Page 39 - อารยธรรมมนุษย์
P. 39
อารยธรรมเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ 4-29
เช่ือกันว่าบุรุษผู้หน่ึงท่ีมาจากตระกูลพ่อค้าชาวจีน นามว่า “อู่ทอง” ที่ได้แต่งงานเข้าไปอยู่ในตระกูลของ
ฝ่ายปกครองทงั้ ที่ลพบรุ ี และสุพรรณบรุ ี ใน ค.ศ. 1351 อู่ทองไดส้ ถาปนาอยธุ ยาขึ้นเปน็ ราชธานีทีร่ วมเอา
ลพบุรี และสุพรรณบุรเี ข้าด้วยกัน และเฉลิมพระนามว่าสมเดจ็ พระรามาธบิ ดี พระองคค์ รองราชยอ์ ยจู่ นถึง
ค.ศ. 1369 การทพี่ ระองคส์ ถาปนาราชธานแี หง่ นไี้ ดด้ ว้ ยมาจากการบรหิ ารตามแบบเมอื งพระนครของเขมร
และชาวมอญแหง่ ลพบรุ 4ี 1 หลังจากทีส่ มเด็จพระรามาธบิ ดไี ด้สถาปนาอาณาจกั รแล้วจงึ รา่ งกฎหมายขึน้ ใช้
ซง่ึ ถอื เปน็ ระบบกฎหมายทเ่ี กา่ แกท่ ส่ี ดุ ของไทย ในภายหลงั ไดม้ กี ารปรบั ปรงุ โดยรวมกฎหมายของพระมนู
เขา้ ไวด้ ว้ ย ซงึ่ ถอื เปน็ หลกั พน้ื ฐานของกฎหมายไทยตอ่ มาอกี หลายรอ้ ยปี อกี ทง้ั ยงั มกี ารนำ� ลทั ธกิ ารปกครอง
แบบ “เทวราชา” คือท�ำให้กษัตริย์อยู่ในฐานะที่สูงกว่ามนุษย์ทั่วไปและเป็นภาคหนึ่งของเทพ โดยน�ำรูป
แบบมาจากอาณาจกั รเขมรสมยั พระนคร
เมื่ออยุธยาได้สถาปนาการปกครองขึ้นที่ลุ่มน้�ำเจ้าพระยาแล้วจึงเร่ิมขยายอ�ำนาจ โดยขยายไปสู่
อาณาจกั รเขมรสมยั พระนคร และในภายหลงั กเ็ ขา้ บกุ เมอื งพระนครของเขมร ซงึ่ เปน็ เหตสุ ำ� คญั ทที่ ำ� ใหเ้ ขมร
ตอ้ งทงิ้ เมอื งพระนคร อยธุ ยายงั ขยายอำ� นาจไปทางเหนอื ซงึ่ นำ� มาซง่ึ ความขดั แยง้ กบั เชยี งใหม่ และดำ� เนนิ
ต่อไปเป็นพกั ๆ อกี หลายศตวรรษ
ชว่ งระยะเวลาทยี่ าวนานของอาณาจกั รอยธุ ยาไดม้ พี ฒั นาการทางวฒั นธรรมอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เหน็ ได้
จากการจดั ระบบศกั ดนิ าซง่ึ เปน็ ตวั อยา่ งของการพฒั นาระบบการเมอื งการปกครองเพอื่ ใหม้ คี วามสอดคลอ้ ง
กับสภาวการณ์ของบ้านเมืองในแต่ละช่วงเวลา กล่าวคือ ตั้งแต่โบราณกาลมาคนไทยมีสิทธิในท่ีดินตาม
ฐานะของตน แตร่ ะบบศักดนิ าเปน็ เปน็ กฎเครง่ ครัดตายตัวเกย่ี วกับฐานะบุคคลแต่ละชัน้ และจดั แบ่งท่ีดนิ
ให้เป็นล�ำดับไป (ท่ีดินในที่น้ีไม่ได้หมายถึงจ�ำนวนที่ดินตามความเป็นจริง หากแต่เป็นการสมมติข้ึนเพ่ือ
แสดงถงึ ความแตกตา่ งของฐานะทางสงั คม รวมถงึ บทบาทหนา้ ทต่ี า่ งๆ) ระบบศกั ดนิ าในสมยั อยธุ ยาเปน็ การ
วางรากฐานของโครงสรา้ งสงั คม นอกจากนยี้ งั มี “กฎมณเฑยี รบาล” หรอื “กฎหมายพระราชวงั ” (ประกาศ
ใชเ้ มอ่ื ค.ศ. 1450) เปน็ กฎหมายทมี่ กี ารแบง่ ฐานนั ดรแตล่ ะชนั้ ในราชสำ� นกั ตง้ั แตช่ นั้ กษตั รยิ จ์ นถงึ พระบรม
วงศานวุ งศ์ลงมา ท้ังยังมีการก�ำหนดพระราชพธิ รี วมถึงพิธีต่างๆ การแบ่งหน้าที่ของราชการ การก�ำหนด
บทลงโทษหากมีการท�ำผิด รวมถึงการจ�ำแนกจ�ำนวนรัฐที่ต้องส่งส่วยสาอากร และลักษณะของ
สว่ ย42นอกจากนีย้ ังมีการก�ำหนดตำ� แหนง่ มหาอปุ ราช หรอื ผทู้ ีจ่ ะสืบสันตติวงศต์ ่อจากกษัตรยิ ด์ ้วย
กิจกรรม 4.2.1
1. ให้กลา่ วถึงรายละเอยี ดเก่ียวกบั อาณาจักรทวารวดีมาพอสังเขป
2. สาเหตุใดทที่ �ำใหอ้ าณาจักรพม่าสมัยพกุ ามเกดิ ความระสำ�่ ระสาย
41 นิโคลาส ทาร์ล่ิง (บรรณาธกิ าร). เร่อื งเดียวกัน. น. 238.
42 วรุณยุพา สนิทวงศ์ และคณะ (ผู้แปล). เรอ่ื งเดยี วกัน. น. 228 - 229.
