Page 47 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 47
ศิลปะการใชภ้ าษา ๑๒-37
“กรกฎกจั ฉปะจริวจราวแลอ้าวแลอุกแลมาง-
สออ่ นสัญจรกลาง สลิล
นวลจนั ทร์พรรณหางก่วิ และชวิ หกกุ กรุ กนิ
เหยือ่ ทอ่ งณทอ้ งสนิ ธ์ุ สรพราศ”
ในนิทานเรื่องต้นหมาปลายหมา พระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
(วชริ าวธุ วทิ ยาลยั , ๒๕๕๓, น. ๑๐๓–๑๑๒) ทรงเลา่ เรอ่ื งหมาตวั หนงึ่ ไมพ่ อใจทจี่ ะเปน็ หมา อยากเปน็ มนษุ ย์
หรือสัตว์ชนิดอื่น วันหนึ่งหมาตัวนี้ไปหาอาหารกินในลานบ้านของชาวชนบทผู้หนึ่งก็ถูกเขาไล่ตี
ออกมา กห็ นีมานอนบ่นเปน็ เวลาชา้ นาน รกุ ขเทวดาท่อี ยู่ใกลท้ น่ี น้ั กร็ ำ� คาญ จึงกล่าวช้แี จงให้หมาเข้าใจว่า
เหตใุ ดชาวชนบทถงึ ไลต่ เี อา แตห่ มาหวั ดอ้ื ไมย่ อมเขา้ ใจ เมอื่ รกุ ขเทวดาถามวา่ หมาอยากเปน็ อะไร มนั ตอบ
วา่ อยากเปน็ คน รกุ ขเทวดากใ็ หพ้ ร หมากเ็ ปน็ คนสมปรารถนา มชี อ่ื วา่ นายหมา แตก่ ย็ งั เกยี จครา้ น ไมย่ อม
ท�ำมาหากิน เม่ือเป็นคนใหม่ๆ คนอ่ืนก็ใจดียอมให้คนต่างถิ่นอาศัยและกินข้าวในบ้านเรือนของตน แต่
นานเขา้ นายหมากไ็ มท่ ำ� ประโยชนต์ อบแทนบา้ ง คนทงั้ หลายพากนั ระอาใจ สดุ ทา้ ยนายหมากเ็ ทยี่ วลกั ขโมย
ตดั ชอ่ งยอ่ งเบาจนรเิ ปน็ โจรจป้ี ลน้ เขา เมอื่ ถกู จบั ได้ เจา้ เมอื งกส็ งั่ ใหเ้ ฆยี่ นและจำ� คกุ ไว้ ตอ่ มากข็ อรกุ ขเทวดา
ให้ตนได้เป็นเจ้าเมือง ส้ินความนึกคิดก็มีคนมาปลดเครื่องพันธนาการ และเชิญนายหมาไปยังศาลากลาง
ได้รับแต่งต้ังจากพระเจ้าแผ่นดินให้เป็นพญาโสณามาตย์ ผู้ว่าราชการเมือง พญาโสณามาตย์ต้องการ
แก้แค้น จึงให้คนไปจับตัวเจ้าเมืองคนเก่าและเจ้าหน้าท่ีท่ีเคยจับกุมและลงโทษตนมาขังไว้ในคุกอย่างไม่มี
ก�ำหนดปลดปล่อย พญาโสณามาตย์เหน็ คนเกรงกลัวก็ใช้อำ� นาจมากขึน้ ฉอ้ ราษฎรบ์ งั หลวงตามอำ� เภอใจ
มีเมียนับไม่ถ้วน มขี ้าทาสมาก ย่งิ มีกย็ ิง่ โลภมากขน้ึ เท่ยี วเบียดเบยี นคนอน่ื ใหไ้ ด้รับความเดอื ดรอ้ นไปทว่ั
ไม่นานก็ถูกร้องฎีกา พระเจ้าแผ่นดินจึงให้ข้าหลวงมาจับตัวพญาโสณามาตย์ไปขังคุก ช�ำระความ ให้
เฆ่ียนหลัง ขังคุก ถอดออกจากต�ำแหน่งและริบทรัพย์ คราวนี้พญาโสณามาตย์ขอรุกขเทวดาให้ตนเป็น
พระเจา้ แผน่ ดนิ ทนั ใดนนั้ กม็ รี าชรถมาเกย กไ็ ดเ้ ปน็ พระเจา้ แผน่ ดนิ มชี อื่ วา่ พระเจา้ โสณะราช มมี เหสซี า้ ยขวา
และนางสนมกำ� นลั แวดลอ้ ม มที รพั ยส์ มบตั มิ าก แตก่ ย็ งั โลภ หาเหตทุ ำ� สงครามกบั ดนิ แดนใกลเ้ คยี งอยเู่ สมอ
ยิ่งชนะก็ยิ่งแผ่อาณาเขตให้กว้างขวางออกไปอีก วันหนึ่งระหว่างไปงานสงคราม ต้องหยุดพักกลางทุ่ง
ทา่ มกลางแดดรอ้ นจดั รสู้ กึ รอ้ นจนทนไมไ่ ด้ กข็ อรกุ ขเทวดาใหต้ นไดเ้ ปน็ พระอาทติ ย์ กไ็ ดเ้ ปน็ สมใจ ไดแ้ ผด
แผร่ ศั มคี วามรอ้ นไปทว่ั จนทกุ แหง่ แหง้ แลง้ พระอนิ ทรส์ ง่ั ใหเ้ มฆฝนไปบงั แสงของพระโสณาทติ ย์ และทำ� ให้
ฝนตก ฝ่ายพระโสณาทิตย์เห็นดังน้ันก็ขอเป็นเมฆฝน ก็ได้เป็นโสณะเมฆสมดังปรารถนา ท�ำให้ฝนตก
ติดกันนาน ๗ วัน ๗ คืน พระอินทร์ขอให้พระพายุช่วย พระพายุพัดหอบเอาเมฆฝนไปอยู่นอกจักรวาล
โสณะเมฆกข็ อเป็นพระพายุ พระโสณะวายเุ ท่ยี วพดั ท�ำลายตกึ กว้านบ้านเรือนและตน้ ไม้ แตไ่ มอ่ าจทำ� ลาย
จอมปลวกได้ ก็ขอเป็นจอมปลวก ไม่ช้ามีหมูตัวหนึ่งเดินคุ้ยเข่ียหาอาหารแล้วทลายจอมปลวกลง หมา
จอมปลวกเสยี ใจ ขอเปน็ หมู กไ็ ดเ้ ปน็ หมู เทยี่ วเดนิ อยุ้ อา้ ยไปหาอาหารกนิ คดิ วา่ สบายทสี่ ดุ แลว้ เพราะมแี ต่
กินกับนอนเท่านั้น มีหมาตัวหนึ่งผ่านมาเห็นหมูก็เห่าและจะเข้ากัด หมูตกใจก็ขอเป็นหมา บอกเทวดาว่า
ไมข่ อเปน็ อยา่ งอนื่ แลว้ ขอเปน็ หมาดกี วา่ เทวดากต็ ำ� หนวิ า่ เดมิ กเ็ ปน็ หมาอยแู่ ลว้ อยากแปลงชาตเิ ปน็ อยา่ งอน่ื
กไ็ มเ่ ห็นท�ำประโยชนอ์ ะไร เพราะไมว่ า่ จะเป็นอะไร ใจกย็ งั เป็นหมาอยู่นั่นเอง
