Page 26 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 26
2-16 พ้ืนฐานสงั คมและวัฒนธรรมเขมร
การเข้าไปมีส่วนร่วมกับการค้านานาชาติทางทะเลทาให้ผู้ปกครองบางชุมชนมีความม่ังค่ังและ
อานาจเพมิ่ ข้นึ อย่างมาก และชุมชนเหลา่ น้ันก็เติบโตขึ้นเป็นเมืองขนาดใหญ่ เมอื งสาคัญ 2 แหง่ ของฟูนัน
คือ อังกอร์โบเร็ยและออกแก้ว12 อังกอร์โบเร็ยต้ังอยู่ลึกเข้าไปในผืนแผ่นดินทางตะวันออกเฉียงใต้ของ
กัมพูชา ส่วนออกแกว้ (Oc Eo) ตั้งอยู่ใกล้ชายฝั่งทะเลทางใต้ของเวียดนาม และเป็นเมืองท่มี ีขนาดใหญ่
กว่าอังกอร์โบเร็ย (Stark, 2006a: 21-12) การตั้งถิ่นฐานท่ีเมืองท้ังสองแห่งเกิดข้ึนในช่วงเวลาไล่เลยี่ กนั
(Stark et al., 1999: 26; Stark, 2003: 99) และก้าวเข้าสู่ความเป็นเมืองหลังจากการพบเจอกันระหว่าง
วัฒนธรรมอินเดียกับวัฒนธรรมพื้นเมืองในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 2 และ 3 (Manguin, 2011: xviii) ซึ่ง
เป็นช่วงเวลาท่ีเสน้ ทางการค้านานาชาติในเอเชียทีผ่ ่านเข้ามาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทวีความสาคญั
เพ่ิมขึน้ อย่างมาก
เมอื งทั้ง 2 แห่งแสดงให้เห็นถึงลักษณะของชมุ ชนและบา้ นเมือง 2 แบบที่รวมกนั เข้าเปน็ รฐั ฟูนัน
น่ันคือชุมชนและบ้านเมืองที่ตั้งอยู่ในดินแดนตอนใน ซ่ึงเป็นสังคมการผลิตพืชและเลี้ยงสัตว์ และชุมชน
และบ้านเมืองท่ีต้ังอยู่ใกล้ชายฝั่งทะเลซ่ึงเป็นสังคมการค้านานาชาติ โดยชุมชนและบ้านเมืองท่ีตั้งอยู่ใน
ดินแดนตอนในเป็นแหล่งป้อนส่วนเกินของผลผลิตทางการเกษตรให้แก่ชุมชนและบ้านเมืองท่ีต้ังอยู่ใกล้
ชายฝั่งทะเลซ่ึงอยู่ในพื้นที่ท่ีไม่เหมาะสมในการเพาะปลูก แลกกับสินค้าฟุ่มเฟือยที่ได้มาจากการซื้อ
ค้าขายแลกเปล่ียนกับพ่อค้าต่างชาติซึ่งเดินทางเข้ามาติดต่อค้าขายกับชุมชนและบ้านเมืองที่ต้ังอยู่ใกล้
ชายฝั่งทะเล การแลกเปลี่ยนทเ่ี กิดขนึ้ ไม่ไดม้ ีเฉพาะการแลกเปลีย่ นสนิ ค้า แตย่ งั รวมไปถงึ การแลกเปล่ียน
เทคโนโลยแี ละรูปแบบทางสถาปตั ยกรรม (Stark, 2006b: 149, 151)
ในกรณีของอังกอร์โบเร็ยและออกแก้ว เมืองทั้งสองเชื่อมโยงเข้ากันด้วยคลองขุดความยาว
ประมาณ 90 กิโลเมตร (ซึ่งนักวิชาการฝรั่งเศสที่ศึกษาให้ช่ือว่า Paris canal 4) ใช้เป็นเส้นทางในการ
ติดต่อและขนส่งสินค้าในระหว่างเมืองทั้งสองแห่ง และยังพบว่ามีคลองขุดอีก 3 สาย (Paris canal 1, 2
และ 3) ท่เี ชอ่ื มโยงองั กอร์-โบเร็ยเข้ากบั บ้านเมืองที่ตง้ั อยใู่ นดินแดนตอนใน การใช้งานคลองทัง้ 3 สายนี้
ก็เป็นไปในทานองเดยี วกับคลองทเี่ ช่ือมอังกอร์โบเร็ยและออกแกว้ เขา้ ด้วยกัน กล่าวคือใช้เพื่อการเดนิ ทาง
หรือเพื่อการระบายนา้ ออกจากพื้นที่ (Bishop et al., 2004: 321)
12 นกั วิชาการจานวนหน่งึ สนั นิษฐานว่า องั กอร์โบเรย็ เปน็ เมืองหลวงของฟูนัน ดู Stark, 2003: 91.
