบโรงเรียนเป็นรูปแบบที่มีระบบแบบแผนมากที่สุด การศึกษาตามอัธยาศัยค่อนข้างจะไม่มี
แบบแผน ไมไ่ ดจ้ งใจจดั ใหก้ ลุม่ ใดกลุม่ หนึง่ หรอื บคุ ลใดบคุ คลหนึง่ สว่ นการศกึ ษานอกระบบอยูร่ ะหวา่ งกลาง
จะจัดให้มีแบบแผนอย่างการศึกษาในระบบบ้างก็ได้ หรือจะให้ยืดหยุ่นมากที่สุดแบบการศึกษาตามอัธยาศัย
ก็ได้ อย่างไรก็ตามการศึกษาทั้ง 3 รูปแบบ มีความเกี่ยวโยงและสัมพันธ์กันมาก ในแต่ละช่วงชีวิตของบุคคล
อาจจะได้รับการศึกษาทั้ง 2 หรือ 3 รูปแบบ ผสมผสานกันไป เช่น ขณะที่บุคคลได้รับการศึกษารูปแบบหนึ่ง
อาจจะได้รับการศึกษาอีกรูปแบบหนึ่งควบคู่กันไปก็ได้ โดยเฉพาะการศึกษาตามอัธยาศัยเกิดขึ้นได้เสมอ แม้
บุคคลกำ�ลังศึกษาอยู่ในระบบโรงเรียนหรือนอกระบบก็ตาม
เพื่อให้เข้าใจถึงลักษณะสำ�คัญของรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยทั้ง 3 รูปแบบ จะขอเสนอตาราง
เปรียบเทียบรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยทั้ง 3 รูปแบบ ตามองค์ประกอบที่สำ�คัญของการจัดการศึกษา
ตามรูปแบบต่างๆ ดังต่อไปนี้
ตารางท่ี 4.1 เปรยี บเทียบองค์ประกอบของรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยในระบบ นอกระบบ และตามอธั ยาศัย
องคป์ ระกอบ รูปแบบการจัดการศกึ ษาปฐมวัย รูปแบบการจดั การศกึ ษา รปู แบบการจัดการศกึ ษา
หลักสูตร ในระบบ ปฐมวัยนอกระบบ ปฐมวยั ตามอัธยาศยั
เนื้อหา มีการกำ�หนดหลักสูตร มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไม่มีการกำ�หนดหลักสูตร
ตายตัว
เวลาเรียน มีการจัดโครงสร้างสาระการ มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไม่มีการกำ�หนดเนื้อหา
เรียนรู้ ตายตัว
การเรียน มีการกำ�หนดเวลาเรียน มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไม่มีการกำ�หนดเวลาเรียน
การสอน ตายตัว
การวัด มีการกำ�หนดกิจกรรมการเรียน มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไม่มีการกำ�หนดกิจกรรม
ประเมิน การสอนของแต่ละระดับชั้น ตายตัว การเรียนการสอน
อายุผู้เรียน มีการกำ�หนดเกณฑ์ในการวัด มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไ ม่ มี ก า ร กำ � ห น ด เ ก ณ ฑ์
ผู้สอน ประเมิน ตายตัว การวัดประเมิน
มีการกำ�หนดอายุผู้เรียน ไม่มีการกำ�หนดเกณฑ์อายุ ไม่มีการกำ�หนดเกณฑ์อายุ
สถานที่เรียน มีการกำ�หนดคุณสมบัติของ ไม่มีการกำ�หนดคุณสมบัติ ไม่มีการกำ�หนดคุณสมบัติ
ผู้สอน เฉพาะของผู้สอน ของผู้สอน
สถานที่จัดขึ้นโดยเฉพาะ เช่น มีความยืดหยุ่น ไม่กำ�หนด ไม่มีสถานที่แน่นอน เรียน
โรงเรียน สถานที่รับเลี้ยงเด็ก ตายตัว ที่ใดก็ได้ ไม่จำ�กัดสถานที่
กลางวนั ศนู ยเ์ ดก็ ปฐมวยั ศนู ย์ และเวลาเรียน
โภชนาการ ศูนย์อบรมเด็กใน
วัดและในมัสยิด เป็นต้น
