Page 75 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 75
กระบวนการด ำ�รงชีวิต 2-65
หลังจากที่ฟรักโทส 1,6-ไดฟอสเฟตถูกสร้างขึ้นมาแล้วก็จะถูกเปลี่ยนต่อไปเป็นสารที่มีคาร์บอน
อะตอม 3 อะตอม จำ�นวน 2 โมเลกุล ได้แก่ ไดไฮด รอ กซ แี อซ โีทนฟ อสเฟต (dihydroxyacetonephosphate)
และก ลีเซอรอลด ีไฮด์-3-ฟอสเฟตโดยอ าศัยก ิจกรรมข องเอนไซม์อัลโดเลส (aldolase) สารที่เกิดขึ้นมาใหม่
ทั้งสองตัวนี้สามารถเปลี่ยนรูปไปมาระหว่างกันได้ โดยมีเอนไซม์ไตรโอสฟอสเฟตไอโซเมอเรส (triose
phosphateisomerase) เป็นตัวคะต ะไลซ ์
จากนั้นหมู่อัลดีไฮด์ (-CHO) ของกลีเซอรอลดีไฮด์ 3-ฟอสเฟตจะถูกออกซิไดซ์โดยเอนไซม์
กลีเซอ รอลด ีไฮด์ 3-ฟอสเฟตดีไฮโดรจีเนส (glyceraldehyde 3-phosphate dehydrogenase) กลายเป็น
หมู่คาร์บอกซิล (-COOH) กลายเป็นสารใหม่ คือ กรด 1,3-ไดฟอสโฟก ลีเซอริก (1,3-diphosphoglyceric
acid) ขึ้น ปฏิกิริยาดังกล่าวน ี้ต ้องการ NAD เป็นโคเอนไซม์ ภายหลังจ ากท ี่ป ฏิกิริยาเกิดข ึ้นแล้ว จะม ี NADH
เกิดขึ้น กรด 1,3 ไดฟอสโฟกลีเซอริก จะทำ�ปฏิกิริยากับ ADP กลายเป็นกรด 3-ฟอสโฟกลีเซอริก และ
มี ATP เกิดข ึ้นโดยอ าศัยก ารท ำ�งานข องเอนไซม์ฟอสโฟก ลีเซอโรไคเนส (phosphoglycero kinase) จากน ั้น
กรด 3-ฟอสโฟก ลีเซอร ิกจ ะเปลี่ยนไปเป็นกร ด 2-ฟอสโฟก ลีเซอร ิก และเป็นก รดฟ อสโฟอ ีน อลไพรูว ิก (phos-
phoenol pyruvic acid) โดยอ าศัยการทำ�งานของเอนไซม์ฟอสโฟก ลูโคม ิวเตส (phosphoglucomutase)
และอีนอเลส (enolase) ตามลำ�ดับ ปฏิกิริยาขั้นสุดท้ายเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนกรดฟอสโฟอีนอลไพรูวิก
(phosphoenol pyruvic acid) ไปเป็นกร ดไพรูวิกข องเอนไซม์ไพรูว ิกไคเนส (pyruvic kinase) พร้อมก ับ
มีการส ร้าง ATP เกิดข ึ้น
ลักษณะข องปฏิกิริยาทางเคมีของไกลโคลิซ ิส แบ่งอ อกได้เป็น 3 ขั้นตอน ดังต่อไปน ี้
1) ขั้นที่หมู่ฟอสเฟต (ATP) เข้ารวมตัวกับนํ้าตาล (sugar phosphorylation) ซึ่งมีสอง
ปฏิกิริยา คือ ปฏิกิริยาที่เปลี่ยนก ลูโคส เป็นก ลูโคส 6-ฟอสเฟต และปฏิกิริยาที่เปลี่ยนฟรักโทส 6- ฟอสเฟต
เป็นฟรักโทส 1,6-ไดฟอสเฟต
2) ขั้นที่มีการย ่อยนํ้าตาลที่มีค าร์บอน 6 อะตอม เป็นนํ้าตาลที่มีค าร์บอน 3 อะตอม (sugar
cleavage) ซึ่งได้แก่ การย่อยฟรักโทส 1,6-ไดฟอสเฟต เป็นกลีเซอรอลด ีไฮด์ 3-ฟอสเฟตกับไดไฮดรอกซ ี-
แอซ ีโทนฟอสเฟต
3) ขั้นที่มีการสร้างกรดไพรูวิก (pyruvic acid formation) จากการที่กลีเซอรอลดีไฮด์
3-ฟอสเฟตถูกอ อกซิไดซ์
