Page 32 - ศิลปะกับสังคมไทย
P. 32
9-22 ศลิ ปะกับสังคมไทย
หรือวงปี่พาทย์ล้านนา กลองโป่งโป้งมีขนาดเล็กกว่ากลองเต่งทิ่ง หน้าใหญ่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ
25 เซนตเิ มตร หนา้ เลก็ มีเสน้ ผ่านศูนยก์ ลางประมาณ 21 เซนตเิ มตร
เครอ่ื งเป่า เครือ่ งดนตรปี ระเภทนี้ของภาคเหนือท่สี ำ� คัญทม่ี ีลกั ษณะเฉพาะของภูมิภาค คอื
- ขลุ่ยเมอื ง ภาคเหนือทเ่ี รยี กวา่ ขลุ่ยเมอื ง มลี กั ษณะคลา้ ยขล่ยุ หลบิ ของภาคกลางทำ� จาก
ไมไ้ ผม่ คี วามยาวประมาณ 33 เซนตเิ มตร ใช้เปา่ บรรเลงร่วมกันเปน็ วง และสอดประสานกับเครือ่ งดนตรี
อื่น ๆ
- ปแ่ี น เปน็ เครอื่ งเปา่ มลี ำ� โพงตอ่ ภายนอก ทำ� ดว้ ยทองเหลอื งหรอื โลหะผสมและเปน็ เครอ่ื ง
เป่าทีม่ ีลิน้ มี 2 ขนาดคอื ปแ่ี นหลวงและป่ีแนนอ้ ย นยิ มเป่าพรอ้ มกนั ทั้ง 2 เลาในขบวนแห่ต่างๆ ของภาค
เหนอื เชน่ ขบวนแห่งวงกลองหลวง วงต่งึ โนง เปน็ ตน้
- ปี่จมุ เป็นเคร่ืองเป่าพ้ืนเมืองของภาคเหนือท�ำจากไม้รวก มีลิ้นท่ีท�ำจากทองเหลืองหรือ
เงนิ อย่ภู ายใน ปีจ่ ุมมหี ลายขนาด ขนาดใหญท่ ส่ี ดุ เรียกว่า ปีแ่ ม่ ยาวประมาณ 70 เซนติเมตร เสยี งทุ้มตำ�่
ทำ� หนา้ ท่ยี นื เสียงพน้ื และประสานเสียง ขนาดรองลงมาเรยี กว่า ปี่กลางความยาวประมาณ 60 เซนติเมตร
เสยี งทมุ้ แตไ่ มต่ ่�ำเทา่ ปแ่ี ม่ ทำ� หนา้ ทป่ี ระสานเสยี งกบั ปก่ี อ้ ย ขนาดรองลงมาจากปก่ี ลางเรยี กวา่ ปก่ี อ้ ย ยาว
ประมาณ 40 เซนติเมตร ระดบั เสียงกลางไม่ทุ้มไม่แหลมจนเกินไป ทำ� หน้าท่ีบรรเลงขนึ้ เพลงและลงเพลง
เปน็ หลกั ของเครอื่ งดนตรที กุ ชนิ้ ขนาดรองลงมาอกี เรยี กวา่ ปเ่ี ลก็ ยาวประมาณ 30 เซนตเิ มตร มเี สยี งเลก็
แหลมมีหนา้ ท่ปี ระสานเสียงกบั ป่กี ้อย
กจิ กรรม 9.3.1
เครือ่ งดนตรพี ้ืนบ้านภาคเหนอื ท่ีท่านรจู้ กั มอี ะไรบา้ ง จงอธบิ ายมาเพยี ง 4 ชน้ิ
แนวตอบกจิ กรรม 9.3.1
เครอื่ งดนตรพี ื้นบ้านภาคเหนอื ได้แก่ สะลอ้ ซงึ กลองสะบัดชัย กลองโป่งโป้ง กลองแอว พิณ ฯลฯ
