Page 28 - จุลยุทธการวงศ์
P. 28
จุลยุทธการวงศ์ 1144 ฉบับความเรียง (ตอนต้น)
บุรษเห็นนานแล้วก็ย่องเข้าไปในเรือน เห็นทารกนั้นรูปงามจึงชิงเอารูป
คางคกเผาไฟเสีย แล้วเข้ากอดเอาทารก กล่าวคำอันเป็นท่ีรักช่ืนชม
โสมนัส กับด้วยยายผู้เป็นภรรยาพากันบริโภคโภชนาหารแล้ว โถมนาการ
รักใคร่เจ้าร่วงย่ิงนักประดุจบุตรอันเกิดกับตน บำรุงบำเรอเล้ียงด้วยเมตตาจิต
ร้องเรียกช่ือว่าเจ้าร่วงมาจนตราบเท่าทุกวันนี้ด้วยช่ือน้ัน เจ้าร่วงบังเกิด
เมื่อจุลศักราชได้ ๕๙๑ ปี เมื่อจำเริญมามีรูปงามโฉมงาม มีบุญญาธิการ
มหิทธิฤทธิ์มาก มีวาจาสิทธ์ิกระทำการส่ิงใดก็สำเร็จส่ิงนั้น พอใจเล่นว่าว
แลช่วยกระทำการของบิดามารดาแลมีอุตสาหะเป็นอันมาก เป็นท่ีรักท่ี
ชอบใจบิดามารดาเป็นอันมาก
อยู่มาวันหน่ึง พระเจ้าศรีธรรมาโสกราชจะให้ปลูกปราสาทในเมือง
ให้จัดแจงไม้ไผ่ไม้จริงน้อยใหญ่เป็นอันมากจะกระทำร่างร้าน บุรุษแก่น้ัน
นายใช้ให้หาไม้ไผ่ร้อยหนึ่ง จึงไปตัดไม้ได้ครบร้อยแล้วกองไว้ กลับมาบอก
เจ้าร่วงให้ไปช่วยขนไม้น้ัน ว่าพ่อร่วงเอ๋ย บิดาน้ีชราแล้วแรงน้อยขนไม้ไม่
ใคร่จะได้ ลำบากนัก พ่อช่วยขนหน่อยเถิด ว่าแล้วพาเจ้าร่วงไปสู่ป่าถึงกอง
ไม้น้ัน เจ้าร่วงนั้นจับเอาไม้ไผ่ลำเดียวลากมาร้องเรียกว่าไม้ไผ่ท้ังกองจงมา
ให้หมด ไม้ไผ่ท้ังปวงน้ันก็เลื่อนมาตามทั้งส้ินจนถึงที่น้ัน พระ(เจ้า)สุกโขไท
คร้ันถึงวันฤกษ์ดี ให้ยกเสาปราสาท ฝ่ายชาวพนักงานท้ังหลายมีเสนาบดี
เป็นต้น พร้อมกันมากกว่าพันช่วยกันยกเสาปราสาทข้ึนไว้ไม่ตรง เจ้าร่วง
น้ันมาด้วยบุรุษแก่จึงร้องว่าเสาเอนไปข้างโน้น โอนมาข้างน้ี เสาท้ังหลาย
นั้นก็โอนเอนไปมาตามวาจาเจ้าร่วงว่านั้น คนทั้งหลายจะฉุดซักผลักเสา
เท่าใด เสาก็ไม่ตรง บุคคลทั้งหลายเหนื่อยพักลำบากกายเป็นหลายพักก็
ไม่ตรง แล้วหยุดยับยั้งคิดอ่านแก่กัน ขณะน้ันเจ้าร่วงเห็นเสาโอนเอนไปมา
ดังนั้นจึงร้องห้ามว่า ท่านทั้งหลายอย่าฉุดซักผลักลากวุ่นวายไปเลยจะ
เหน่ือยลำบากกายเสียเปล่า ข้าพเจ้าผู้เดียวจะผลักเสาให้ตรง คนทั้งหลาย
คร้ันได้ฟังก็สงสัย เห็นจะให้เสาตรงดังว่าน้ันไม่ได้ แต่ทว่าให้เกรงกลัวไปไม่
ห้ามได้ จึงอนุญาตให้กระทำ เจ้าร่วงจึงจับเสาแต่ต้นหน่ึงร้องว่า เสาทั้งปวง
จงตรงเถิด เสาที่เอนโอนไปมาท้ังส้ินน้ันก็ตรงพร้อมกันในขณะน้ัน คนทั้ง
