Page 36 - ลักษณะภาษาไทย
P. 36
7-26 ลักษณะภาษาไทย
คาว่า สังฆราช หมายถึง “ตาแหน่งพระมหาเถระผู้เป็นใหญ่ในหมู่สงฆ์ ในสมัยสุโขทัยมีหลาย
พระองค์” ตามความหมายข้างต้นประกอบกับตัวอย่างข้อความจะมีความหมายที่กว้างกว่า ได้แก่
ข้อความ (1) “ปรากฏใชเ้ ป็นคาลงท้ายราชทินนามแสดงตาแหนง่ ของพระมหาเถระผเู้ ป็นใหญ่ในหมู่สงฆ์”
และ ข้อความ (2) “ปรากฏใช้เป็นคานาหน้าช่ือ/ราชทินนามแสดงตาแหน่งของพระมหาเถระผู้เป็นใหญ่
ในหมสู่ งฆ์”
ท้ังข้อความ (1) และ ข้อความ (2) แสดงให้เห็นว่าพระสังฆราชญาณรุจีมหาเถร พระสังฆราช
ฝ่ายคามวาสีซ่ึงดารงตาแหน่งในคราวเดียวกันกับพระบรมครูติโลกดิลกติรัตนศีลคันธวนวาสีธรรมกิตติ
สังฆราช มหาสวามีเจ้า พระสังฆราชฝ่ายอรัญวาสี ดังนั้น ท้ังสองพระองค์จึงดารงตาแหน่งพระสังฆราช
เหมือนกัน แต่เม่ือคานี้ปรากฏในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 มีความหมาย
เฉพาะเจาะจงกว่าเดิม ให้ความหมายวา่ “ตาแหนง่ พระมหาเถระผเู้ ป็นใหญ่สงู สดุ ในสงั ฆมณฑล” จึงใช้ใน
ความหมายเฉพาะเจาะจงคือพระสังฆราชพระองค์เดียวเทา่ นั้นทท่ี าหน้าท่ีปกครองท้ังฝ่ายมหานกิ ายและ
ธรรมยตุ ิกนกิ าย ดังนัน้ คาว่า สังฆราช จึงใชใ้ นความหมายทเ่ี ฉพาะกวา่ เดิม
ตวั อย่างการเปลย่ี นแปลงความหมายแคบเข้าแต่ละสมยั
สมยั สุโขทยั สมยั ปัจจุบัน
หนุ่ม “อย่ใู นวยั หน่มุ , อยใู่ นวยั สาว” หนุ่ม “ชายท่ีมีอายุพ้นวัยเด็ก นับตาม
(วรเวช วอ่ งศริ ิ, 2551, น. 57) ความนิยมต้ังแต่ 15-30 ปี, เรียกชายที่
ยังดไู มแ่ กต่ ามวัย เช่น ดูยงั หน่มุ อยู่”
คาศัพท์สมัยสุโขทัย คาว่า หนุ่ม หมายถึง “อยู่ในวัยหนุ่ม, อยู่ในวัยสาว” ตามความหมาย
ข้างต้นจะหมายรวมทงั้ ผู้หญิงและผู้ชาย แต่เมื่อคานป้ี รากฏในพจนานกุ รม ฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ.
2554 มีความหมายเฉพาะเจาะจงกว่าเดิม ให้ความหมายว่า “ชายที่มีอายุพ้นวัยเด็ก นับตามความนิยม
ต้ังแต่ 15-30 ป,ี เรียกชายท่ยี งั ดไู ม่แก่ตามวัย เช่น ดูยงั หนุม่ อยู่” ความหมายขา้ งตน้ จะครอบคลมุ เฉพาะ
ผูช้ ายเทา่ นนั้ ดงั นน้ั คาว่า หน่มุ จงึ ใช้ในความหมายท่เี ฉพาะกวา่ ความหมายในสมยั สุโขทยั
