Page 55 - ไทยศึกษา
P. 55
แนวคิดในการศกึ ษาสงั คมและวฒั นธรรมไทย ๑-45
ความน�ำ
เมอ่ื ตกลงกาํ หนดขอบเขตของสังคมไทยไดแ้ ล้ว ว่าจะใหก้ ว้างหรอื แคบอยา่ งไร และสงั เกตระบุให้
ชดั เจนวา่ จะบรรยายลกั ษณะของวฒั นธรรมทสี่ อดคลอ้ งกบั ขนาดและระดบั ของสงั คมทต่ี กลงไวแ้ ลว้ อยา่ งไร
หากจะย้อนมาพจิ ารณาปจั จัยต่างๆ ที่มีส่วนกําหนดลกั ษณะของสงั คมและวัฒนธรรม ตามทีไ่ ดเ้ สนอไวใ้ น
ตอนท่ี ๑.๒ ก็จะพบว่ามีปจั จัยสาํ คญั ๆ สรปุ ไดอ้ กี ครัง้ ดงั น้ี คอื
๑. จํานวน ประเภท และความสัมพนั ธ์ของคนในสังคมน้ัน
๒. สภาพแวดล้อมของสงั คมนั้น ทัง้ ในมิตขิ องสถานที่ และมติ ขิ องเวลา ซ่ึงรวมถึงส่งิ แวดลอ้ มท่ีมี
อยูเ่ องตามธรรมชาตแิ ละทม่ี นุษย์ (กลมุ่ น้นั หรือกลมุ่ อนื่ ) ไดส้ ร้างทําขนึ้ ไว้ในที่นน้ั ๆ
๓. ความรคู้ วามสามารถของคนในสงั คมนน้ั ทจี่ ะสรา้ งอปุ กรณแ์ ละวธิ กี ารทใี่ ชใ้ นการดาํ รงชวี ติ รว่ มกนั
ในสภาพแวดล้อมนั้น
๔. ความตอ้ งการพอใจรว่ มกนั ของคนในสงั คมนนั้ ทใ่ี หค้ วามหมายและคณุ คา่ แกโ่ ลกและชวี ติ ของเขา
(ทีเ่ รยี กเป็นโลกทศั นแ์ ละชวี ทัศน์)
ถา้ นาํ ปจั จยั เหลา่ นม้ี าพจิ ารณาเรอ่ื งสงั คมและวฒั นธรรมไทย กจ็ ะไดเ้ คา้ แนวในการวเิ คราะหป์ ญั หา
ทาํ นองนี้
เรื่องที่ ๑.๓.๑
จํานวน ประเภทและความสัมพันธ์ของบุคคล
สงั คมไทยปจั จบุ นั ทก่ี าํ หนดตามอาณาเขตของประเทศ มจี าํ นวนประชากรทร่ี ไู้ ดแ้ นน่ อนพอสมควร
เพราะมกี ารทาํ สาํ มะโนประชากรทกุ ๆ ๑๐ ปี ตามคตนิ ยิ มของสากล และมรี ายงานตามทะเบยี นราษฎรข์ อง
กระทรวงมหาดไทยให้ทราบเป็นรายปีตามการแจ้งเกิด ตาย และย้ายที่อยู่ของประชาชนผู้ปฏิบัติตาม
ระเบียบของทางราชการ (ตัวอย่างเม่ือวันท่ี ๓๐ มิถุนายน ๒๕๓๑ จํานวนประชากรทั่วราชอาณาจักร
๕๔,๔๖๕,๐๕๖ คนตามทะเบยี นราษฎร์ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย) จาํ นวนทงั้ หมดนมี้ รี ายละเอยี ด
สถิติแจกแจงแยกไปตามภาค จังหวัด อําเภอ ตาํ บล และหม่บู ้านอีกสําหรับผทู้ ส่ี นใจจะศกึ ษาวเิ คราะห์
แตก่ ารทาํ สาํ มะโนประชากรทวั่ ประเทศ และการทาํ บญั ชที ะเบยี นราษฎรเ์ พอ่ื ใหร้ จู้ าํ นวนทแี่ นน่ อน
(เทา่ ทพ่ี อจะทาํ ได)้ ของพลเมอื งของประเทศนเี้ พงิ่ จะเรม่ิ ทาํ ไดจ้ รงิ จงั เมอ่ื สมยั รชั กาลที่ ๕ ของยคุ รตั นโกสนิ ทร์
นเ้ี อง ตามหลักฐานทีว่ ่า การสาํ มะโนประชากรครงั้ แรกทําใน พ.ศ. ๒๔๕๒ และการสํามะโนประชากรใน
แตล่ ะครัง้ จะหา่ งกนั ครั้งละ ๑๐ ปี
