Page 100 - บันทึกรายวันของ เซอร์ จอห์น เบาริ่ง และสนธิสัญญาเบาริ่ง
P. 100
บนั ทึกรายวนั ของ เซอร์ จอหน์ เบาริง
และสนธิสัญญาเบาริง
ตอ้ นรบั จากสมเดจ็ พระบรมราชนิ แี ละราชส�ำ นกั พระองคท์ รงถามขา้ พเจา้
วา่ จะเปน็ การดกี วา่ หรอื ไมห่ ากจะใหร้ าชทตู ลงเรอื ออ้ มแหลม หรอื ควรจะ
ใชเ้ สน้ ทางบก ขา้ พเจา้ กลา่ ววา่ เสน้ ทางบกมรี ะยะทางทส่ี นั้ กวา่ และราชทตู
จะมโี อกาสเหน็ นานาประเทศระหวา่ งเสน้ ทางดว้ ย ขา้ พเจา้ กราบบงั คมทลู
ถามว่า ราชทูตจะแวะเยอื นกัลกตั ตา๑ ดว้ ยหรือไม่ พระองคท์ รงตอบวา่
เรอ่ื งนจ้ี ะไดม้ กี ารพจิ ารณากนั ในภายหลงั ขา้ พเจา้ กลา่ วยาํ้ วา่ ราชทตู จะได้
รับความเคารพนับถือ ความเมตตากรุณาและจะได้เข้าถึงองค์ประกอบ
ตา่ งๆ มากมายทเ่ี ปน็ พน้ื ฐานของอำ�นาจและอารยธรรมขององั กฤษ
ในระหว่างการสนทนา พระเจ้าแผ่นดินทรงกล่าวถึงสังฆราช
คาทอลิก* ผู้เป็นพระสหายท่ีสนิมสนมย่ิงของพระองค์ ข้าพเจ้ากราบ
บังคมทูลถามว่าในบรรดาชาวต่างชาติที่นี่ใครพูดภาษาสยามได้ดีท่ีสุด
พระองค์ทรงตอบว่า กัปตันโจเซฟพูดภาษาไทยได้ดีมากเช่นเดียวกับ
มชิ ชนั นารอี เมรกิ นั บางคน พระองคท์ รงถามขา้ พเจา้ วา่ บนเรอื มหี มอบา้ ง
หรือไม่ ข้าพเจ้ากราบบังคมทูลว่ามีและจะทรงเรียกใช้ได้ตามพระราช
ประสงค์ พระองค์ตรัสวา่ บรรดาช่ือพระท่ีนัง่ ตา่ งๆ ในพระบรมมหาราช
วังมาจากคำ�ในภาษาสันสกฤต และจะทรงช้ีให้ดูพระพุทธรูปที่ได้ทรง
ส่งภาพมาให้ข้าพเจ้า ทรงโปรดให้ข้าพเจ้าเข้าพบได้ทุกเมื่อที่ต้องการ
๑ Culcutta, Kolkata เคยเป็นเมืองหลวงของอินเดียเมื่ออังกฤษเข้าปกครองระหว่าง
ค.ศ. ๑๗๗๓ – ๑๙๑๒ (พ.ศ. ๒๓๑๖ – ๒๔๕๕) เดมิ เปน็ หมบู่ า้ นชอื่ กาลกี ตา (Kalikata) นายจอ็ บ
ชาร์นอก (Job Charnock) ตัวแทนบริษัทอินเดียตะวันออกของอังกฤษสร้างเป็นสถานีการค้า
(รวมกบั หมบู่ า้ นอกี ๒ แหง่ ) ตอ่ มาไดเ้ ตบิ โตเปน็ ยา่ นการคา้ เพราะเปน็ ศนู ยก์ ลางการคมนาคม
บนฝั่งแมนํ้าฮูกลี่ทำ�ให้ขนส่งสินค้าได้สะดวก ภายหลังเป็นศูนย์กลางของมณฑลฟอร์ต
วลิ เลยี มเพรซเิ ดนชี่ (Fort William Presidency) มกี ารสรา้ งปอ้ มปราการแขง็ แรง ใน ค.ศ. ๑๗๗๓
(พ.ศ. ๒๓๑๖) วอร์เรน เฮสติง ข้าหลวงแห่งเบงกอลได้รับยกฐานะเป็น Governor – General
of British India กลั กตั ตาจงึ มฐี านะเปน็ เมอื งหลวง จนถงึ พ.ศ. ๑๙๑๒ (พ.ศ. ๒๔๕๕) จงึ ยา้ ยเมอื ง
หลวงไปกรุงเดลลี ส่วนกัลกัตตาเดิมได้เจริญเป็นศูนย์กลางธุรกิจ และวัฒนธรรมที่สำ�คัญ
เป็นเมืองหลวงของรัฐเบงกอลตะวันตก (West Bengal)
* คือสังฆราชปาลเลอกัวซ์
88
