Page 42 - ไทยศึกษา
P. 42
๕-32 ไทยศกึ ษา
การบรหิ ารงานบา้ นเมอื ง เปน็ ขนุ นางผใู้ หญใ่ นกรมกองตา่ งๆ และไดบ้ กุ เบกิ เผยแพรว่ ทิ ยาการตะวนั ตกแกส่ งั คม
ไทยสืบตอ่ มา ทำ� ให้เกิดชนช้นั นำ� รุ่นใหม่ในรชั กาลที่ ๕ ท่ไี ด้รับอิทธพิ ลวิทยาการตะวันตกมากขนึ้ กวา่ เดมิ
และมีแนวโนม้ ที่จะน�ำขนบธรรมเนียมแบบตะวนั ตกมาชว่ ยแก้ไขปัญหาต่างๆ ในสงั คมไทยกว้างขวางมาก
ขึน้ ด้วย เช่น
กลุ่มเจ้านายและขุนนาง ๑๑ คน ซึ่งเป็นคณะทูตไทย ณ กรุงลอนดอนและปารีส ไดถ้ วายความ
เห็นจัดการเปล่ียนแปลงระเบียบราชการแผ่นดินต่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อ พ.ศ.
๒๔๒๗ ขอใหม้ กี ารปกครองแบบกษตั รยิ ภ์ ายใตร้ ฐั ธรรมนญู ใหม้ กี ารแตง่ ตงั้ นายกรฐั มนตรแี ละคณะรฐั มนตรี
บริหารราชการแผ่นดิน รวมท้ังให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปกครองมากข้ึนด้วย แม้ว่าพระบาทสมเด็จ
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชด�ำริว่า ประชาชนไทยขณะน้ันยังไม่พร้อมที่จะปกครองตนเอง แต่
พระองคก์ ม็ ไิ ดท้ รงเพกิ เฉยกบั ความคดิ เหน็ ของคนรนุ่ ใหม่ ทรงตระหนกั ถงึ การปรบั ปรงุ บา้ นเมอื งใหท้ นั สมยั
ในทกุ ดา้ น โดยเรม่ิ ตน้ ทก่ี ารปฏริ ปู การปกครองซง่ึ เปน็ สง่ิ จำ� เปน็ เรง่ ดว่ นกอ่ น กลมุ่ คนรนุ่ ใหมใ่ นรชั สมยั ของ
พระองค์ได้มีส่วนร่วมช่วยการปรับปรุงบ้านเมืองคร้ังใหญ่น้ีท่ีได้เปล่ียนแปลงสังคมไทยจาก “สยามเก่า”
มาสู่ “สยามใหม”่ (ศภุ รตั น์ เลศิ พาณชิ ยก์ ลุ , ๒๕๔๔, น. ๑๙๐-๑๙๑ และสมุ าลี บำ� รงุ สขุ , ๒๕๓๒, น. ๔๑๘)
ปัจจัยท้ัง ๓ ประการ ที่กล่าวมาข้างต้นนี้มีความสัมพันธ์โยงใยกัน จนยากท่ีจะสรุปว่าปัจจัยใด
ส�ำคัญท่ีสุดในการกระตุ้นให้เกิดการปรับปรุงบ้านเมืองและการเปลี่ยนแปลงทางสังคมคร้ังส�ำคัญใน
ประวัตศิ าสตรไ์ ทย
กิจกรรม ๕.๒.๑
การปรับปรุงบ้านเมืองให้ทันสมัยในรัชกาลที่ ๕ จนส่งผลต่อเน่ืองให้เกิดเปลี่ยนแปลงทางสังคม
จาก “สยามเก่า” ไปสู่ “สยามใหม”่ นน้ั เกดิ จากปจั จัยผลักดันทส่ี ำ� คัญประการใดบา้ ง
แนวตอบกิจกรรม ๕.๒.๑
มี ๓ ประการ ดงั นี้
๑. การแผอ่ ำ� นาจหรอื การคุกคามของจกั รวรรดินิยมตะวนั ตก
๒. การขาดประสทิ ธิภาพของระบบไพร่และหนว่ ยงานราชการต่าง ๆ
๓. การทกี่ ลมุ่ คนรนุ่ ใหมไ่ ดเ้ รยี นรวู้ ทิ ยาการตะวนั ตกมากขนึ้ และกวา้ งขวางกวา่ ในสมยั รชั กาลที่ ๓
และรชั กาลท่ี ๔
