Page 18 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 18
5-8 ส่ือ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เร่อื งที่ 5.1.1 สือ่ ทใี่ ชใ้ นการจดั การเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตรท์ ่ีเนน้
การสบื เสาะ
การจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry based Learning) เป็นการจัดการเรียนรู้ท่ีมี
พื้นฐานทางจิตวิทยา 3 ประการคือ 1) ในการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ผู้เรียนจะเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้นเม่ือผู้เรียน
ไดเ้ กย่ี วขอ้ งโดยตรงกบั การไดค้ น้ หาความรนู้ นั้ ๆ ดว้ ยตนเอง มากกวา่ การไดร้ บั การบอกความรู้ 2) การเรยี นรู้
จะเกิดได้ดีท่ีสุดเม่ือสถานการณ์แวดล้อมในการเรียนรู้น้ันย่ัวยุให้ผู้เรียนอยากรู้ และผู้สอนต้องจัดกิจกรรม
ท่ีจะน�ำไปสู่ความส�ำเร็จในการค้นคว้าทดลอง และ 3) วิธีการน�ำเสนอของผู้สอนจะต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จัก
ใช้ความคดิ เชงิ สร้างสรรค์ โดยเปดิ โอกาสให้ผเู้ รียนได้แสดงออกตามความคิดของตนเองมากท่ีสดุ ซ่ึงแนวคิด
ทง้ั 3 ประการทกี่ ลา่ วมานนั้ มคี วามสอดคลอ้ งกบั หลกั การจดั การเรยี นรแู้ บบสรรคส์ รา้ งความร/ู้ สรา้ งองคค์ วามรู้
(Constructivism) และสอดคล้องกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งเป็นแนวคิดพื้นฐานของการจัดการ
เรียนรู้วิทยาศาสตร์
จากการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการสืบเสาะหาความรู้ พบว่าการสืบเสาะหาความรู้มีขอบเขตกว้างและ
จัดไดห้ ลายระดบั ดงั ที่ สวุ ฒั น์ นยิ มคา้ (2531) และภพ เลาหไพบลู ย์ (2540) กลา่ วไวแ้ ละสรปุ ไดว้ า่ การสบื เสาะ
มีขอบเขตกว้างขวางกว่าการปฏิบัติ ถ้าการปฏิบัติหมายถึงการปฏิบัติการทดลอง เน่ืองจากการสืบเสาะ
มีท้ังประเภทท�ำปฏิบัติการทดลอง และไม่ท�ำปฏิบัติการทดลอง โดยมีรายละเอียดดังนี้
การสืบเสาะประเภทปฏิบัติการเป็นการสืบเสาะที่เน้นการปฏิบัติการทดลองและการคิดโดยให้
นักเรียนลงมือเก็บรวบรวมข้อมูล จัดกระท�ำ แปลความหมาย และลงข้อสรุปข้อมูล มี 3 ประเภทคือ
1) การสืบเสาะแบบส�ำเร็จรูป (Structured Inquiry) เป็นการสืบเสาะท่ีผู้สอนเป็นผู้ก�ำหนด
ปัญหาและบอกแนวทางให้ผู้เรียนใช้วัสดุอุปกรณ์ในการทดลองตามขั้นตอนในการทดลอง และการจัดกระท�ำ
ข้อมูลโดยให้ผู้เรียนแปลความหมายและลงข้อสรุป
2) การสืบเสาะแบบแนะน�ำ (Guided Inquiry) เป็นการสืบเสาะที่ผู้สอนก�ำหนดแต่ปัญหาให้
อย่างเดียว ผู้เรียนจะต้องค้นหาวิธีการทดลองด้วยตนเอง ดังน้ัน ผู้เรียนแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มอาจมีวิธี
ทดลองท่ีต่างกันไป
3) การสืบเสาะแบบเปิดกว้าง (Open Inquiry) เป็นการสืบเสาะท่ีให้ผู้เรียนเป็นผู้ก�ำหนด
ปัญหา วิธีการแก้ปัญหา การจัดกระท�ำข้อมูล การแปลความหมายและลงข้อสรุปด้วยตนเอง
การสืบเสาะประเภทไม่ท�ำปฏิบัติการเป็นการสืบเสาะท่ีไม่เน้นการปฏิบัติการทดลอง แต่ใช้การ
ซักถามเพ่ือให้ได้ค�ำตอบสิ่งท่ีสงสัย ท�ำได้ 3 ประเภท คือ
1) การสบื เสาะแบบผสู้ อนเปน็ ผสู้ อบถาม (Passive Inquiry) ผสู้ อนทำ� หนา้ ทเี่ สนอขอ้ มลู และ
ซักถามเพ่ือให้ผู้เรียนเกิดความขัดแย้งในความคิด และสนใจท่ีจะหาค�ำตอบ
