Page 73 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 73
ความรดู้ ้านการเมอื งการปกครอง 4-63
กิจกรรม 4.3.1
อธบิ ายความหมายและความส�ำคญั ของการเมอื งภาคพลเมอื งพอสงั เขป
แนวตอบกิจกรรม 4.3.1
การเมอื งภาคพลเมอื ง หมายถึง การทีป่ ระชาชนมสี ทิ ธิแสดงออกทางการเมอื ง มสี ่วนร่วมในการ
กำ� หนดนโยบายสาธารณะ การวางแผนการขับเคล่ือนพัฒนา และการตรวจสอบการใช้อำ� นาจรัฐทกุ ระดับ
การเมืองภาคพลเมือง มีความส�ำคัญคือการเคลื่อนไหวทางการเมืองเพ่ือป้องกันการบริหารงาน
ของรฐั บาลที่จะกอ่ ให้เกิดความเสียหายกระทบกระเทอื นต่อผลประโยชนส์ ่วนรวมของประเทศ
เร่ืองท่ี 4.3.2
วิวัฒนาการของการเมืองภาคพลเมือง
บทบาทฐานะของการเมืองภาคพลเมืองมีความเกี่ยวข้องกับเส้นทางพัฒนาการทางการเมืองของ
สงั คมโดยรวม และเกี่ยวขอ้ งอย่างยง่ิ กบั การเพมิ่ มิติระบอบประชาธปิ ไตยใหเ้ ป็นทางตรงมากข้ึน
การเมอื งภาคพลเมอื งเกยี่ วขอ้ งกบั พฒั นาการทางการเมอื งคอื เปน็ การคน้ หาความสมดลุ ในความ
สัมพันธ์ระหว่างรัฐกับสังคม ซึ่งสามารถเคล่ือนจุดความพอดีได้ตามเงื่อนไขท่ีเปลี่ยนไป รัฐบาลท่ีมาจาก
พรรคการเมืองและการเลือกต้ังเป็นตัวแทนกลุ่มผลประโยชน์ท่ีผูกพันอยู่กับนโยบายพัฒนาอันมีมาแต่เดิม
ภายใต้ระบอบอ�ำนาจนิยม และต่อมายังเป็นตัวแทนกลุ่มผลประโยชน์ท่ีเชื่อมโยงกับระบบทุนโลกาภิวัตน์
จงึ มแี นวโนม้ ทจี่ ะคงความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งรฐั กบั สงั คมไวเ้ พยี งเทา่ นี้ เพราะเปน็ ความสมั พนั ธท์ ยี่ งั ประโยชน์
ให้แก่พวกเขามาตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นของการพัฒนาประชาธิปไตย แล้วยังต่อยอดด้วยการเปิดโครงสร้างให้
เข้าไปกมุ อำ� นาจรัฐโดยตรง
ในสถานการณ์ปัจจุบัน ท้ังระบบรัฐสภาและรัฐบาลท่ีมาจากการเลือกตั้งไม่เพียงรวมศูนย์อ�ำนาจ
ปกครองไว้ แต่ยงั มแี นวโน้มทจี่ ะขยายการรวมศูนย์ออกไปอีก และอาศยั โครงสร้างอำ� นาจดังกล่าวควบคมุ
สงั คมในภาพรวม เสกสรรค์ ประเสรฐิ กลุ ใหค้ วามเหน็ วา่ รฐั ทด่ี คี อื รฐั ทป่ี กครองนอ้ ยทส่ี ดุ และในขอ้ นส้ี ามารถ
สรุปไดอ้ กี วา่ ถ้าจะมีจดุ มงุ่ หมายปลายทางอะไรสกั อย่างของพัฒนาการทางการเมือง จุดหมายดังกล่าวนา่
จะเกยี่ วโยงกบั ความสามารถของมนษุ ยใ์ นการดแู ลตวั เองไดโ้ ดยไมต่ อ้ งผา่ นรฐั และเมอ่ื กลา่ วถงึ พฒั นาการ
ทางการเมอื ง ไมว่ า่ ในประเทศไทยหรือทใ่ี ดกต็ ามส่ิงทีต่ ้องจับตามองเป็นเบื้องแรกนา่ จะเป็นความสัมพนั ธ์
ระหวา่ งรฐั กบั สงั คมวา่ ก�ำลงั มงุ่ ไปสูท่ ศิ ทางนนั้ หรือไม่
