Page 27 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 27
ความรูด้ ้านการเมืองการปกครอง 4-17
สละพระราชอ�ำนาจนั้นให้กับประชาชน ต้องมีการประกาศสถาปนาระบบการปกครองเพื่อความเข้าใจท่ี
ถูกต้องตรงกันว่าระบบการปกครองของประเทศได้เปลี่ยนแปลงจากระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็น
ระบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข โดยการท�ำพิธีรับพระราชอ�ำนาจพร้อมกันท้ัง
ประเทศเพอื่ ยนื ยนั วา่ อำ� นาจอธปิ ไตยเปน็ ของประชาชนโดยถกู ตอ้ งและชอบธรรม ตามระบบการปกครองใหม่
และกฎหมายใดในระบบเกา่ ทีข่ ัดตอ่ การปกครองระบบใหม่ น�ำมาบงั คับใชต้ อ่ ไปไม่ได้
2. ระบบคณะปกครอง
ระบบคณะปกครอง คือ ระบบการปกครองท่ีบุคคลคณะหนึ่งสามารถวางหรือก�ำหนดกฎเกณฑ์
การบริหารประเทศได้ตามที่กลุ่มบุคคลของตนปรารถนา คณะปกครองท่ีได้เปล่ียนแปลงการปกครองเมื่อ
วันที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ. 2475 คือ คณะราษฎร ซง่ึ นำ� โดยพนั เอกพระยาพหลพลพยุหเสนา นับเป็นการ
เปลย่ี นแปลงครงั้ สำ� คญั ทสี่ ดุ ในการเมอื งการปกครองไทย เพราะเปน็ การเปลยี่ นจากระบบการปกครองแบบ
สมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย์ มาเปน็ ระบบการปกครองโดยรฐั ธรรมนญู มเี ปา้ หมายจะสถาปนาระบบประชาธปิ ไตย
อันมพี ระมหากษตั รยิ ์เป็นประมุขเปน็ หลกั ในการปกครอง
เม่ือคณะราษฎรท�ำการเปลี่ยนแปลงการปกครองได้ส�ำเร็จแล้วก็มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติ
ธรรมนญู การปกครองแผน่ ดนิ สยามชั่วคราว พ.ศ. 2475 เมื่อวันที่ 27 มิถนุ ายน พ.ศ. 2475 ซง่ึ อาจถอื ได้
วา่ เปน็ รฐั ธรรมนญู ฉบบั แรก แมจ้ ะเปน็ กฎหมายทใ่ี ชช้ วั่ คราวกต็ าม และหลกั จากนน้ั ประเทศไทยกป็ กครอง
โดยมีรัฐธรรมนูญเป็นหลักมาโดยตลอด แม้จะมีการยุบเลิกรัฐธรรมนูญบ้างก็เป็นการช่ัวคร้ังชั่วคราว ใน
ทสี่ ดุ กจ็ ะตอ้ งมรี ฐั ธรรมนญู ฉบบั ใหมข่ น้ึ มาทดแทนเสมอไป คงกลา่ วไดว้ า่ การปกครองของไทยนนั้ พยายาม
ท่ีจะยึดหลักการปกครองโดยกฎหมาย คือ ให้มีบทบญั ญัติ กฎเกณฑ์ กตกิ าทีแ่ น่นอนเปน็ แนวทางในการ
ปกครอง
3. ระบบกึ่งประชาธิปไตย
ระบบก่งึ ประชาธปิ ไตย คือ ระบบการปกครองท่ีอ�ำนาจอธิปไตยไม่ไดอ้ ยูท่ ปี่ ระชาชนหรือตวั แทน
ของประชาชนตามทฤษฎีประชาธิปไตย แต่อยู่ท่ีนักการเมืองและข้าราชการ สภาวการณ์ดังกล่าวเป็นผล
สืบเน่ืองมาจากระบบการเมืองของไทยท่ีชนช้ันข้าราชการเป็นชนชั้นที่มีอ�ำนาจปกครองสังคมมาก่อนเก่า
ตา่ งพระเนตรพระกรรณของพระมหากษัตรยิ ์ และเปน็ ชนช้นั ที่มสี ถานภาพทางสงั คมและการศกึ ษาสูงกว่า
ประชาชนคนธรรมดา ภายใต้เงื่อนไขดังกล่าว แม้ว่าประเทศไทยจะมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก
ระบบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชยส์ รู่ ะบบประชาธปิ ไตย ขา้ ราชการกย็ งั คงอยใู่ นฐานะผปู้ กครองเหมอื นเดมิ เพราะ
ประชาชนคนธรรมดายังไม่พร้อมท่ีจะเข้ามามีบทบาททางการเมือง ในอีกด้านหนึ่งข้าราชการเองก็ยังไม่
พรอ้ มทจ่ี ะยอมรบั บทบาทของประชาชน ระบบการปกครองประเทศไทยหลงั การเปลย่ี นแปลงการปกครอง
2475 จงึ ถกู เรียกว่า “อำ� มาตยาธปิ ไตย”
การเปล่ียนแปลงในบทบาทของข้าราชการอันเก่ียวพันกับบทบาทของประชาชนคนธรรมดาด้วย
ก็คือเหตุการณ์ 14 ตุลาคม ปี พ.ศ. 2516 ท่ีท�ำให้ข้าราชการถูกลดบทบาททางการเมืองลง และนักการ
เมืองมีบทบาทเพ่ิมมากขึ้น อันเน่ืองมาจากประชาชนคนชั้นกลางมีความต่ืนตัวทางการเมืองเพ่ิมมากขึ้น
