Page 28 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 28
1-18 พ้ืนฐานสงั คมและวัฒนธรรมเขมร
เร่ืองที่ 1.2.1
ปฏิสัมพนั ธ์ทางสังคมและวฒั นธรรมเขมรกบั อนิ เดยี และฝรั่งเศส
ปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและวัฒนธรรมเขมรกับภายนอกมีมาต้ังแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน แม้แต่ละ
ช่วงประวัติศาสตร์เขมรจะได้รับอิทธิพลทางสังคมและวัฒนธรรมต่างกันไปบ้าง แต่ท้ังหมดก็หลอมรวม
เปน็ สังคมเขมรในปจั จบุ นั ปฏิสัมพนั ธ์ทางสงั คมและวัฒนธรรมท่ีเขมรได้รบั จากภายนอกมดี ังนี้
1. อนิ เดยี
อารยธรรมอินเดียปรากฏในบริเวณแม่น้าแม่โขงตั้งแต่คริสต์ศตวรรษท่ี 2-3 โดยพบหลักฐาน
ทางด้านวรรณคดีคือจารึกภาษาสันสกฤต และพระพุทธรูปศิลปะอมราวดี ซ่ึงเป็นรูปแบบศิลปะของ
อินเดีย (หม่อมเจ้าสภุ ัทรดศิ ดิศกุล, 2549: 5) การรับอารยธรรมอินเดียในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้เปน็ ไป
อย่างช้าๆ แต่ฝังรากลึกลงกระท่ังปัจจุบัน อาณาจักรเขมรโบราณเองก็ยอมรับอารยธรรมอินเดียเข้ามา
ผนวกกับอารยธรรมด้ังเดิม ในราชสานักให้ความสาคัญกับศาสนาพราหมณ์-ฮินดู โดยพระมหากษัตริย์
มักอ้างการสืบเชื้อพระวงศ์ให้สัมพันธ์กับเทพในศาสนาเพ่ือสร้างความชอบธรรมในการครองราชสมบัติ
(Michael D. Coe, 2004: 11) จารึกสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชของอินเดยี เป็นหลักฐานที่แสดงวา่ อารย-
ธรรมอินเดียแพร่เข้ามาเพื่อเผยแผ่ศาสนา โดยกล่าวถึงการส่งสมณทูตไปยังดินแดนในเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ ซึ่งรวมทั้งอาณาจกั รเขมรด้วย และไม่ใช่แต่ชาวอินเดียที่เดนิ ทางมาเพียงฝ่ายเดียว เป็นไปไดว้ ่า
คนเขมรในสมยั โบราณกน็ ่าจะเดนิ ทางไปยังอนิ เดียและนาอารยธรรมเขา้ มาในดินแดนของตน อารยธรรม
อินเดยี ทแี่ สดงถงึ ปฏสิ ัมพนั ธร์ ะหวา่ งกันที่สาคญั มีดังนี้
1.1 ศาสนา ศาสนาท่ีรับจากอินเดยี เขา้ มาในเขมรทีส่ าคญั 2 ศาสนา คือ ศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู
และศาสนาพุทธ ทัง้ สองเปน็ ปัจจยั สาคัญในการกาหนดวถิ ีชีวติ ความเป็นอยู่ และสงั คมของคนเขมร
ศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดูเปน็ ศาสนาที่มีบทบาทสาคัญต่อสงั คมเขมร และก่อให้เกิดสถาปัตยกรรม
(ปราสาทเขมร) และประติมากรรม อันเป็นหลักฐานแสดงความเจริญรุ่งเรืองของอาณาจักรเขมรโบราณ
ศาสนาพราหมณ์-ฮินดูน่าจะแพร่สู่เขมรในช่วงคริสต์ศตวรรษท่ี 1-2 เน่ืองจากพบหลักฐานทางด้าน
โบราณวตั ถุ เช่น ศวิ ลงึ ค์ อนั เป็นสัญลักษณท์ างความเช่ือทกี่ ่อให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ รวมถงึ รปู เคารพ
พระศิวะ พระวิษณุ และพระพรหม เทพสาคญั ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู อยา่ งไรกด็ ยี งั มกี ารบชู าพระหริหระ
ซึง่ เป็นพระศิวะและพระวิษณุรวมกันในองคเ์ ดยี ว
