Page 18 - สังคมมนุษย์
P. 18
13-8 สงั คมมนุษย์
ส่วนการเปลีย่ นแปลงทางวัฒนธรรม (Cultural Changes) หมายถงึ ความแตกตา่ งที่เกิดข้นึ กับ
วถิ ชี วี ติ ของคนในสงั คม ไดแ้ ก่ ความเชอ่ื คา่ นยิ ม ระบบอดุ มการณ์ ระเบยี บแบบแผน ธรรมเนยี ม ประเพณี
หรอื แนวก�ำหนดพฤตกิ รรมของบคุ คลในสงั คม
จากตวั อยา่ งการใหค้ วามหมายของการเปลย่ี นแปลงทางสงั คมและการเปลย่ี นแปลงทางวฒั นธรรม
จะพบว่า มีผู้ให้ความหมายเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลงทางสังคมและการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมไว้
มากมาย ทำ� ใหพ้ อจะสรปุ ไดว้ า่ การเปลย่ี นแปลงทางสงั คมนนั้ เปน็ การเปลยี่ นแปลงในเรอื่ งโครงสรา้ งสงั คม
ความสมั พนั ธข์ องคนในสงั คม เชน่ การเปลย่ี นแปลงจากสงั คมชนบทเปน็ สงั คมเมอื ง จะเหน็ วา่ สงั คมชนบท
และสงั คมเมอื งนนั้ โครงสรา้ งความสมั พนั ธข์ องคนในสงั คมเปลยี่ นแปลงไปอยา่ งสน้ิ เชงิ ไมว่ า่ จะเปน็ วถิ ชี วี ติ
การท�ำงาน ขนาดโครงสร้างครอบครัว เป็นต้น
ส่วนการเปล่ียนแปลงทางวัฒนธรรม พบว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงในวัฒนธรรมทางวัตถุ หรือสิ่ง
ประดษิ ฐ์ตา่ งๆ ท่ีมนษุ ยส์ รา้ งขึน้ รวมทัง้ การเปลยี่ นแปลงในวฒั นธรรมทไี่ มใ่ ช่วัตถุ เช่น การเปลี่ยนแปลง
ในขนบธรรมเนียมประเพณี ค่านิยม คุณค่าตา่ งๆ ในสงั คม
ซ่ึงผลของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมจะเป็นในทางบวกหรือลบ ก้าวหน้าหรือ
ถอยหลงั ก็ได้
ความส�ำคัญของการศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม
สังคมทุกสังคมไม่ว่าจะเป็นสังคมพัฒนาแล้วหรือสังคมที่ก�ำลังพัฒนาย่อมมีการเปล่ียนแปลงเกิด
ขึ้นเสมอ ซ่ึงถือว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดา แต่การเปลี่ยนแปลงนั้นเราไม่สามารถบอกได้ว่าจะเกิดข้ึนเม่ือไร
ทไี่ หน อยา่ งไร มขี อบเขตการเปลย่ี นแปลงขนาดไหน การเปลยี่ นแปลงชวั่ คราวหรอื ถาวร และไมอ่ าจทราบ
ด้วยวา่ ผลของการเปล่ียนแปลงจะออกมาเปน็ อยา่ งไร เจริญขึ้นหรอื เส่อื มลง
การเปลยี่ นแปลงมอี งคป์ ระกอบทส่ี ำ� คญั คอื เวลา การเปลย่ี นแปลงเปน็ การเปลย่ี นสภาพจากทเี่ ปน็
อยไู่ ปสอู่ กี สภาพหนง่ึ ปกตเิ มอื่ เราพดู ถงึ การเปลยี่ นแปลงเรามกั จะคดิ ถงึ การเปลย่ี นแปลงทางสงั คมและการ
เปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ซ่ึงท้ังสังคมและวัฒนธรรมเปรียบเสมือนสิ่งท่ีมักจะไปคู่กันเสมอ เม่ือสังคม
เปลย่ี นวฒั นธรรมกเ็ ปลยี่ นตามไปดว้ ย หรอื เม่ือวัฒนธรรมเปลี่ยนสังคมก็เปลย่ี นตามไปดว้ ยเช่นกนั ฉะนัน้
จึงเปน็ การยากท่ีจะแยกสงั คมออกจากวฒั นธรรมหรอื วฒั นธรรมออกจากสังคม
สงั คมและวฒั นธรรมเปน็ สง่ิ ทมี่ คี วามสำ� คญั และสมั พนั ธเ์ กยี่ วขอ้ งกบั การดำ� เนนิ ชวี ติ ของคนในสงั คม
เพราะฉะน้ันการเปล่ียนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมก็ย่อมมีผลกระทบต่อวิถีชีวิตของคนในสังคมอย่าง
หลีกเลยี่ งไมไ่ ด้ เช่น ค่านยิ ม ความเชอ่ื ความคิด อดุ มการณ์ ตลอดจนพฤติกรรมตา่ งๆ เป็นต้น (ศิริรตั น์
แอดสกลุ , 2555, น. 212)
ซง่ึ ผลของการเปล่ยี นแปลงทางสงั คมและวฒั นธรรมมผี ลต่อมนุษยห์ ลายประการ (สนธนา พลศร,ี
2545, น. 215) ไดแ้ ก่
1. ท�ำให้มนุษย์เกิดความสะดวกสบายในด้านต่าง ๆ เช่น การประดิษฐ์เคร่ืองมือ เครื่องใช้และ
สิง่ ต่างๆ ข้ึนเพ่ือใช้งานแทนมนุษย์ เปน็ ต้น
