Page 20 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 20
5-10 วิทยาศาสตรเ์ ทคโนโลยแี ละสิ่งแวดลอ้ มเพื่อชวี ติ
กับน้ํา และส่วนท่ีไม่ชอบนํ้าจะถูกน้ําผลักออกไปเป็นผลท�ำให้โมเลกุลของผงซักฟอกลอยอยู่บนผิวน้ําและ
ลดแรงตงึ ผวิ ของนาํ้ ได้ เนอ่ื งจากโมเลกลุ ของนา้ํ มโี มเลกลุ ของผงซกั ฟอกมาแทรกอยู่ ดงั แสดงในภาพที่ 5.1
ก. และ ข.
ส่วนท่ไี มแ่ ตกตัวเป็นไอออน (ไม่ชอบนํ้า) ผิวนาํ้ สว่ นท่ไี มช่ อบนํ้า
ข. ส่วนทช่ี อบน้าํ
ส่วนทแ่ี ตกตวั เป็นไอออน (ชอบนา้ํ )
ก.
ภาพที่ 5.1 ก. โมเลกุลของผงซักฟอก ข. โมเลกุลของผงซักฟอกลอยอยู่บนพ้ืนผิวนํ้า
ถ้าปริมาณของผงซักฟอกในนํ้ามีมากข้ึนๆ โมเลกุลของผงซักฟอกจะเบียดกันแน่นมากขึ้น
ส่วนที่แตกตัวเป็นไอออนท่ีมีประจุเหมือนกันและผลักกัน จนในท่ีสุดแรงผลักดันนี้จะท�ำให้โมเลกุลของ
ผงซกั ฟอกไมส่ ามารถอย่บู นผิวนา้ํ ได้ ต้องลงไปอยูใ่ นนํา้ ขณะเดยี วกนั โมเลกลุ ของนํ้าจะผลักโมเลกลุ ของ
ผงซกั ฟอกสว่ นทไ่ี มแ่ ตกตวั เปน็ ไอออนใหข้ นึ้ ไปอยทู่ ผ่ี วิ นาํ้ ในทสี่ ดุ โมเลกลุ ของผงซกั ฟอกจะตอ้ งเรยี งตวั ใหม่
เพอื่ ใหส้ ามารถอยรู่ ะหวา่ งแรงผลกั ทง้ั สองได้ ทำ� ใหเ้ กดิ เปน็ ไมเซลล์ (micelle) รปู รา่ งตา่ งๆ ทเี่ ชอื่ วา่ นา่ จะ
เปน็ รปู ทรงกลมโดยสว่ นทีไ่ มแ่ ตกตวั เปน็ ไอออนจะหันเข้าด้านใน ดังภาพที่ 5.2
ภาพที่ 5.2 ไมเซลล์ของผงซักฟอก
ในการซักล้างท�ำความสะอาดเม่ือซักขยี้ผ้า หรือขัดถูผิววัสดุต่างๆ จะท�ำให้โมเลกุลของไขมัน
สนั่ สะเทอื นหลดุ ออกมาและเขา้ ไปอยใู่ นไมเซลล์ เมอื่ ซกั ลา้ งดว้ ยนา้ํ สะอาด 2-3 ครงั้ ไขมนั เหลา่ นนั้ จะหลดุ
ไปกบั นาํ้ ทำ� ใหเ้ สอ้ื ผา้ และผวิ วสั ดตุ า่ งๆ สะอาดได้ ยงิ่ ถา้ มกี ารขยห้ี รอื ท�ำใหผ้ า้ มกี ารเคลอื่ นไหวอยเู่ สมอเพอื่
ให้สิ่งสกปรกหลุดออกง่าย นอกจากนี้การต้มหรือใช้น้ําร้อนซักล้างก็จะช่วยให้สิ่งสกปรกหลุดออกได้ง่าย
เช่นกัน ท้ังน้ีเพราะความร้อนที่อุณหภูมิสูงจะท�ำให้แรงยึดเหนียวระหว่างโมเลกุลของไขมันลดลง สารลด
แรงตึงผิวจึงมีบทบาทส�ำคัญในการท�ำงานของผงซักฟอก สารลดแรงตึงผิวที่นิยมใช้กัน ได้แก่ สารพวก
อัลคิลเบนซีนซลั โฟเนต (Alkyl benzene sulfonate)
