Page 46 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์

4-36 ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยสี �ำ หรบั นกั นิเทศศาสตร์
3) กลุ่มผลประโยชน์ท่ีเป็นสถาบัน (institutional interest groups) กลา่ วคอื องคก์ รท่ี

เป็นทางการ เช่น พรรคการเมอื ง สถาบันนติ ิบัญญัติ กองทัพ ศาสนา หน่วยราชการและสถาบันอ่ืนๆ ซง่ึ
มหี นา้ ทเ่ี ฉพาะอยา่ งอน่ื ทไี่ มใ่ ชก่ ารเรยี กรอ้ งผลประโยชน์ กลมุ่ เหลา่ นอ้ี าจเรยี กรอ้ งผลประโยชนข์ องกลมุ่ เอง
หรือท�ำหน้าที่เป็นตัวแทนผลประโยชน์ของกลุ่มอ่ืนในสังคม นอกจากน้ันกลุ่มย่อยภายในสถาบันส�ำคัญๆ
เหลา่ นอ้ี าจทำ� หนา้ ทเ่ี รยี กรอ้ งผลประโยชนเ์ ฉพาะกลมุ่ ของตนกไ็ ด้ โดยอาศยั ความยอมรบั นบั ถอื ในสถาบนั
ทส่ี งั กดั อยเู่ ปน็ ทรพั ยากรในการทจ่ี ะไดม้ าซงึ่ ผลประโยชนข์ องกลมุ่ ตนเอง ตวั อยา่ ง กลมุ่ นกั การธนาคารใน
พรรคอนุรักษ์นิยมพรรคหน่ึงอาจใช้อิทธิพลของพรรคในอันที่จะเพิ่มพูนผลประโยชน์ให้แก่วงการธนาคาร
หรือกลุ่มผ้นู �ำกองทพั บกเรยี กรอ้ งผลประโยชนใ์ ห้แกช่ าวนาผูย้ ากไร้ เป็นต้น

4) กลุ่มผลประโยชน์ท่ีเป็นทางการ (associational interest groups) ค�ำว่า ทางการ ใน
ทนี่ ี้ หมายถงึ มกี ารจดั ตง้ั มสี มาชกิ เปน็ การแนน่ อนไมไ่ ดห้ มายความถงึ ทเี่ ปน็ “ทางราชการ” ตวั อยา่ งกลมุ่
ผลประโยชน์ท่ีเป็นทางการ คือ สหภาพแรงงาน สมาคมนักธุรกิจ สมาคมชาติพันธุ์ และกลุ่มประชาชน
ประจ�ำทอ้ งถิ่นตา่ งๆ เหลา่ น้ี เป็นกลุ่มทต่ี ง้ั ขนึ้ มาเพื่อเปน็ ปากเสียงแทนผลประโยชน์ของกลุ่มชนกลุม่ หน่งึ
กลมุ่ ใดโดยเฉพาะ กลมุ่ เหลา่ นม้ี กั จะมรี ะเบยี บวธิ กี ารทจี่ ะเรยี กรอ้ งผลประโยชนแ์ ละนำ� ขอ้ เรยี กรอ้ งเสนอตอ่
ระบบการเมอื ง ในสงั คมที่พฒั นาแลว้ กล่มุ เหล่านจี้ ะได้เปรยี บกลุ่มที่ไมเ่ ปน็ ทางการ จะไดร้ บั การยอมรับว่า
ชอบธรรมและจะมมี ากมายหลายกลมุ่ ครอบคลมุ ถงึ กลมุ่ ชนตา่ งๆ ในสงั คม โดยกลมุ่ ทไี่ มเ่ ปน็ ทางการจะลด
น้อยถอยลงไปโดยปริยาย

2.2 หน้าท่ีของกลุ่มผลประโยชน์ หนา้ ทขี่ องกลมุ่ ผลประโยชนม์ หี ลากหลายขนึ้ อยกู่ บั ประเภทหรอื
ลักษณะการรวมกลุ่มของกลุ่มผลประโยชน์น้ันๆ ดังที่ได้กล่าวแล้ว แต่หน้าท่ีของกลุ่มผลประโยชน์ใน
กระบวนการทางการเมอื ง คอื มหี นา้ ทเ่ี ชอ่ื มโยงความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประชาชนกบั พรรคการเมอื ง โดยทำ�
หนา้ ทช่ี ว่ ยระดมจดั การใหป้ ระชาชนเขา้ มามสี ว่ นรว่ มทางการเมอื งอยา่ งเปน็ ระบบโดยอาจเขา้ มาเปน็ สมาชกิ
พรรคการเมืองหรอื ไมก่ ็ได้ หรือเชื่อมโยงระหว่างประชาชนกับรฐั บาล

2.3 ความแตกต่างระหว่างพรรคการเมืองและกลุ่มผลประโยชน์ พรรคการเมือง และกลุ่มผล
ประโยชนต์ า่ งกเ็ ปน็ สถาบนั ทางการเมอื งทมี่ คี วามสำ� คญั ตอ่ การเมอื ง และกระบวนการทางเมอื ง โดยเฉพาะ
การเมืองในระบบประชาธิปไตยที่ทั้งสองสถาบันมีบทบาทหน้าที่เช่ือมโยงกัน โดยที่กลุ่มผลประโยชน์มี
บทบาทในการเรยี กรอ้ ง หรอื การแสดงออกซง่ึ ผลประโยชน์ สว่ นพรรคการเมอื งมบี ทบาทในการนำ� ขอ้ เรยี กรอ้ ง
หรือการแสดงออกซ่ึงผลประโยชน์นั้นน�ำเสนอต่อรัฐบาล อย่างไรก็ตามแม้ว่าทั้งสองสถาบันจะท�ำหน้าที่
เช่ือมโยงกันแต่ว่ามีความแตกต่างกันในประเดน็ หลัก ดังตารางตอ่ ไปนี้