Page 40 - สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
P. 40
11-30 สงั คมและวัฒนธรรมอาเซียน
หัวหน้าตามระบบจารีตว่าถูกต้องและเหมาะสม รัฐบาล “ราช” (Raj) ของอังกฤษในอินเดียเพียงเข้ามา
แทนทกี่ ษตั รยิ พ์ มา่ ในฐานะ “เจา้ อธริ าช” ผซู้ ง่ึ หวั หนา้ ชนเผา่ ตา่ งๆ ตอ้ งแสดงความจงรกั ภกั ดดี ว้ ยการมอบ
บรรณาการให้ อย่างไรก็ดีประชากรชาวกะเหร่ียงที่อาศัยอยู่ในเขตท่ีสูงเขาตะนาวศรี ก็ถูกจัดอยู่ใต้การ
ควบคมุ โดยตรงขององั กฤษ ซึ่งการปกครองขององั กฤษสามารถแบ่งไดด้ งั ต่อไปนี้
การปกครองมณฑลอะระกนั และตะนาวศรี (ค.ศ. 1826-1852) ในชว่ งตน้ จดั การปกครองสองมณฑล
นี้ให้ข้ึนกับเบงกอล เพราะอังกฤษเห็นว่าทั้งสองแห่งเป็นเสมือนหน้าด่านของอินเดียและอังกฤษปกครอง
โดยตรงจากรัฐบาลอังกฤษท่ีอินเดีย ต่อมาได้ย้ายอาระกันมาข้ึนกับจิตตะกอง ส่วนตะนาวศรียังคงข้ึนกับ
รัฐบาลอินเดีย46 การปกครองที่ใช้ท่ีตะนาวศรีจะเป็นรูปแบบท่ีน�ำไปใช้กับดินแดนพม่าเดิมในเวลาต่อมา
กลา่ วคอื แบง่ ออกเปน็ 3 แขวง (Districts) แตล่ ะแขวงอยภู่ ายใตก้ ารดแู ลของรองขา้ หลวงองั กฤษ (Deputy
Commissioner) กบั เจา้ หนา้ ทท่ี อ้ งถนิ่ ซงึ่ สว่ นใหญเ่ ปน็ ชาวพน้ื เมอื งตลอดสมยั การปกครองแบบอาณานคิ ม
องั กฤษได้เข้าไปจดั ระบบการปกครองส่วนทอ้ งถิ่นใหม่ โดยให้กำ� หนดเขตแดนแตล่ ะหมบู่ ้านให้ชดั เจนเพ่อื
ใหง้ า่ ยตอ่ การปกครอง เจา้ เมอื งและหวั หนา้ หมบู่ า้ นเดมิ ถกู ทำ� ใหก้ ลายเปน็ เจา้ หนา้ ทฝ่ี า่ ยปกครองระดบั ลา่ ง
สุดของรฐั รบั เงนิ เดอื นและปฏบิ ัติตามนโยบายขององั กฤษ47
การปกครองมณฑลพะโค ดินแดนพม่าตอนล่าง เม่ืออังกฤษผนวกมณฑลพะโคในดินแดนพม่า
ตอนลา่ งในปี 1852 อังกฤษได้ขยายการจดั ระเบียบดา้ นดินแดนทส่ี ถาปนาในตะนาวศรแี ละเขตที่ราบยะไข่
ไปยังดนิ แดนใหมๆ่ ของตน มณฑล (Province) ถูกแบง่ ออกเปน็ 5 แขวง (Districts) แต่ละแขวงอย่ใู น
การดูแลของรองข้าหลวง ซ่ึงมีอ�ำนาจเหมือนข้าราชการต�ำแหน่งเดียวกันในเขตอ่ืนๆ ของพม่าตอนล่าง
หนว่ ยบรหิ ารยอ่ ยลงมาคอื ระดบั จงั หวดั (Township) ซงึ่ อยภู่ ายใตก้ ารบงั คบั บญั ชาของผวู้ า่ ราชการจงั หวดั
แต่ละจังหวัดประกอบด้วยเมือง (Myo) จ�ำนวนหน่ึงภายใต้การปกครองของหัวหน้า ซ่ึงรับผิดชอบการ
ปกครองหนึง่ หมู่บา้ นหรอื มากกว่าในท้องท่ีของตน ดงั นัน้ รปู แบบการปกครองดินแดนในเขตพมา่ เดมิ จึง
ถูกสถาปนาเสร็จกอ่ นท่อี ังกฤษจะเขา้ ครอบครองประเทศอยา่ งสมบูรณ์ในปี 1886
การปกครองดินแดนพม่าทั้งหมดอย่างสมบูรณ์ในปี 1886
ภายหลังสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่ 3 อังกฤษได้ผนวกพม่าเข้าเป็นส่วนหน่ึงของอาณานิคม
องั กฤษทอ่ี นิ เดยี โดยสมบรู ณ์ องั กฤษไดป้ ระกาศยกเลกิ ระบบกษตั รยิ แ์ ละระบบการปกครองดง้ั เดมิ ของพมา่
ทั้งหมด ยุบสภาหลุดดอของพม่า และจัดระบบบริหารราชการแบบใหม่ท่ีได้เร่ิมวางรากฐานมาแล้วต้ังแต่
สมยั องั กฤษเขา้ ปกครองมณฑลพะโค โครงสรา้ งการปกครองเปน็ ชดุ ความสมั พนั ธท์ างการบรหิ ารทล่ี ดหลนั่
กนั เปน็ ชน้ั ๆ เรมิ่ จากข้าหลวงใหญ่ (Chief Commissioner) หรอื ท่ตี อ่ มาเรียกวา่ ข้าหลวง (Governor)
รองลงมาคือ บรรดาขา้ หลวง (Commissioners) ฝา่ ยต่างๆ ซ่ึงท้ายทส่ี ุดจะแบ่งเปน็ 7 ฝา่ ย (Divisions)
ขา้ หลวงจะดแู ลกจิ การของบรรดารองขา้ หลวง (District Commissioner) หรอื ผวู้ า่ การแขวง ปกตจิ ะเรยี ก
กันว่า “ดีซี” (DC) ซึ่งเป็นผู้บังคับบัญชาผู้ว่าการจังหวัด48 ดินแดนพม่าแท้ ท่ีอังกฤษปกครองโดยตรง
46 บญุ เทยี ม พลายชมภ.ู (2549). พมา่ : ประวตั ศิ าสตร์ อารยธรรม และความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ. กรงุ เทพฯ: สำ�นกั พมิ พ์
โอเดยี นสโตร์. น. 92.
47 ดู โรเบิรต์ เอช. เทยเ์ ลอร.์ เรอื่ งเดียวกนั . น. 116.
48 เร่ืองเดยี วกนั . น. 117.
