Page 90 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 90
8-80 ภาษาถิน่ และวรรณกรรมท้องถนิ่ ไทย
เมื่อน้ันเขาจิ่งอังเชิญโพธิสัตว์เจ้ามานั่งโฮมพา กับทั้งนางกัลยาค�ำเพายอดแย้ม ต้างก่ายแก้ม
เพิงตา มาฮ่วมพาขวัญดอมพระลามหนุ่มเหน้า เมื่อนั้นฝูงขุนเฒ่าตานาย เขาจิ่งเว้า ปิปายทุกค�ำ เอ้ิน
ผีด้�ำมากินว่า มาเยอผีปู่หกอยู่หัวนา ผีปู่ตาอยู่กกอ้อย มากินเยอ บัดนี้เจ้านางน้อยค�ำเพา เลยเอาผัว
เทียมข้าง อยู่ประเทศต่างแดนไกล ขวัญเจ้าไปอยู่ไฮ่ก็ให้มาโฮมพา ขวัญเจ้าไปอยู่นาก็ให้มาโฮมห้อง
มาอยู่ย้องเป็นคู่ผัวเมีย อย่าปิ่นเปียหนีพอย พัดอ้ายมาเข็นฝ้ายในฮ่มแจเฮือน อย่าบิดเบือนเมือ
ดงแกมเหล่า มาเยอขวัญเฮย มาเข้าส้วมเฮียงสอง เงินค�ำกองลือไฮ้ แม่จักไว้แก่เจ้าแทนเฮือนซะแล
ว่าดังนั้นแล้ว เขาจิ่งเอาฝ้ายมาผูกแขน เจ้าทั้งสองแล้ว จิ่งกล่าวด้วยปริยายหลายประการต่าง ๆ
ว่าดังน้ี ฝ้ายเส้นน้ีเกิดในต้นกาว ผูกแขนท้าวอยู่หมั้นในบ้าน ผูกแขนนางอยู่ดอมผัว ข้อยผูกแล้ว
ขวัญเฮยมาเยอ อย่าขานเอือเสียความแล้วมาห่มผ้าดอมมิ่งเมียขวัญ มากินมันขูดใส่หมากพร้าว มี
ทงั้ กลว้ ยง้าวสรรพสง่ิ พาคาว มที ง้ั ปลาขาวปลาพอนปลาเปา้ บก่ ว่าเจา้ สองออ่ นกนิ เยอ วา่ ดงั นนั้ แลว้
เขาจ่ิงฟายน้�ำเหล้าใส่มือเจ้าท้ังสองด้วยค�ำว่าดังน้ี เหล้าแพ่งนี้อยู่ในหัวนา ยาแพ่งนี้อยู่ก้องแก้ว ข้อย
ฟายแล้วขวัญเจ้ามากิน อย่ายินดีเท่ียวคว่าย�่ำเมือป่าไกลเฮือน อย่าบิดเบือนคึดต่าง มาเยอขวัญเฮยมา
เทียมพ่างเฮียงฮม มาเชยชมในห้อง มาอยู่ย้องในพา มาอยู่ชมเสน่หาภายในเส่ือสาด อย่าคลาดแคล้ว
ไปไกลนั้นเทิน ว่าดังน้ันก็มีแล
คันว่าขุนพิพักท้ังสองผัวเมียแลชาวบ้านชาวเมืองกระท�ำบาศรีสู่ขวัญท้าวพระลามให้เป็น
ผัวนางค�ำเพาแล้ว เขาจิ่งพร้อมกันตีฆ้องบั้งแลพางฮาดตาดไชยแลตีฆ้องพระหน่อเหน้าให้เป็นเสียง
ตุริยะนนตีเสพฮ�ำเจ้าทั้งสองเสี้ยงว่าได้ 3 คืนแล้วเขาก็เลิกลาเจ้าทั้งสองเมือหาเฮือนทุกห้องทุกภาย
ห้ันแล
(สมัย วรรณอดุ ร, 2556ก, น. 110-111)
จะเหน็ ได้ว่า วรรณกรรมทอ้ งถ่ินอสี านแทบทกุ เรือ่ ง นัน้ จะมีการสอดแทรกประเพณพี ิธกี รรมของ
ทอ้ งถนิ่ อสี านมากมายตง้ั แตเ่ กดิ จนตาย โดยเฉพาะการกา้ วผา่ นชว่ งโอกาสพเิ ศษของชวี ติ ทงั้ การเกดิ การ
แตง่ งาน และการเลอ่ื นขนั้ เลอื่ นตำ� แหนง่ เปน็ ตน้ จนกลายเปน็ อตั ลกั ษณเ์ ฉพาะของคนอสี าน มากมายและ
เปน็ พิธที เี่ ปน็ ทร่ี บั รขู้ องคนทว่ั ไป
กิจกรรม 8.3.3
1. จงอธิบายสาเหตุทีป่ ระเพณบี ายศรสี ขู่ วัญปรากฏในวรรณกรรมทอ้ งถน่ิ อีสานเปน็ จำ� นวนมาก
2. จงบอกช่ือของพธิ ีบายศรีสู่ขวญั ของภาคอีสานมาอยา่ งนอ้ ย 5 อย่าง
