Page 35 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 35
ความรูด้ า้ นการเมืองการปกครอง 4-25
การเลอื กตง้ั ผตู้ รวจการแผ่นดนิ กรรมการป้องกนั และปราบปรามการทจุ ริตแห่งชาติ กรรมการตรวจเงนิ
แผ่นดนิ กรรมการสิทธิมนษุ ยชนแหง่ ชาติ เป็นตน้
(5) ด้านการถอดถอนบคุ คลออกจากตำ� แหนง่ รฐั ธรรมนญู กำ� หนดให้วุฒิสภามี
บทบาทอ�ำนาจหน้าที่ในการพิจารณาถอดถอนผู้ด�ำรงต�ำแหน่งต่างๆ ในกรณีที่นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี
สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร สมาชกิ วฒุ สิ ภา ประธานศาลฎกี า ประธานศาลรฐั ธรรมนญู ประธานศาลปกครอง
สงู สดุ อยั การสงู สดุ ตลุ าการศาลรฐั ธรรมนญู กรรมการการเลอื กตง้ั ผตู้ รวจการแผน่ ดนิ กรรมการตรวจเงนิ
แผน่ ดนิ ผพู้ พิ ากษาหรอื ตลุ าการ พนกั งานอยั การหรอื ผดู้ �ำรงต�ำแหนง่ ระดบั สงู ผใู้ ดมพี ฤตกิ ารณ์ร่�ำรวยผดิ
ปกติ สอ่ ไปในทางทจุ ริตตอ่ หน้าท่ี สอ่ วา่ กระท�ำผิดตอ่ ตำ� แหนง่ หน้าทรี่ าชการ ส่อวา่ กระท�ำผดิ ต่อต�ำแหน่ง
หนา้ ทใี่ นการยตุ ธิ รรม สอ่ วา่ จงใจใชอ้ ำ� นาจหนา้ ทขี่ ดั ตอ่ บทบญั ญตั ริ ฐั ธรรมนญู หรอื กฎหมาย หรอื ฝา่ ฝนื หรอื
ไม่ปฏิบัตติ ามมาตรฐานทางจรยิ ธรรมอย่างร้ายแรง นอกจากน้ี วุฒิสภามีอำ� นาจหนา้ ทใ่ี นการพิจารณาและ
มมี ตใิ หก้ รรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง่ ชาตพิ น้ จากต�ำแหนง่ ในกรณที ก่ี ระทำ� การขาดความ
เทย่ี งธรรม จงใจฝา่ ฝืนรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย หรอื มพี ฤตกิ ารณ์ท่ีเสอื่ มเสียแกเ่ กียรตศิ ักดิ์ของการดำ� รง
ต�ำแหนง่ อย่างรา้ ยแรง
(6) ดา้ นการเปน็ ผแู้ ทนของปวงชนชาวไทย รฐั ธรรมนญู กำ� หนดใหส้ มาชกิ วฒุ สิ ภา
เป็นผู้แทนปวงชนชาวไทยเช่นเดียวกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ท้ังน้ี ไม่อยู่ในความผูกมัดแห่งอาณัติ
มอบหมาย หรือความครอบง�ำใดๆ และต้องปฏิบัติหน้าท่ีด้วยความซ่ือสัตย์สุจริต เพ่ือประโยชน์ส่วนรวม
ของปวงชนชาวไทย โดยปราศจากการขดั กนั แหง่ ผลประโยชนส์ มาชกิ วฒุ สิ ภามเี อกสทิ ธ์ิ ความคมุ้ กนั รวมทง้ั
หลักประกันความเปน็ อสิ ระในการปฏบิ ัติหน้าท่ดี ้านต่างๆ ดว้ ย
(7) ดา้ นการพจิ ารณาใหค้ วามเหน็ ชอบเรอ่ื งตา่ งๆ รฐั ธรรมนญู กำ� หนดใหว้ ฒุ สิ ภา
มีบทบาทอ�ำนาจหน้าท่ีในการพิจารณาให้ความเห็นชอบเรื่องต่างๆ ในฐานะรัฐสภา เช่นเดียวกับบทบาท
อ�ำนาจหน้าท่ีของสภาผู้แทนราษฎรดังกล่าวมาแล้วข้างต้น นอกจากน้ี ในระหว่างอายุสภาผู้แทนราษฎร
สิ้นสุดลง หรือสภาผ้แู ทนราษฎรถูกยุบ ใหว้ ุฒิสภาประชุมเพือ่ ทำ� หนา้ ท่รี ัฐสภาในกรณีต่างๆ
ในการควบคุมฝ่ายบริหาร รัฐสภามีหน้าที่ควบคุมการบริหารของคณะรัฐมนตรีท�ำได้
หลายวธิ ี ได้แก่
(1) การพิจารณานโยบายของรัฐบาล คณะรัฐมนตรีก่อนเข้ารับหน้าที่บริหาร
ประเทศ จะต้องแถลงนโยบายต่อรัฐสภาว่าจะด�ำเนนิ การบรหิ ารประเทศอยา่ งไร
(2) การตง้ั กระทถู้ าม สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรและวฒุ สิ ภา มสี ทิ ธติ ง้ั กระทถู้ าม
รัฐบาล หรอื รัฐมนตรรี ายบุคคล เมอ่ื มขี อ้ สงสัยเกี่ยวกับการปฏิบตั หิ น้าทห่ี รือเร่อื งท่ีอยูใ่ นหน้าท่ี แต่รัฐบาล
หรอื รฐั มนตรมี ีสทิ ธิท่จี ะไมต่ อบ ถ้าเห็นว่าเรอ่ื งท่ีต้งั กระทู้นน้ั เกย่ี วกบั ความปลอดภัย หรือประโยชนส์ ำ� คญั
ของแผน่ ดนิ ทีย่ ังไม่ควรเปดิ เผย การตอบกระทถู้ ามในแตล่ ะสภาอาจตอบในหนังสอื ราชกิจจานเุ บกษากไ็ ด้
ทัง้ นขี้ ึ้นอย่กู บั ความประสงคข์ องผ้ถู าม
(3) การย่ืนญัติเปิดอภิปรายทั่วไปเพ่ือลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็นรายบุคคล
หรอื ท้งั คณะ สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรจำ� นวนไมน่ ้อยกวา่ 1 ใน 5 ของจำ� นวนสมาชกิ ท่ีมอี ยูม่ สี ทิ ธเิ ขา้ ช่ือ
เสนอญตั ตขิ อเปดิ อภปิ รายทว่ั ไป เพอื่ ลงมตไิ มไ่ วว้ างใจรฐั มนตรเี ปน็ รายบคุ คลหรอื ทง้ั คณะในกรณที เี่ หน็ วา่
