Page 28 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4
P. 28
4-18 หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา
ความสำ�คัญของรปู แบบการจัดการศึกษาปฐมวยั นอกระบบ
รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยนอกระบบตอบสนองสังคมในยุคปัจจุบันที่คนต้องเรียนรู้มากขึ้น
เรียนรู้ตลอดเวลาทุกช่วงวยั ของชวี ิต การศึกษาของคนจงึ ไม่ไดจ้ ำ�กัดขอบเขตอยูแ่ ต่ภายในรัว้ โรงเรียน บุคคล
สามารถเรียนรู้ได้ทุกเวลาทุกสถานที่ตามความต้องการของตนผ่านการศึกษานอกระบบโรงเรียน
ทองอยู่ แกว้ ไทรฮะ (2554: 26) ไดก้ ลา่ วถงึ ความสำ�คญั ของรปู แบบการจัดการศกึ ษานอกระบบ สรุป
ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาปฐมวัยได้ว่า เป็นการศึกษาที่มีความยืดหยุ่นอย่างมาก เพื่อให้ตอบสนอง
ต่อความต้องการของผู้เรียนและให้สอดคล้องกับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อม ดังนั้น จึงมีความแตกต่าง
จากการศึกษาในระบบโรงเรียน ทั้งในด้านวัตถุประสงค์ กลุ่มเป้าหมาย รูปแบบการศึกษา ระเบียบกฎเกณฑ์
ต่างๆ เนื้อหา หลักสูตร วิธีการเรียนการสอน ผู้สอน สถานที่เรียน ระยะเวลาเรียน การประเมินผลการเรียน
และหน่วยงานผู้รับผิดชอบในการจัดการศึกษา เด็กปฐมวัยสามารถรับบริการได้ทันทีเมื่อมีความพร้อม และ
เมือ่ มีความจำ�เป็นต้องหยดุ พักไว้ก่อนและกลบั เข้ามาเรียนใหม่ได้เมือ่ ต้องการ เนื้อหาหลกั สูตรจะปรบั เปลีย่ น
ใหเ้ หมาะสมกบั สภาพความตอ้ งการของผูเ้ รยี นและทอ้ งถิน่ สถานทีเ่ รยี นไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเปน็ ทีโ่ รงเรยี น อาจเปน็
ที่บ้านผู้เรียน ตามศูนย์การค้า ศาลาวัด ที่อ่านหนังสือประจำ�หมู่บ้าน หรือสถานที่อื่นๆ ที่สะดวกเหมาะสม
วิธีการเรียนการสอน และเวลาเรียนจะยืดหยุ่นตามความพร้อมของครูและผู้เรียน การวัดประเมินไม่จำ�เป็น
ต้องเป็นการสอบ อาจจะประเมินจากการเข้าร่วมกิจกรรม หน่วยงานที่จัดการศึกษานอกระบบไม่จำ�เป็นต้อง
เปน็ โรงเรียนหรอื สถาบันการศกึ ษาเท่านัน้ อาจเป็นหนว่ ยงานต่างๆ ทั้งภาครฐั เอกชน หรอื องคก์ รทอ้ งถิ่นก็ได้
รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยนอกระบบยังมีส่วนสำ�คัญที่จะช่วยเหลือเด็กปฐมวัยที่ขาดโอกาส
เข้าศึกษาในโรงเรียนปฐมวัยในระบบ เพราะความจำ�เป็นของผู้ปกครองที่จะต้องไปประกอบอาชีพในที่ต่างๆ
อยู่ไม่เป็นหลักแหล่ง และอยู่ในแต่ละที่ไม่นาน เช่น กลุ่มของกรรมกรก่อสร้าง ดังตัวอย่างของโครงการศูนย์
เด็กก่อสร้าง ของมูลนิธิสร้างสรรค์เด็ก (2554) ที่จัดให้มีศูนย์เด็กก่อสร้างขึ้น เนื่องด้วยมีเด็กๆ ที่ติดตามพ่อ
แม่ที่เขา้ มาท�ำ งานในแหลง่ ก่อสรา้ ง โดยพอ่ แม่ของเด็กเหลา่ นี้ทำ�งานเปน็ คนงานของบริษทั ตา่ งๆ ทีร่ บั เหมางาน
ก่อสร้าง เด็กเหล่านี้ที่มาอยู่กับพ่อแม่ ไม่มีโอกาสได้รับการพัฒนาตามวัยในด้านต่างๆ ตั้งแต่ด้านการศึกษา
การสาธารณสุข มูลนิธิสร้างสรรค์เด็กได้ดำ�เนินงานโครงการศูนย์เด็กก่อสร้าง โดยเปิดศูนย์เด็กก่อสร้างใน
แหล่งก่อสร้างต่างๆ ทั่วกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยได้ประสานงานกับกลุ่มธุรกิจงานก่อสร้าง เพื่อ
ต้องการให้เด็กที่อยู่ในแหล่งก่อสร้างได้รับการดูแลด้านสาธารณสุข ด้านการศึกษา ได้รับการพัฒนาให้มี
ความรู้ การดำ�เนินชีวิตที่ดีขึ้นและปลอดภัย และเพื่อให้พ่อแม่ของเด็กเห็นความสาคัญ ในการพัฒนาเด็ก
นอกจากนี้ รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยนอกระบบยังเปิดโอกาสให้กลุ่มผู้ปกครองบางกลุ่มที่
ไม่เห็นด้วยกับวิธีการจัดการศึกษาในระบบ มีทางเลือกที่จะจัดการศึกษาปฐมวัยให้กับบุตรหลานของตนเอง
ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 12 ที่กำ�หนดว่า บุคคลมีสิทธิในการ
จัดการศึกษาขั้นพื้นฐานให้กับบุตรหลาน โดยให้เป็นไปตามกฎกระทรวงว่าด้วยสิทธิในการจัดการศึกษา
ขั้นพื้นฐานโดยครอบครัว พ.ศ. 2547 ซึ่งจากการศึกษาพบว่าสาเหตุที่ผู้ปกครองต้องการจัดการศึกษาให้กับ
บุตรหลานของตนเองส่วนใหญ่มาจากเรื่องต่อไปนี้ (สำ�นักงานเลขาธิการสภาการศึกษา 2547: 48)
