Page 23 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 23
สารเคมีในชีวิตประจ�ำวันและสง่ิ แวดล้อม 5-13
ไม่ละลายนํา้ ติดไฟได้เรยี กวา่ สารไวไฟจงึ ไม่ควรอยใู่ กล้ไฟ ขณะใชไ้ มค่ วรสูดดมเพราะจะเป็นอันตรายตอ่
ระบบประสาทส่วนกลางจะท�ำให้เกิดการระคายเคืองจมูกและลำ� คอ ดังนนั้ ขณะใชง้ านควรอยใู่ นบรเิ วณทีม่ ี
การระบายอากาศไดด้ ี
1.2.4 ผลิตภัณฑ์ก�ำจัดแมลงท่ีใช้ในครัวเรือน ผลิตภัณฑ์ก�ำจัดแมลงที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
เปน็ สารเคมใี นรปู ลกั ษณท์ แ่ี ตกตา่ งกนั ทง้ั ทเี่ ปน็ ของเหลวชนดิ สเปรยฉ์ ดี พน่ ฝอย ชนดิ ทเ่ี ปน็ ของแขง็ เปน็ ผง
หรืออัดแท่งใช้จุดกันยุง ชนิดท่ีเป็นสารระเหยไล่ยุง และชนิดที่เป็นผลิตภัณฑ์ป้องกันก�ำจัดลูกนํ้ายุงลาย
การใชแ้ ละเกบ็ รกั ษาผลติ ภณั ฑเ์ หลา่ นอี้ ยา่ งผดิ วธิ ี หรอื ขาดความรอบคอบ เชน่ นำ� ไปเกบ็ ไวร้ วมกบั อาหาร
อาจท�ำให้เกิดอันตรายกับบุคคลในบ้านได้ เน่ืองจากเป็นสารพิษ จึงควรท�ำการศึกษาให้รู้จักพิษภัยและ
การน�ำไปใช้อยา่ งปลอดภัย
ผลิตภัณฑ์กำ� จดั แมลงทใี่ ชก้ ันมี 3 กลมุ่ ใหญ่คอื
กลุ่มที่ 1 คือกลุ่มฟอสเฟตอินทรีย์และกลุ่มคาร์บาเมต สารกลมุ่ นท้ี ำ� ใหเ้ กดิ อาการพษิ
เฉียบพลนั คือ ท�ำให้มีอาการคล่นื ไส้ อาเจยี น นํ้าตาน้ําลายไหล เหง่ือออก ท้องเดิน ม่านตาหดตวั เสมหะ
มาก หลอดลมหดเกร็ง ในรายทรี่ นุ แรงจะมกี ารกระตกุ ของกลา้ มเนื้อ อมั พาตของกล้ามเนือ้ หายใจ ชกั และ
หมดสติ
กลมุ่ ที่ 2 คอื กลมุ่ ไพรที รอยดเ์ ปน็ สารสงั เคราะหเ์ ลยี นแบบสารเคมจี ากพชื สารกลมุ่ นี้
ท�ำให้เกิดอาการปวดศีรษะ คล่ืนไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย และอาจท�ำให้ผิวหนังบวมแดง เย่ือจมูกอักเสบ
บางรายอาจมีอาการกลา้ มเนอ้ื กระตกุ และชกั ได้
กลุ่มท่ี 3 คือกลุ่มคลอรีนอินทรีย์ มักทำ� ใหเ้ กดิ อาการกระสับกระส่าย วงิ เวียน เดนิ เซ
สับสน บางรายท่ีรุนแรงจะเกิดการกดระบบประสาทและระบบทางเดินหายใจ หายใจล�ำบาก หยุดหายใจ
หมดสติ
ผลิตภัณฑ์ชนิดสเปรย์ท่ีบรรจุในกระป๋องโลหะทรงกระบอก มีปุ่มกดให้สารเคมีออกมาเป็น
ละอองฝอย ส่วนชนิดท่ีเป็นของเหลวบรรจุในกระป๋องโลหะทรงสี่เหล่ียม เวลาใช้จะต้องถ่ายใส่กระบอก
ส�ำหรับฉดี แตล่ ะผลติ ภณั ฑม์ สี ่วนประกอบของสาร 3 กล่มุ ดงั ท่กี ลา่ วขา้ งตน้
ส่วนยาจุดกันยุงเป็นผลิตภัณฑ์ท่ีมีลักษณะเป็นของแข็งมักท�ำให้อยู่ในรูปแท่งหรือน�ำมาขด
เปน็ วง ขณะใชง้ านตอ้ งจดุ ไฟใหเ้ กดิ การเผาไหมแ้ ละเกดิ ควนั เพอื่ ไลย่ งุ สารทนี่ ยิ มใชเ้ ปน็ สว่ นประกอบสำ� คญั
คือ ไพรีทรอยด์ (Purethroids) ซ่ึงสังเคราะห์เลียนแบบสารไพรีทรินส์ (Pyrethrins) ท่ีสกัดได้จากพืช
ตระกลู เบญจมาศ สารนจี้ ะไปรบกวนการทำ� งานของระบบประสาทของยงุ ทำ� ใหย้ งุ เปน็ อมั พาตอยา่ งรวดเรว็
และตกลงมาตาย
ผลติ ภณั ฑป์ ระเภทกำ� จดั ลกู นา้ํ ยงุ ลาย เปน็ สารเคมที ก่ี ระทรวงสาธารณสขุ รณรงคใ์ หใ้ ชใ้ นนา้ํ
อุปโภค บริโภคที่ถือว่ามีความปลอดภัยหากใช้ในอัตราท่ีก�ำหนด ชนิดท่ีใช้กันอยู่ที่ส�ำคัญคือทรายอะเบท
ซงึ่ ประกอบดว้ ยสารกลมุ่ ฟอสเฟตอนิ ทรยี ท์ ถี่ กู เคลอื บไวด้ ว้ ยเมด็ ทรายเวลาใชจ้ ะนำ� ไปใสใ่ นภาชนะบรรจนุ า้ํ
สามารถป้องกนั ได้นาน 5 สปั ดาห์โดยมพี ษิ ต่าํ ทั้งตอ่ ปลาและคน
