Page 60 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 60
5-50 สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
3. ส่ือประกอบการจดั การเรยี นการสอนโดยใช้การเขียนผงั กราฟิก
การเขียนแผนผังกราฟิก เป็นวิธีการที่ผู้สอนสามารถตรวจสอบความถูกต้องของโครงสร้างความรู้
หรือมโนมติเร่ืองต่าง ๆ ของผู้เรียน เน่ืองจากการเขียนแผนผังกราฟิก เป็นวิธีการที่ใช้ในการช่วยให้ผู้เรียน
จัดระบบข้อมูลความรู้ในกระบวนการเรียนรู้ เมื่อผู้เรียนได้รับประสบการณ์ใหม่จะพยายามน�ำข้อมูลท่ีเป็น
ความรู้ใหม่ไปเช่ือมโยงเข้ากับโครงสร้างความรู้เดิมในกระบวนการทางสมอง ผู้สอนจึงสามารถรับรู้ได้ว่า
ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับเรื่องใดเร่ืองหน่ึงเป็นอย่างไร ถ้าความรู้ความเข้าใจนั้นไม่ถูกต้อง ผู้สอน
ก็สามารถจัดประสบการณ์ใหม่เพ่ือปรับให้ถูกต้องได้ แต่การเขียนผังกราฟิกมีหลักวิธีการเขียนโดยเฉพาะ
และหลากหลายตามลักษณะของข้อมูลความรู้ ผู้สอนจึงต้องสอนให้ผู้เรียนเขียนผังกราฟิกแบบต่าง ๆ ได้
และในการสอนน้ันผ้สู อนจำ� เป็นตอ้ งใช้ส่ือประกอบการสอน ซง่ึ ได้แก่ ตวั อยา่ งการเขียนผงั กราฟกิ แบบต่าง ๆ
ข้อมูลความรู้แต่ละแบบส�ำหรับฝึกเขียน และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเขียนแผนผังกราฟิก ดังรายละเอียด
ต่อไปนี้
ชนาธิป พรกุล (2551: 28-30) ได้น�ำเสนอประเภทของผังกราฟิกไว้ 8 แบบ ซึ่งแต่ละแบบมีลักษณะ
ท่ีเหมาะสมกับเน้ือหาที่จะน�ำมาจัดระบบและมีการใช้สื่อในการสอนให้ผู้เรียนเขียนได้ ดังน้ี
1) แบบจัดล�ำดับ (Hierarchical Organizer) เหมาะกับเน้ือหาที่มีการจัดล�ำดับเป็นมโนมติหลัก
และมโนมติรอง เช่น เนื้อหาการจัดล�ำดับของการจ�ำแนกประเภทของสารมีมโนมติหลักและมโนมติรอง ดังน้ี
สาร
สารเน้อื เดียว สารเนือ้ ผสม
ธาตุ สารประกอบ สารแขวนลอย ดอลลอยด สารละลาย
โลหะ อโลหะ
ในการจดั การเรยี นการสอน โดยใชก้ ารเขยี นผงั กราฟกิ แบบจดั ลำ� ดบั ผสู้ อนจะใชเ้ มอื่ มกี ารเรยี นการสอน
เนื้อหาบางเร่ืองที่มีรายละเอียดมาก และมีข้อมูลท่ีจัดเป็นมโนมติหลักและมโนมติรองได้ ดังเช่นเรื่องการ
จ�ำแนกประเภทของสารในข้ันการสรุปบทเรียน ส่ือที่ใช้ต้องช่วยให้ผู้เรียนได้แสดงความเข้าใจมโนมติหลัก
และมโนมติรองของสารประเภทต่าง ๆ ตามท่ีได้เรียนรู้มาแล้ว สื่อท่ีใช้อาจเป็นวัสดุกราฟิกใช้เขียนรูปแผนผัง
หรืออาจเป็นส่ือโปรแกรมคอมพิวเตอร์กราฟิก ขึ้นอยู่กับความพร้อมด้านบุคคลและวัสดุอุปกรณ์ที่มีอยู่
