Page 17 - การวิจัยเบื้องต้นทางสารสนเทศศาสตร์
P. 17
การวิจัยเชงิ คณุ ภาพและการวิจัยเชิงทดลองทางสารสนเทศศาสตร์ 8-7
3. ความส�ำคัญของการวิจัยเชิงคุณภาพทางสารสนเทศศาสตร์
การวจิ ัยเชิงคณุ ภาพมีความส�ำคญั ตอ่ บคุ คล องค์การ และสงั คม ดงั นี้
3.1 ความส�ำคัญต่อบุคคล การวิจยั เชิงคุณภาพช่วยใหผ้ ูว้ ิจัยมีความชัดเจนและทิศทางท่ีกระจ่าง
ในหลายแนวทาง คน้ พบประเดน็ หรอื มมุ มองใหมๆ่ เพราะมนษุ ยย์ งั ไมส่ ามารถสรา้ งเครอ่ื งมอื วดั ทแี่ แนน่ อน
การวิจัยเชิงคุณภาพเน้นการหาค�ำตอบเพ่ือสร้างความเข้าใจ การสรุปข้อมูลด้วยวิธีการอุปนัย หรือการ
ปะติดปะตอ่ เรือ่ งตา่ งๆ เขา้ ด้วยกนั จนสรปุ เปน็ แนวคิดและขอ้ เสนอ (proposition) ชว่ ยใหผ้ ู้วิจยั ได้มอง
เหน็ พฤตกิ รรม (ของสง่ิ ทศ่ี กึ ษา) หรอื ปรากฏการณท์ ตี่ นศกึ ษาอยา่ งลกึ ซงึ้ โดยเฉพาะในปรากฏการณท์ ยี่ งั
ไม่มผี ใู้ ดศกึ ษามากอ่ น สามารถศกึ ษาปัญหาด้านพฤติกรรมสารสนเทศ กระบวนการแสวงหาสารสนเทศท่ี
สลบั ซบั ซอ้ นได้ ผลการศกึ ษาทมี่ จี ำ� นวนมากขน้ึ หลากหลายมติ ดิ ว้ ยการวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพ ทำ� ใหผ้ วู้ จิ ยั มสี ว่ น
ในการสร้างองค์ความรู้ในทางสารสนเทศศาสตรใ์ ห้เข้มแข็งได้
3.2 ความสำ� คญั ตอ่ องคก์ าร ผลการศกึ ษาจากการวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพ ชว่ ยองคก์ ารใหเ้ ขา้ ใจธรรมชาติ
ของสารสนเทศตอ่ การดำ� เนนิ งานขององคก์ าร มแี นวทางในการปรบั ปรงุ และแกไ้ ขปญั หาทเี่ กดิ ขน้ึ เพอ่ื ยก
ระดบั คณุ ภาพ ประสทิ ธภิ าพในการทำ� งานขององคก์ าร ชว่ ยสรา้ งความเขา้ ใจเกย่ี วกบั พฤตกิ รรมการสบื คน้
ข้อมูลและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการสร้างระบบการสืบค้น ความสลับซับซ้อนของการแสวงหา
สารสนเทศ ทกั ษะทางสารสนเทศ ความยากลำ� บากในการสำ� รวจผลกระทบของระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ
และความยากล�ำบากในการอธิบายระบบสารสนเทศอัตโนมตั ิ เปน็ ต้น
3.3 ความส�ำคัญต่อสังคม ผลการศกึ ษาจากการวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพดว้ ยวธิ กี ารเกบ็ ขอ้ มลู ทมี่ ใี หเ้ ลอื ก
หลากหลายวิธีท�ำให้ได้ข้อมูลเชิงลึก เข้าใจปรากฏการณ์ทางสังคมมากขึ้น สามารถอธิบายปัญหาเชิง
วัฒนธรรมและสภาพแวดล้อมทางสังคมที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกันได้ เป็นประโยชน์ในการสร้างข้อเสนอ
เชงิ ทฤษฎใี หม่ทีส่ ามารถน�ำไปใชแ้ กป้ ัญหาทางสังคมหรือพฒั นาสังคม แก้ปญั หาไดด้ ีขึน้ ตลอดจนต่อยอด
ทางวิชาการจนสามารถขยาย/ต่อยอดองค์ความร้ใู หม่
กิจกรรม 8.1.1
1. จงอธิบายความหมายของการวจิ ัยเชงิ คุณภาพทางสารสนเทศศาสตร์
2. การวิจัยเชิงคณุ ภาพมวี ัตถุประสงตแ์ ตกตา่ งกบั การวิจัยเชงิ ปริมาณ อยา่ งไร
แนวตอบกิจกรรม 8.1.1
1. การวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพทางสารสนเทศศาสตร์ เปน็ กระบวนการสรา้ งสรรคค์ วามจรงิ ทเ่ี ปน็ รปู ธรรม
มุ่งเน้นอธิบายกระบวนการของปรากฏการณ์ทางสังคม และความสัมพันธ์ของปรากฏการณ์กับ
สภาพแวดลอ้ มทเี่ กีย่ วข้องกับสารสนเทศ โดยอาศัยมติ ทิ างสังคมและวัฒนธรรมเป็นหลกั ในการศกึ ษาและ
วิเคราะหป์ รากฏการณน์ ั้น ใชว้ ิธีการหลากหลายและยดื หยุ่นดว้ ยการประยกุ ตแ์ นวทฤษฎจี ากศาสตรต์ ่างๆ
มาอธิบายปรากฏการณท์ างสารสนเทศศาสตร์
