Page 80 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 80
4-70 ความรทู้ างสังคมศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีส�ำ หรบั นักนเิ ทศศาสตร์
3. การอภิปรายสาธารณะ (Public dialogue) แมธวิ (Mathews, 1999) อธบิ ายวา่ การอภปิ ราย
สาธารณะหรอื การถกแถลงของประชาชนเปน็ กลไกของการเมอื งภาคพลเมอื ง แตใ่ นสงั คมไทยยงั มคี ำ� อนื่ ๆ
ทม่ี นี ยั เดยี วกนั เชน่ การสานเสวนาสาธารณะเปน็ คำ� ทถ่ี กู ใชโ้ ดย ศ.นพ.วนั ชยั วฒั นศพั ท ์ นกั วชิ าการ ประจำ�
ศนู ยส์ นั ตศิ กึ ษา สถาบนั พระปกเกลา้ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ กลไกแกไ้ ขปญั หาการเมอื งทแี่ บง่ เปน็ ฝกั ฝา่ ย ในช่วงเดือน
พฤษภาคม-ตุลาคม พ.ศ. 2551 หรือประชาธิปไตยแบบปรึกษาหารือหรือพิจารณาอย่างใคร่ครวญ
(deliberative democracy) เปน็ คำ� ทม่ี กี ารใชก้ นั หลากหลายทง้ั ทเ่ี หมอื นและแตกตา่ งกนั บา้ ง การอภปิ ราย
สาธารณะเป็นกลไกกระบวนการปรึกษาหารือประเด็นต่างๆ ของชุมชนท้องถิ่นหรือสาธารณะจนน�ำไปสู่
การตดั สนิ ใจร่วมกัน จนได้มตสิ าธารณะท่รี าชการหรือรฐั ตอ้ งผูกพนั นำ� ไปปฏบิ ัติ
4. การริเริ่มกฎหมายโดยประชาชน (People lnitiation) ประภาส ปน่ิ ตบแตง่ (2551) อธบิ าย
วา่ การรเิ รมิ่ กฎหมายโดยประชาชน เปน็ มาตรการสำ� คญั ทำ� ใหร้ ะบบการเมอื งรบั ผดิ ชอบตอ่ เจตนารมณข์ อง
ประชาชนหรือผู้มีสิทธิเลือกต้ังตามจ�ำนวนที่ก�ำหนด ประชาชนสามารถเสนอร่างกฎหมายท่ีเห็นสมควร
เข้าสู่กระบวนการพิจารณาสาธารณะ และโดยทั่วไปแล้วการริเริ่มร่างกฎหมายจะตามมาด้วยการลง
ประชามตใิ หผ้ มู้ สี ทิ ธเิ ลอื กตงั้ ตดั สนิ ใจในขน้ั สดุ ทา้ ย การรเิ รมิ่ กฎหมายโดยประชาชนสามารถจำ� แนกประเภท
ไดเ้ ปน็ 2 ประเภท คอื (1) การรเิ รมิ่ กฎหมายโดยประชาชนโดยตรง เปน็ กระบวนการทใ่ี ชก้ ารลงประชามติ
และลงชอื่ เสนอกฎหมาย และ (2) การรเิ รมิ่ กฎหมายโดยประชาชนโดยออ้ ม เปน็ กระบวนการลงประชามติ
หลงั จากกฎหมายไม่ผ่านการพิจารณาของฝ่ายนิติบญั ญัติ
5. รูปแบบอื่นๆ อาทิ การนัดหยุดงาน การชุมนุมประท้วงท่ีผ่านมา พบว่าการนัดหยุดงานมัก
จะเปน็ วธิ กี ารทส่ี มั พนั ธก์ บั เงอื่ นไขความไมเ่ ปน็ ธรรมทางเศรษฐกจิ จงึ มกี ารกดดนั เพอื่ ผลประโยชนข์ องกลมุ่
ด้วยรปู แบบต่างๆ เช่น การครอบครองหรอื การยึดโรงงาน การเดนิ ขบวน ท�ำลายโรงงาน อุทธรณ์ต่อการ
กระท�ำจากกฎหมาย (Tarrow, 1995) ส่วนการชุมนุมประท้วงนั้น เป็นการกระท�ำร่วมกันที่สัมพันธ์กับ
สทิ ธทิ างการเมอื งและสทิ ธทิ างสงั คม เรม่ิ จากฝงู ชนมารว่ มประชมุ กนั อยา่ งเปดิ เผยในทส่ี าธารณะโดยอาจ
จะมีกิจกรรมการเล่นดนตรีเพื่อชีวิตหรือดนตรีร็อค มีการอภิปรายโจมตีวิพากษ์วิจารณ์ฝ่ายตรงกันข้าม
เชน่ ขา้ ราชการหรอื ฝา่ ยการเมอื ง มกี ารจดั ตง้ั องคก์ รปฏบิ ตั กิ าร จากนน้ั กจ็ ะเสนอขอ้ เรยี กรอ้ งหรอื ค�ำอทุ ธรณ์
ต่างๆ หรืออาจจะมีการเคลื่อนย้ายสถานท่ีมากกว่าหน่ึงสถานท่ีก็ได้ (Cohen, 1971; Dillard, 2002;
Tarrow, 1995)
ในบรรดากลุ่มทุกกลุ่มกลุ่มชาวนาจะมีบทบาทมากท่ีสุด เพราะประเทศไทยมีผู้ประกอบอาชีพ
เกษตรกรรมถงึ รอ้ ยละ 70 แตค่ วามเปน็ จรงิ ชาวนาไทยไมไ่ ดร้ วมเปน็ กลมุ่ หรอื เปน็ องคก์ รทมี่ ลี กั ษณะถาวร
มกั จะเปน็ การรวมตวั กนั ชวั่ คราว เชน่ ชาวนาชาวไร่ ในตำ� บลหมบู่ า้ นทไี่ ดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นจะรว่ มกนั เดนิ
ทางมาร้องเรียนรฐั บาล ในเรื่องการประกันราคาข้าว เป็นตน้
กลมุ่ ยางพาราทางภาคใตก้ เ็ ปน็ อกี กลมุ่ ทส่ี ำ� คญั และมผี ลกระทบทางการเมอื งอยา่ งมาก สาเหตจุ าก
ยางพาราเป็นพืชเศรษฐกิจหลักและเป็นรายได้หลักของประเทศเช่นเดียวกันกับข้าว โดยเฉพาะในภาคใต้
ทมี่ พี น้ื ทป่ี ลกู ยางพารามากทสี่ ดุ ถงึ แมว้ า่ ปจั จบุ นั นน้ี ยิ มปลกู ยางพารากนั ทว้ั ทงั้ ประเทศแลว้ กต็ าม หากเกดิ
ปัญหาราคายางพาราตกต�่ำก็เป็นเหตุให้เกษตรกรชาวสวนยางรวมตัวกันข้ึนเพ่ือเรียกร้องให้รัฐบาลแก้ไข
ปญั หา
