Page 27 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4
P. 27
รูปแบบของการจัดการศึกษาปฐมวัย 4-17
เรียน หลักสูตร กระบวนการจัดการเรียนการสอน การวัดประเมินผล สถานที่เรียน เด็กสามารถเข้าเรียนหรือ
หยุดเรียน เรียนได้ตามความพร้อม
ลกั ษณะสำ�คญั ของรปู แบบการจดั การศึกษาปฐมวยั นอกระบบ
ทองอยู่ แก้วไทรฮะ (2554: 23) กล่าวถึงลักษณะสำ�คัญของรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย
นอกระบบ สรุปได้ดังนี้
1. ผู้เรียน ไม่มีการกำ�หนดเกณฑ์อายุเหมือนการศึกษาในระบบ การเรียนขึ้นอยู่กับความสมัครใจ
ของผูเ้ รยี นและผูป้ กครองเปน็ ส�ำ คญั ไมม่ กี ารบงั คบั สามารถสมคั รเรยี นไดต้ ามความตอ้ งการและความสนใจ
2. ผู้สอนและบุคลากรการศึกษานอกระบบอาจจะเป็นครูผู้สอนที่มีความรู้ความชำ�นาญและความ
เชี่ยวชาญในวิชาที่เรียนโดยตรง หรือเป็นผู้ที่มีประสบการณ์จากการประกอบอาชีพของตนมาเป็นผู้สอน
3. หลักสูตรและเนื้อหาวิชา ยืดหยุ่นได้มาก เนื้อหาสามารถปรับตามท้องถิ่นและความสนใจของผู้
เรียน เช่น การเรียนดนตรี ศิลปะ นาฏศิลป์และการเคลื่อนไหว หลักสูตรจะสร้างจากความสนใจและความ
ต้องการของผู้เรียน
4. รูปแบบการจัด ไม่มีรูปแบบแน่นอน รูปแบบการจัดจะแตกต่างกันไป เพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมาย
ตามวัตถุประสงค์ของผู้จัดและผู้รับบริการ
5. การเรียนการสอน จะมีรูปแบบแตกต่างกันไปตามความเหมาะสม และความจำ�เป็น บางครั้งจะ
จัดการเรียนการสอนเป็นชั้น และบางครั้งจะไม่เป็นชั้นเรียน แต่จัดในรูปกลุ่ม หรือเรียนเป็นรายบุคคล
6. สถานทีจ่ ดั ใหบ้ รกิ าร จะกระจายเปลีย่ นแปลง และโยกยา้ ยไปตามสถานทีท่ ีอ่ �ำ นวย และเหมาะสม
กับสภาพของท้องถิ่น
7. ระยะเวลา ขึ้นอยู่กับชนิดและลักษณะของสิ่งที่เรียน รวมทั้งความสนใจของผู้เรียน
8. กิจกรรมหรือโครงการต่างๆ มีความยืดหยุ่นมาก เพื่อให้การจัดสนองตอบความต้องการของ
ผู้เรียนเป็นสำ�คัญ ส่วนหลักสูตร เนื้อหา ระยะเวลา สถานที่ วิธีสอน และวิทยากรผู้สอนนั้น จะปรับเปลี่ยน
ตามความเหมาะสมกับสภาพที่เป็นอยู่
สรุปได้ว่า ลักษณะสำ�คัญของรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยนอกระบบ เป็นการจัดการศึกษาที่
ไมม่ ีการก�ำ หนดเกณฑอ์ ายุผูเ้ รยี นเหมือนการศึกษาในระบบ การเรยี นขึ้นอยูก่ ับความสมคั รใจของผูเ้ รียนและ
ผูป้ กครองเปน็ ส�ำ คญั ไมม่ กี ารบงั คบั สามารถสมคั รเรยี นไดต้ ามความตอ้ งการและความสนใจ ผูส้ อนไมจ่ �ำ เปน็
ตอ้ งเปน็ ครเู ทา่ นัน้ อาจจะเปน็ ผูท้ ีม่ คี วามรูค้ วามชำ�นาญและความเชีย่ วชาญในวชิ าทีส่ อน หลกั สตู รและเนือ้ หา
วิชา ยืดหยุ่น ปรับตามท้องถิ่นและความสนใจของผู้เรียน ไม่มีรูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่แน่นอน จะ
แตกต่างกันไปตามความเหมาะสม ความจำ�เป็น บางครั้งจะจัดการเรียนการสอนเป็นชั้น และบางครั้งจะไม่
เป็นชั้นเรียน แต่จัดในรูปกลุ่ม หรือ เรียนเป็นรายบุคคล สถานที่จัดให้บริการจะกระจาย เปลี่ยนแปลงและ
โยกย้ายไปตามสถานที่ที่อำ�นวย และเหมาะสมกับสภาพของท้องถิ่น ระยะเวลา ขึ้นอยู่กับชนิดและลักษณะ
ของสิ่งที่เรียน รวมทั้งความสนใจของผู้เรียน กิจกรรมหรือโครงการต่างๆ มีความยืดหยุ่นมากเพื่อให้การจัด
สนองตอบความต้องการของผู้เรียนเป็นสำ�คัญ
