Page 45 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 45
ศิลปะการใช้ภาษา ๑๒-35
๓. ใช้ค�ำท่ีมีทั้งเสียงพยัญชนะและเสียงสระเสียงเดียวกัน เช่น โคลงสี่สุภาพที่มีช่ือว่า “กลบท
อกั ษรบรพิ นั ธ”์ หรอื “นาคบรพิ นั ธ”์ ในนริ าศสพุ รรณของสนุ ทรภู่ (กรมศลิ ปากร, ๒๕๔๓, น. ๑๖๐) สนุ ทรภู่
เล่นค�ำที่มที ง้ั เสียงพยญั ชนะและเสียงสระเสยี งเดียวกัน ดงั น้ี
“เคราะหก์ ำ� จำ� ห่างนอ้ ง ห้องนอน
หวนนกึ ดึกเคยวอน ค่อนหว้า
คิดไว้ไมห่ า่ งจร ห่อนจาก
หากจติ รมิศหลายหน้า ล่าน้องหมองหมาง”
(๒๕๓๔, น. ๑๔๒)
พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงนยิ มใชค้ ำ� ๔ พยางคท์ มี่ ที งั้ เสยี งพยญั ชนะและเสยี งสระ
เสยี งเดยี วกัน เช่น “วนุ่ วายอายเขา” “คิดเดนิ เหินเอา” “กนิ เน้ือเถอื หนงั ” “เล่ืองลือชื่อฉาว” ดงั ปรากฏ
ในข้อความตอ่ ไปนี้
“ที่เมืองไชยานั้น พระยาไชยา (จุ้ย) ป่วยหนักเป็นวรรณโรคในท้องถึงแก่บวมแล้ว ถ้าถึง
แกก่ รรมลงกท็ รงพระราชดำ� รไิ วจ้ ะใหพ้ ระยาอษั ฎงคท์ ศิ รกั ษาเมอื งกระ หรอื พระยาอภยั สงคราม หรอื
จม่ืนเด็กชายนายใดนายหนึ่งไปเป็น ห้ามอย่าให้ใครคิดเห็นผิดๆ ไปตะกายตะกุยวุ่นวายอายเขา
เสียเปล่า ใครคิดเดินเหินเอาท่ีผู้ส�ำเร็จราชการเมืองต่างๆ ห่างพระเนตรพระกรรณ ด้วยเสียสินบน
อย่างนี้ควรที่นักปราชญ์ผู้ฉลาดรู้จะคิด เห็นว่าผู้น้ันไม่ใช่มนุษย์ คิดแต่จะไปกินเนื้อเถือหนังมนุษย์
เป็นเทยี่ งแท้ ชว่ ยแก้ชว่ ยไขผูน้ ้ันกบ็ าปนักหนา
เดี๋ยวนี้แต่คนต�่ำๆ เลวๆ แขนก็ไม่เป็นแขนคน ก็ยังคิดเจ๋อเจอะจะเอาที่พระยานครสวรรค์
จะเสียเงินสินบนส่ีพันบาทห้าพันบาท แลขุนนางบางนายไปที่ไหนฉาวท่ีนั่น ท�ำยศเกินๆ จนต้อง
โทษทณั ฑ์เล่ืองลือชื่อฉาวมาแตก่ ่อน ยังเดนิ เหินจะเอาทพี่ ระยาไชยา ...”
นอกจากน้ี ยงั มคี ำ� อน่ื ๆ อกี เชน่ “เกาะครองจองจำ� ” “บอกกลา่ วปา่ วรอ้ ง” “หวาดหวน่ั พรนั่ พรงึ ”
๔. ใช้คำ� ที่มเี สียงวรรณยกุ ตต์ ่างระดบั ดงั ตวั อยา่ ง “กลบทอกั ษรสามหม”ู่ หรอื “ตรเี พช็ รประดบั ”
หรือ “ตรีเพชรพวง” ในเร่ืองลิลิตเพ็ชรมงกุฎของเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ซงึ่ แต่งในสมยั กรงุ ธนบุรีตั้งแต่
ยงั เป็นหลวงสรวชิ ิต (หน) เป็นการเลน่ ค�ำทีม่ ีเสียงวรรณยุกตต์ ่างระดบั ๓ เสียง คอื เสียงสามัญ เอก และ
โท (กรมศลิ ปากร, วรรณกรรมสมัยกรุงธนบุรี เล่ม ๑, ๒๕๓๒, น. ๑๗๘) ดงั นี้
“กระแหทองทอ่ งทอ้ ง ชลธาร
ทงเหงเหง่ เหง้ หาญ ปากกลา้
แชวงแว่งแวง้ พาล ผิดเพอื่ น
ราหหู ู่ห้หู น้า เพศเพ้ียง อสุรนิ ทร์”
