Page 73 - การวิจัยเพื่อพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย หน่วยที่ 10
P. 73
การวิจัยเชิงทดลองในก ารศึกษาน อกระบบแ ละการศ ึกษาตามอ ัธยาศัย 10-63
แบบท ี่ 4 การศ กึ ษาหลายต วั ประกอบห รอื หลายต ัวแปร (factorial design)
การวิจัยเชิงท ดลองในส าขาวิชาการศึกษาน อกร ะบบและการศึกษาต ามอ ัธยาศัย บางค รั้งต ้องศึกษา
วิเคราะห์ตัวแปรสาเหตุหรือตัวแปรอิสระมากกว่าหนึ่งตัวแปรในการทดลองเดียว เพื่อศึกษาอิทธิพลร่วมของ
ตัวแปรเหล่านั้น เช่น ในการศึกษาเปรียบเทียบวิธีสอนสองวิธีว่าวิธีสอนแบบใดดีกว่า โดยพิจารณาเปรียบ
เทียบจากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน นักวิจัยอาจต้องการศึกษาว่าวิธีสอนที่ดีกว่านั้นดีกว่าสำ�หรับนักศึกษา
ที่มีสติปัญญาระดับใด สูง ปานกลาง หรือต่ำ� ดังนั้นแทนที่นักวิจัยจะควบคุมตัวแปรระดับสติปัญญาเพื่อ
ไม่ให้เข้ามามีอิทธิพลต่อผลการทดลอง นักวิจัยอาจนำ�ตัวแปรระดับสติปัญญาเข้ามาศึกษาด้วยโดยใช้
รูปแ บบศ ึกษาห ลายตัวประกอบนี้
การว ิจัยรูปแบบนี้เป็นการขยายวิธีก ารวิจัยเชิงท ดลองแบบแ ท้ แบบท ี่ 1 และแ บบท ี่ 2 โดยเพิ่มกลุ่ม
ตัวอย่างซึ่งจำ�แนกตามจำ�นวนปัจจัยหรือตัวประกอบ (factor) และระดับหรือค่าของปัจจัยหรือตัวประกอบ
ที่ต้องการศึกษา กลุ่มตัวอย่างเหล่านี้นำ�เข้ามาศึกษาโดยการสุ่ม รูปแบบของการทดลองจึงสามารถแบ่งเป็น
รูปแ บบย่อยๆ ได้ห ลายแบบตามจ ำ�นวนปัจจัยห รือตัวประกอบแ ละระดับย ่อยๆ ดังกล่าว
4.1 รูปแ บบ 2 ตวั ประกอบ (2 ตวั แปร) และ 2 ระดับ (2 คา่ ) หรอื (2 x 2 factorial design) เป็นรูปแ บบ
การท ดลองท ี่มี 2 ตัวประกอบ (2 ตัวแปร) ตัวแปร A และ B แต่ละต ัวแปรม ี 2 ระดับเท่าก ัน การว ิจัยรูปแ บบ
นี้น ักวิจัยต ้องสุ่มต ัวอย่างเข้าสู่กลุ่มท ดลอง 4 ลักษณะ ดังภาพ
ตัวประกอบ A A1 ตวั ประกอบ B
A2 B1 B2
กลุ่มตัวอย่างที่ 1 (A1 B1) กลุ่มตัวอย่างที่ 2 (A1 B2)
กลุ่มตัวอย่างที่ 3 (A2 B1) กลุ่มตัวอย่างที่ 4 (A2 B2)
ตัวอย่าง หากนักวิจัยต้องการศึกษาเรื่อง การศึกษาเปรียบเทียบวิธีสอนสองวิธี คือ แบบ ก กับ
แบบ ข นักวิจัยต้องการศึกษาว่าวิธีสอนและเวลาที่สอนมีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษา
หลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน สาระความรู้พื้นฐานภาษาไทย มัธยมศึกษา
ตอนป ลาย หรือไม่ รวมท ั้งม ีป ฏิสัมพันธ์ระหว่างวิธีสอนกับเวลาท ี่ส อนต่อผ ลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหรือไม่
ในท ี่นี้ตัวประกอบ (ตัวแปร) แรก คือ วิธีส อน แบ่งเป็นวิธีสอนแบบ ก กับว ิธีสอนแบบ ข ตัวประกอบ
หรือต ัวแปรต ัวท ี่สองค ือ ช่วงเวลาที่สอน สมมติว่าแยกเป็นเวลาเช้ากับเวลาบ ่าย รูปแ บบข องกลุ่มตัวอย่างใน
การทดลองเป็นดังนี้
