Page 57 - การวิจัยเพื่อพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย หน่วยที่ 10
P. 57
การวิจัยเชิงท ดลองในก ารศ ึกษาน อกระบบและก ารศึกษาตามอ ัธยาศัย 10-47
เป็นแบบวัดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ไม่ได้เป็นแบบทดสอบที่มีคำ�ตอบที่ถูกต้องเพียงคำ�ตอบเดียว
จึงไม่ต้องหาค่าอ ำ�นาจจำ�แนก และความยาก หาเพียงค วามต รงเชิงเนื้อหาและภาษาโดยอ าศัยความเห็นของ
ผู้ทรงคุณวุฒิ 6 ท่าน และค่าความเที่ยงก็เพียงพอที่จะสนับสนุนว ่าเป็นแบบวัดที่วัดได้อย่างเหมาะสม เมื่อ
ได้เครื่องมือท ี่เหมาะส มแล้ว ผู้ว ิจัยย ังค วบคุมความคลาดเคลื่อนเชิงร ะบบอ ันเนื่องม าจากว ิธีการว ัดด้วยการ
ดำ�เนินก ารเองท ั้งก่อนแ ละหลังก ารท ดลอง เพื่อให้ม ีก ารดำ�เนินก ารไม่แ ตกต่างก ันในทุกค รั้งที่ทำ�การว ัด
5) การวัดก่อนการทดลองและหลังการทดลองห่างกัน 7 วัน อาจทำ�ให้สมาชิกกลุ่มทดลองจำ�ข้อ
คำ�ถามจ ากก ารท ดสอบก ่อนก ารท ดลองโดยเฉพาะในส ่วนข องค วามร ู้ 30 ข้อ เมื่อเข้าร ่วมก ิจกรรมอ าจพ ยายาม
ศึกษาเรียนร ู้เป็นพ ิเศษในส าระท ี่เกี่ยวก ับค ำ�ถามท ี่เคยพ บม าก ่อนแ ล้ว จึงท ำ�ให้ค ะแนนท ดสอบห รือว ัดค วามร ู้
หลังการทดลองส ูงข ึ้น (เรียนร ู้เฉพาะที่เป็นข ้อสอบ) มิได้เป็นการเรียนร ู้ทั้งม วล ในส่วนข องการว ัดท ักษะแ ละ
เจตคติข ้อค ำ�ถามไม่ได้แ สดงถ ึงค ำ�ตอบท ี่ค าดห วังข องผ ู้ว ิจัยไว้อ ย่างช ัดเจน การม ีป ระสบการณ์ม าก ่อนอ าจจ ะ
ไม่มีผ ลหรือม ีผลเพียงเล็กน ้อยต ่อผ ลก ารวัดห ลังก ารทดลอง
6) การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยเลือกใช้การทดสอบความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยของการวัดก่อน
และห ลังการทดลอง โดยแยกท ดสอบเป็น 3 ส่วน คือ ความร ู้ ทักษะ และเจตคติ (3 ตัวแปร) ทำ�ให้ทราบว ่า
กิจกรรมที่พัฒนาขึ้นมานั้นมีผลต่อคะแนนความรู้หรือไม่ มีผลต่อคะแนนทักษะ (พฤติกรรม) หรือไม่ และ
มีผ ลต ่อเจตคติห รือไม่ ทำ�ให้ผ ลการว ิจัยชัดเจน เพราะไม่จำ�เป็นว ่าก ิจกรรมท ี่พัฒนาข ึ้นมาใหม่จ ะต้องก่อให้
เกิดการเรียนรู้ทั้ง 3 ด้าน อาจก่อให้เกิดการเรียนรู้เพียงบางด้านก็ได้ การใช้คะแนนเฉลี่ยของกลุ่มมาเป็น
ตัวเปรียบเทียบเป็นการสนับสนุนว่ากลุ่มเกิดการเรียนรู้หรือไม่ จึงเพียงพอที่จะนำ�มาสู่ข้อสรุปว่ากิจกรรมที่
พัฒนาขึ้นเป็นส าเหตุห รือไม่ จึงใช้ห ลักค ิดที่ว ่า ถ้าคะแนนเฉลี่ยหลังการท ดลองสูงกว่าค ะแนนเฉลี่ยก่อนการ
ทดลอง ผลที่เกิดข ึ้นน ั้นม าจากก ารจ ัดกระทำ� ผู้ว ิจัยอาจไม่ใช้วิธีก ารเปรียบเทียบค ะแนนเฉลี่ยก่อนแ ละหลัง
การทดลองก็ได้ ผู้วิจัยอาจหาผลต่างของคะแนนการวัดหลังการทดลองกับคะแนนการวัดก่อนการทดลอง
ของสมาชิกกลุ่มทดลองแต่ละคน แล้วนำ�มาหาค่าเฉลี่ยของผลต่างดังกล่าวของทั้งกลุ่มทดลองแล้วทดสอบ
เทยี บก บั เกณฑข์ ั้นต ่ำ�ของค ะแนนก ารเพิม่ ท คี่ าดห วงั โดยก ารท ดสอบท างส ถติ คิ า่ ท แี บบก ลุม่ ต วั อย่างเดยี ว หรอื
ถ้าต ้องการว ิเคราะห์โดยอ าศัยห น่วยเป็นค นม ิใช่เป็นกล ุ่ม อาจท ำ�การห าจ ำ�นวนส มาชิกก ลุ่มท ดลองท ี่ม ีผ ลก าร
วัดหลังการทดลองสูงกว่าผลการวัดก่อนการทดลอง แล้วเทียบกับเกณฑ์ที่ตั้งไว้ด้วยการทดสอบไคสแควร์
ทดสอบค วามส มรูป (chi-square goodness of fit)
7) เนื่องจากตัวอย่างเป็นสมาชิกกลุ่มแม่บ้านระดับตำ�บลที่อ่าน เขียน และสื่อสารได้ อีกทั้งเป็น
สมาชิกกลุ่มแม่บ้านที่สมัครใจเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ครบถ้วนทุกกิจกรรม โดยครอบคลุมกลุ่มอายุ
37-61 ปี ทำ�ให้ตัวอย่างอาจเป็นตัวแทนที่ไม่ครอบคลุมลักษณะของประชากรบางส่วน เช่น ไม่ครอบคลุม
สมาชิกก ลุ่มแ มบ่ ้านท ีม่ ีอายนุ ้อยก ว่า 37 ปี หรือเกินก ว่า 61 ปี ไมค่ รอบคลุมส มาชิกก ลุ่มแ มบ่ ้านท ีไ่มพ่ ร้อมห รือ
ไมส่ มัครใจเข้าร ่วมก ิจกรรม ผลข องก ารว ิจัยท ี่ส นับสนุนว ่าก ิจกรรมก ารศ ึกษาน อกร ะบบโรงเรียนต ามแ นวคิด
การเรียนรู้จ ากก ารปฏิบัติเพื่อก ารส ่งเสริมการจัดการข ยะในครัวเรือนของกลุ่มแม่บ ้าน ทำ�ให้แม่บ้านเกิดการ
เรียนรู้การจัดการขยะในค รัวเรือนอ าจอธิบายได้เพียงบางส ่วนข องสมาชิกกลุ่มแม่บ้านร ะดับต ำ�บล
