Page 26 - การจัดการทรัพยากรสารสนเทศท้องถิ่น

6-16 การจดั การทรพั ยากรสารสนเทศทอ้ งถน่ิ
เหมาะกบั สารสนเทศทเ่ี ปน็ สหสาขาวชิ า และการจดั หมวดหมตู่ อ้ งอาศยั ความรคู้ วามชำ� นาญและการปฏบิ ตั ิ
โดยมนุษย์ ในการวิเคราะหเ์ นือ้ หาและกำ� หนดหมวดหมู่ตามเง่อื นไขของระบบการจดั หมู่ นอกจากนี้ การ
ปรบั ปรงุ เพิม่ เนื้อหาทเ่ี กดิ ข้ึนใหม่ส�ำหรับระบบหมวดหมู่มักล่าช้า ไม่ทนั การณ์ จงึ ไม่เหมาะกบั สารสนเทศ
บนเว็บที่มปี ริมาณมากมายมหาศาลและเพ่มิ ข้นึ เปล่ยี นแปลง อยา่ งรวดเร็ว

2.1 การจดั หมวดหมตู่ ามเนอ้ื หา (subject) มกั จดั กลมุ่ ตามหมวดหมคู่ วามรตู้ ามการแบง่ หมคู่ วามรู้
ระบบสากล เช่น ระบบทศนยิ มดวิ อ้ี ระบบหอสมุดรฐั สภาอเมรกิ นั เปน็ ตน้ ซง่ึ การจดั หมวดหมูค่ วามรู้ได้
แนวคดิ มาจากการจัดแบ่งหมวดหมคู่ วามรทู้ ่ีมอี ยู่ ตามหลักปรชั ญาและตรรกศาสตร์ คอื เร่มิ ด้วยความรู้ท่ีมี
อยู่ท้ังหมด แบ่งย่อยออกเป็นล�ำดับช้ัน เป็นหมวดหมู่ตามลักษณะพ้ืนฐานของแต่ละข้ัน จ�ำนวนขั้นหรือ
ชน้ั มาจากระดบั เนอื้ หากวา้ งไปสเู่ นอื้ หาทเี่ ฉพาะเจาะจง จดั ตามชนั้ หรอื โครงสรา้ งรปู ตน้ ไม้ การแบง่ ภายใน
หมวดใหญไ่ ปเป็นหมวดย่อยและหม่ยู อ่ ยพิจารณาจากธรรมชาตขิ องเนอื้ หา

ตัวอย่าง
745 ในระบบทศนิยมดวิ อี้ หมายถึง เนอ้ื หาด้านศลิ ปะพน้ื บา้ น
N5312-5313 ในระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน หมายถงึ เน้ือหาดา้ นศิลปะพ้ืนบ้าน
นอกจากนี้ อาจจดั หมวดหมตู่ ามระบบการแบง่ หม่คู วามรู้ ตามดว้ ยช่อื ผู้แต่ง
ตัวอย่าง
745 วิจิตร หมายถึง เนื้อหาด้านศิลปะพนื้ บา้ น และช่อื ผู้แต่งคือ วจิ ติ ร
300 MILLER หมายถึง เนือ้ หาดา้ นสังคมศาสตร์และช่อื ผ้แู ตง่ คือ MILLER
2.2 การจัดหมวดหมู่ตามชื่อผู้แต่ง (creator) เปน็ การจดั กลมุ่ ทรพั ยากรสารสนเทศตามอกั ษรชอ่ื
ผแู้ ตง่ และอาจมตี วั ขยาย อาทิ ขยายดว้ ยเลขลำ� ดบั ท่ี เชน่ MILLER09 เลขสองตวั หลงั ของปที พ่ี มิ พ์ เชน่
วิจติ ร48
2.3 การจดั หมวดหมตู่ ามลำ� ดบั เหตกุ ารณ์ (chronological-by date, accession date, or running
no.) เชน่ จดั ตามวนั เดอื นปขี องเหตกุ ารณ/์ กจิ กรรม หรอื ตามลำ� ดบั วนั ทร่ี บั ทรพั ยากรสารสนเทศนนั้ เขา้ มา
ในองค์การสารสนเทศ
ตัวอย่าง
10/02/16 หมายถงึ วนั เดอื นปีของเหตกุ ารณ์/กจิ กรรม (10 กมุ ภาพันธ์ 2016)
2.4 การจัดกลุ่มตามประเภททรัพยากรสารสนเทศ (physical form) จัดโดยใช้ค�ำระบุประเภท
ของทรพั ยากรสารสนเทศแทนชื่อกลุ่มทรพั ยากรสารสนเทศหน่ึงๆ เชน่ จลุ สาร ภาพถ่าย หนังสือหายาก
แผ่นพบั ฯลฯ แลว้ ตามด้วยหมวดหมคู่ วามร้/ู เนือ้ หา ตัวอยา่ ง ภาพถ่าย-300, วดี ิทัศน์-370 เป็นต้น
2.5 การจัดหมวดหมู่ตามล�ำดับหมายเลข (running no.) เช่น จัดตามล�ำดับที่รับทรัพยากร
สารสนเทศนั้นเข้ามาในองคก์ ารสารสนเทศ ตัวอยา่ ง 059/2559
2.6 การจดั กลมุ่ ตามแหลง่ ทมี่ า (source) มกั เปน็ กลมุ่ เอกสารสว่ นบคุ คลหรอื ของหนว่ ยงาน/องคก์ าร
หนึ่งๆ ทไี่ ดร้ ับมอบมาคราวละมากๆ หรือทัง้ คอลเล็กชัน การจัดกลมุ่ อาจจัดตามช่ือแหลง่ ดง้ั เดมิ ท่ีจดั เกบ็
ทรัพยากรสารสนเทศน้ัน ตามด้วยหมวดหมู่เน้ือหา หรือประเภทของทรัพยากรสารสนเทศ หรือตามปีที่
ผลติ เอกสาร