Page 48 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 48
4-38 ความรทู้ างสังคมศาสตร์และเทคโนโลยสี �ำ หรบั นักนเิ ทศศาสตร์
ดังน้ันเหตุผลหรือส�ำนึกในเชิงการเมืองจึงเป็นหัวใจส�ำคัญของการเลือกต้ังที่มีความหมายตามนัย
ของประชาธิปไตย หลักการพ้ืนฐานของการปกครองในระบบประชาธิปไตยจึงต้องมีสภาที่มีฐานะเป็น
ตัวแทนของประชาชน ท�ำหน้าท่ีหลักในการปกครองประเทศโดยสภาดังกล่าวจะต้องมาจากการเลือกต้ัง
ของประชาชน การเลือกต้ังจึงเป็นกระบวนการสรรหาตัวผู้ปกครองประการหน่ึงที่ส�ำคัญในการปกครอง
ระบบประชาธิปไตย ซ่ึงในรัฐเสรีประชาธิปไตยนับว่าการเลือกตั้งเป็นเง่ือนไขขั้นพื้นฐานอันมิอาจขาดเสีย
ได้ ประชาธิปไตยกับการเลือกตั้งมีความสัมพันธ์ต่อกันอย่างแน่นแฟ้น การเลือกตั้งมีผลท�ำให้อ�ำนาจรัฐมี
ความชอบธรรม อยา่ งไรกต็ ามการเลอื กตงั้ ในรฐั เสรนี ยิ มประชาธปิ ไตยเปน็ เครอ่ื งแสดงออกซง่ึ การปกครอง
แบบมผี แู้ ทน การเลอื กตงั้ จงึ มคี วามหมายและความสำ� คญั อยา่ งยงิ่ การเลอื กตง้ั ในรฐั เสรนี ยิ มประชาธปิ ไตย
จงึ ตอ้ งตกอยภู่ ายใตห้ ลกั การสำ� คญั ๆ อนั แตกตา่ งไปจากการเลอื กตงั้ ในรฐั รปู แบบอนื่ เชน่ จะตอ้ งเปดิ โอกาส
ให้มีการแข่งขันกันอย่างเสรีระหว่างผู้สมัครรับเลือกตั้งและพรรคการเมือง ท้ังนี้เพื่อให้ประชาชนผู้มีสิทธิ
เลอื กตง้ั ไดใ้ ชส้ ทิ ธิ “เลอื กสรร” ผสู้ มคั รหรอื พรรคการเมอื งทต่ี นเหน็ วา่ มแี นวความคดิ ทางการเมอื งคลา้ ยคลงึ
กบั ตนหรอื มนี โยบายทส่ี ามารถชว่ ยแกป้ ญั หาของตนและของประเทศได้ ตอ้ งเปดิ โอกาสใหม้ กี ารแสดงความ
เห็น เผยแพร่ข่าวสารข้อมูลเพื่อให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งสามารถแสดงเจตจ�ำนงทางการเมืองของตนได้ ในแง่
ของผเู้ ลอื กตงั้ รฐั ตอ้ งกำ� หนดใหก้ ารใชส้ ทิ ธเิ ลอื กตง้ั เปน็ การใชส้ ทิ ธอิ ยา่ งทว่ั ถงึ ในประชาชนทกุ กลมุ่ ไมเ่ ลอื ก
ศาสนา ฐานันดร เพศ ภาษา ถน่ิ กำ� เนดิ อาชพี หรอื ความเชอื่ ทางการเมอื ง การใชส้ ิทธติ อ้ งเปน็ ไปอย่าง
เสมอภาค ซ่งึ หมายความว่าผ้ใู ชส้ ิทธเิ ลือกต้ังตอ้ งมีคะแนนเสยี งเทา่ กัน ไมใ่ ชก่ ำ� หนดให้ผ้มู ีรายไดส้ ูง ผูเ้ สีย
ภาษีให้รัฐมาก หรือผู้มีการศึกษาดีมีคะแนนเสียงมากกว่าบุคคลอื่น รัฐต้องประกันให้การเลือกตั้งเป็นไป
อยา่ งเสรี กลา่ วคือต้องไมย่ อมให้มกี ารใชอ้ ิทธิพลข่มขู่ บงั คับ ข่เู ข็ญ โดยผิดกฎหมาย นอกจากนแ้ี ล้วการ
ใช้สิทธิเลือกตั้งในรัฐเสรีนิยมประชาธิปไตยจะต้องเป็นไปโดยลับ ซ่ึงหมายความว่าการตัดสินใจของผู้ลง
คะแนนเสยี งเลอื กตง้ั ตอ้ งไมส่ ามารถถกู ตรวจสอบไดโ้ ดยบคุ คลอนื่ หลกั การใชส้ ทิ ธเิ ลอื กตง้ั ทตี่ อ้ งเปน็ ไปโดย
ลบั นี้ ย่อมมผี ลเป็นการสนบั สนุนหลกั การใช้สทิ ธเิ ลือกตั้งโดยเสรีด้วย
3.1 ความหมายของการเลือกต้ัง พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้ความ
หมายวา่ “การเลอื กตง้ั ” หมายถงึ การเลอื กบคุ คลเพอ่ื เปน็ ตวั แทนตนในกรณตี า่ งๆ ตามทก่ี ฎหมายกำ� หนด
เช่น การเลอื กต้ังสมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร การเลือกตงั้ สมาชิกสภาเทศบาล เป็นต้น
การเลือกตั้ง หมายถึง กิจกรรมทางการเมืองท่ีแสดงออกถึงการมีส่วนร่วมทางการเมืองของ
ประชาชนผเู้ ปน็ เจา้ ของอำ� นาจอธปิ ไตยดว้ ยการไปออกเสยี งเลอื กผแู้ ทนของตนเพอ่ื ทำ� หนา้ ทใี่ นรฐั สภาและ
รฐั บาล เปน็ กลไกแสดงออกซง่ึ เจตจำ� นงของประชาชนทเี่ รยี กรอ้ ง สนบั สนนุ ใหม้ กี ารปฏบิ ตั หิ รอื ละเวน้ การปฏบิ ตั ิ
อยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ ในทางการเมอื ง และการตดั สนิ ใจในทางนโยบายสาธารณะทจ่ี ะมผี ลกระทบตอ่ ประชาชน
การที่ประชาชนเลือกผู้แทนหรือกลุ่มการเมือง หรือพรรคการเมืองที่มีอุดมการณ์และนโยบายที่
สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตนเพราะประชาชนเชอื่ วา่ ผแู้ ทนทต่ี นเลอื กไปใชอ้ ำ� นาจอธปิ ไตยแทนตนนนั้
จะท�ำตามอุดมการณ์ที่ประกาศเป็นแนวทางในการน�ำนโยบายไปปฏิบัติและบริหารประเทศ เท่ากับว่า
ประชาชนได้มอบอ�ำนาจอธิปไตยของตนให้ผู้ที่ตนเลือกและให้ความชอบธรรมแก่ผู้ท่ีตนเลือกในอันที่จะใช้
อำ� นาจทางปกครองตามระยะเวลาทกี่ ำ� หนดไว้ นอกจากนนั้ กระบวนการเลอื กตง้ั ยงั เปน็ กลไกทสี่ ำ� คญั ทสี่ รา้ ง
ความชอบธรรมแก่ ผู้มาใช้อ�ำนาจอธิปไตยของประเทศเพราะการเลือกตั้งในแต่ละประเทศจะมีกฎเกณฑ์
