Page 20 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 20
5-10 ส่ือ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
1.1 ส่อื ท่ใี ช้เป็นวิธีการนำ� เสนอข้อมลู ภาพหรอื วิดโี อแสดงเนอ้ื หาท่ชี วนสงสัยเท่านั้น ต้องไมม่ ีค�ำตอบ
หรือจุดจบของเรื่อง เช่น การให้ข้อมูลเก่ียวกับสภาพปัญหาการขาดแคลนนํ้าในฤดูแล้ง หรือปัญหาภาวะ
เรือนกระจก แล้วสนทนาเพ่ือน�ำเข้าสู่ประเด็นการสอนเร่ืองสิ่งแวดล้อม ส่ือที่ใช้จะต้องน่าสนใจซึ่งสามารถ
น�ำเสนอข้อมูลจากภาพแทนการบอกเล่าจากปาก ปัจจุบันมีคลิปวิดีโอจ�ำนวนมากที่มีผู้จัดท�ำและเผยแพร่ทาง
อินเทอร์เน็ต เม่ือเข้าไปเย่ียมชมใน YouTube โดยพิมพ์ค�ำว่าการสอนวิทยาศาสตร์หรือค�ำที่เก่ียวข้อง ผู้สอน
ก็จะพบและสามารถบันทึก ตัดต่อ หรือเชื่อมโยงมาใช้เป็นส่ือท่ีมีประโยชน์ในการจัดการเรียนการสอนได้
1.2 การน�ำวัสดุ สิ่งของหรือเคร่ืองมือเคร่ืองใช้อย่างใดอย่างหนึ่งท่ีเกี่ยวข้องกับเรื่องท่ีต้องการให้
ผู้เรียนเรียนรู้มาน�ำเสนอ เป็นส่ือกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ แล้วใช้ค�ำถามและการสนทนาซักถาม
เร้าความอยากรู้อยากเห็นของผู้เรียนว่าส่ิงนี้เอาไว้ใช้ท�ำอะไร ส่ือที่ใช้จะต้องมีลักษณะเด่นเฉพาะที่จะท�ำงาน
อย่างใดอย่างหนึ่งและเป็นส่ิงท่ีผู้เรียนยังไม่รู้จัก หรือเคยเห็นมาแล้ว แต่ไม่ได้สนใจมาก่อน
1.3 การใช้สื่อสาธิตการทดลอง เพื่อน�ำเสนอผลการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วจากการ
ทดลองที่ยังไม่บอกที่มาท่ีไป ท�ำให้ผู้เรียนเกิดความสงสัยอยากรู้ ส่ือการทดลองที่ใช้ต้องเกี่ยวข้องกับเร่ืองท่ี
สอนให้ผลในเวลาสั้น ๆ และโยงเข้าสู่สิ่งท่ีต้องการให้เรียนรู้ได้ง่าย การทดลองแบบอาจเป็น science show
ทีผ่ สู้ อนตอ้ งจดั เตรียมวัสดแุ ละอปุ กรณ์ที่ตอ้ งใช้ แล้วน�ำเสนอด้วยตนเอง หรอื เตรยี มตัวผู้เรยี นบางคนมาเปน็
ผชู้ ว่ ยแสดงหรอื อาจเลอื กใชส้ อื่ คลปิ วดิ โี อ การทดลองทม่ี อี ยใู่ นอนิ เทอรเ์ นต็ ทผี่ สู้ อนตอ้ งสบื คน้ และจดั เตรยี ม
มาน�ำเสนอในช้ันเรียนก็ใช้ได้
1.4 การใช้ส่ือให้ผู้เรียนเล่นเกมบางอย่างท่ีมีความสัมพันธ์กับเร่ืองท่ีจะสอน แล้วท�ำให้ผู้เรียนเกิด
ความสงสัยจากสิ่งที่อยู่ในเกมหรือผลที่ตามมาจากการเล่นเกมนั้น
1.5 การใช้ส่ือวิธีการให้ผู้เรียนแสดงบทบาทสมมติหรือละครสั้น ๆ ท่ีเก่ียวกับเรื่องท่ีสอน เพื่อท�ำให้
เกิดข้อสงสัยจากสิ่งที่เกิดข้ึนในบทบาทสมมติหรือละครส้ัน ๆ นั้น
นอกจากสอ่ื ในลกั ษณะตา่ ง ๆ ทนี่ ำ� เสนอมาแลว้ ยงั มสี อ่ื อน่ื ๆ ทใ่ี ชไ้ ดอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง โดยทสี่ อ่ื เหลา่ นน้ั
ต้องเกี่ยวข้องกับบทเรียนและสามารถกระตุ้นความสนใจและท�ำให้ผู้เรียนเกิดความสงสัยได้ มีข้อสังเกต
สำ� หรบั ผสู้ อนในการออกแบบการสอนท่ตี อ้ งมกี ารวเิ คราะหเ์ น้อื หาทีจ่ ะสอนก่อน ถ้าบทเรยี นมีมโนมติมากกวา่
1 มโนมติ ให้ผู้สอนพิจารณาว่ามโนมติใดที่เป็นหลักหรือต้องเรียนรู้ก่อนให้เลือกใช้มโนมติน้ันเป็นมโนมติ
ท่ีต้องชักน�ำให้ผู้เรียนเกิดความสงสัย แล้วจัดหาสื่อการสอนเพ่ือกระตุ้นให้ผู้เรียนสนใจมโนมติน้ันก่อน
ส่วนมโนมติท่ีเหลือผู้สอนสามารถน�ำไปเชื่อมโยงต่อในขั้นขยายความรู้ได้ต่อไป
2. ข้นั สำ� รวจและคน้ หา (Explore)
ในข้ันตอนน้ีมีเป้าหมายให้ผู้เรียนได้ด�ำเนินการ ส�ำรวจและค้นหาเพ่ือให้ได้ค้นพบค�ำตอบของสิ่งท่ี
สนใจหรือสงสัยที่ระบุไว้ในข้ันสร้างความสนใจ สื่อการสอนที่เลือกใช้จะต้องสนองความต้องการนี้ได้ โดย
ทั่วไปผู้สอนมักใช้วิธีการให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติการทดลอง สื่อท่ีใช้ก็จะเป็นวัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง
ประกอบการใช้ในงานหรือจัดท�ำเอกสารที่ให้ข้อมูลความรู้ที่ผู้เรียนมาใช้เป็นแหล่งข้อมูลให้สืบค้นได้ ซ่ึงเป็น
วิธีการท่ีใช้กันท่ัวไป เป็นวิธีการท่ีผู้เรียนคุ้นเคยและไม่น่าสนใจเท่าที่ควร ในปัจจุบันผู้สอนสามารถใช้ข้อมูล
