Page 43 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 43
ความรู้ด้านการเมอื งการปกครอง 4-33
นิวซีแลนด์นั้น เป็นตัวอย่างของระบบสองพรรคการเมืองภายใต้รูปแบบของรัฐบาลแบบรัฐสภา อันเป็น
ระบบแบบรวมอำ� นาจของฝ่ายบริหารและฝา่ ยนิตบิ ญั ญตั ิ
เมอื่ เปรยี บเทยี บกบั พรรคการเมอื งของสหรฐั อเมรกิ าแลว้ พรรคขนาดใหญใ่ นสหราชอาณาจกั ร
และในนวิ ซแี ลนดเ์ ปน็ พรรคแบบรวมอำ� นาจไวก้ บั สว่ นกลางมากกวา่ มกี ารจดั ตงั้ ทก่ี วา้ งขวางกวา่ และมรี ะเบยี บ
วินัยเข้มงวดกว่าพรรคการเมืองของสหรัฐอเมริกา ในแคนาดาพรรคการเมืองแบบสองพรรคคือ พรรค
อนรุ กั ษ์หวั กา้ วหนา้ (Progressive Conservatives) และพรรคเสรีนยิ ม (Liberals) มคี วามเขม้ แขง็ มาก
จนอาจกลา่ วไดว้ า่ เปน็ ระบบพรรคการเมอื งแบบสองพรรคโดดเดน่ (predominantly two-party system)
แม้ว่าพรรคการเมืองขนาดเล็กที่มีความส�ำคัญยังคงมีอยู่ในประเทศก็ตาม ส่วนในออสเตรเลียนั้นระบบ
พรรคการเมืองท�ำงานอย่างมีประสิทธิภาพในระบบพรรคการเมืองสองพรรคอีกเช่นเดียวกัน เป็นระบบที่
พรรคแรงงาน (Labour Party) แขง่ ขนั กบั พรรคเสรนี ยิ ม (Liberal Party) กบั พรรคพนั ธมติ รพรรคทส่ี าม
ซ่ึงมีขนาดเล็กกวา่ ทีช่ อ่ื วา่ พรรคประเทศ (Country Party)
ดังที่เคยกล่าวไว้ในข้างต้นแล้วว่า แม้แต่ในระบบพรรคการเมืองแบบสองพรรคเอง ก็ยังมี
พรรคขนาดเล็กท่ีมคี วามส�ำคัญอยู่ในระบบดว้ ย เชน่ ในการเลอื กตั้งขององั กฤษและของแคนาดานน้ั หาก
ไมม่ พี รรคการเมอื งพรรคหนง่ึ พรรคใดชนะการเลอื กตงั้ แบบไดเ้ สยี งขา้ งมากชนดิ เดด็ ขาดในสภานติ บิ ญั ญตั ิ
แล้ว พรรคที่ได้เสียงน�ำอีกพรรคหน่ึงน้ันก็มักจะต้องพึ่งพาการสนับสนุนจากพรรคขนาดเล็กในรัฐสภาเม่ือ
จะต้องลงคะแนนเสียงในเรื่องส�ำคัญในสภา ส่วนพรรคขนาดเล็กในสหรัฐอเมริกาน้ัน ถึงแม้ว่าจะไม่ได้มี
ชยั ชนะไดร้ บั เสยี งสนบั สนนุ เปน็ กอบเปน็ กำ� อะไรมากนกั แตบ่ างครงั้ พรรคเหลา่ นกี้ จ็ ะมผี ลสำ� คญั ตอ่ หนงึ่ ใน
สองพรรคใหญไ่ ดเ้ หมือนกัน มีอยู่บอ่ ยครั้งทพี่ รรคการเมืองใหญท่ ้ังสองพรรคจะเปลี่ยนแปลงทา่ ทเี ก่ยี วกับ
ประเดน็ ของนโยบายทส่ี ำ� คญั ๆ เพ่อื เอาใจและป้องกนั ไม่ใหพ้ รรคขนาดเล็กลงคะแนนเสียงคดั คา้ นในสภา
3) ระบบหลายพรรคการเมือง (multi-party system) เปน็ ระบบพรรคการเมอื งทม่ี มี ากกวา่
ระบบสองพรรคการเมือง ในประเทศทมี่ ีระบบหลายพรรคการเมืองนี้ จะมีอยา่ งนอ้ ยสามพรรค (ปกตแิ ลว้
จะมากกว่าสามพรรค) ได้คะแนนเสียงสนับสนุนและมีอ�ำนาจทางการเมืองเป็นจ�ำนวนมาก ระบบ
พรรคการเมืองแบบหลายพรรคนี้จะมีอยู่ดาดดื่นในแถบยุโรปตะวันตก เอเชีย แอฟริกา และแถบละติน
อเมรกิ า
ในยุโรปตะวันตก นับต้ังแต่เกิดการปฏิวัติทางด้านอุตสาหกรรมแล้ว พรรคเสรีนิยม พรรค
อนรุ กั ษน์ ยิ ม และพรรคสงั คมนยิ มกไ็ ดก้ อ่ กำ� เนดิ ขน้ึ สว่ นพรรคคอมมวิ นสิ ตก์ ม็ กั จะพฒั นาในกาลตอ่ มาเปน็
กลุ่มท่ีแตกแยกออกมาจากพรรคสังคมนิยมท่ีมีลักษณะเป็นกลางๆ อีกทีหน่ึง พรรคคริสเตียนเดโมแครต
ต่างๆ (Christian Democratic Party) ท่ีมีความเช่ือมโยงกับศาสนจักรโรมันคาธอลิก ก็มีความส�ำคัญ
มากขึ้น อยา่ งไรก็ตาม พรรคการเมืองอืน่ ๆ ที่มคี วามสำ� คัญในระบบการเมืองแบบหลายพรรคก็ยังคงเป็น
พรรคฝา่ ยฟาสซสิ ตบ์ า้ ง พรรคทเ่ี ปน็ ตวั แทนของชนกลมุ่ นอ้ ยแบบชาตพิ นั ธห์ุ รอื เปน็ ตวั แทนในระดบั ภมู ภิ าค
บา้ ง พรรคในชนบท ซึง่ เปน็ พรรคท่ีจดั ตง้ั ขึ้นมาเพ่อื เปน็ ปากเป็นเสยี งของคนชนบทบา้ ง พรรคของคนใน
เมืองบา้ ง พรรคทเี่ ป็นตัวแทนของนิกายทางศาสนานกิ ายใดนิกายหนงึ่ บ้าง และพรรคท่จี ัดตงั้ โดยอิงอาศยั
หัวหน้าพรรคท่เี ปน็ คนท่ไี ด้รับความนยิ มมากๆ บ้าง
