Page 14 - บันทึกรายวันของ เซอร์ จอห์น เบาริ่ง และสนธิสัญญาเบาริ่ง
P. 14
บนั ทึกรายวัน ของ เซอร์ จอห์น เบารงิ
และสนธิสัญญาเบารงิ
ดังกล่าวของอังกฤษเสมือนหนึ่งเป็นการแทรกแซงเรื่องภายในเก่ียวกับ
ความมนั่ คงของไทย ในทางการคา้ ไทยไมย่ อมรบั ขอ้ เสนอขององั กฤษ
ที่ให้เปลี่ยนแปลงระบบการค้าเป็นแบบเสรี เพราะเป็นการขัดต่อ
ธรรมเนียมปฏิบัติทางการค้าของไทย ที่สืบทอดมายาวนานแต่คร้ัง
อยธุ ยา
ในรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระนงั่ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั (พ.ศ. ๒๓๖๗ –
๒๓๙๔) อังกฤษได้ตกลงกับฮอลันดาโดยยกกรรมสิทธิ์ในเบนคูเลน
(Benkoelen) บนเกาะสุมาตรา เพื่อแลกกับมะละกาบนแหลมมลายูใน
พ.ศ. ๒๓๖๗ สองปตี อ่ มาองั กฤษจงึ ไดร้ วมปนี งั สงิ คโปร์ และมะละกา เขา้
ไวด้ ว้ ยกนั เรยี กวา่ ดนิ แดนสเตรตส์ เซตเทลิ เมนตส์ (Straits Settlements)
ซึ่งถือเป็นเขตปกครองหนึ่งของอังกฤษท่ีอินเดีย นอกจากน้ีสงคราม
ระหว่างอังกฤษและพม่าคร้ังแรกได้ส้ินสุดลงและพม่าเป็นฝ่ายปราชัย
ใน พ.ศ. ๒๓๖๙ ในชว่ งเวลาดงั กลา่ วประเทศในภมู ภิ าคนโี้ ดยเฉพาะไทย
ซง่ึ มอี าณาเขตตดิ ตอ่ กบั พมา่ และแหลมมลายู ยอ่ มตระหนกั ดถี งึ การขยาย
อทิ ธพิ ลขององั กฤษในดนิ แดนแถบนี้ ดงั นนั้ รอ้ ยเอก เฮนรี เบอรน์ ยี ์ ผซู้ งึ่
ลอร์ด แอมเฮิสต์ ผู้สำ�เร็จราชการอังกฤษประจำ�อินเดีย ได้แต่งตั้งให้
เขา้ มาเปน็ ทตู องั กฤษคนทส่ี องในชว่ ง พ.ศ. ๒๓๖๘ – ๒๓๖๙ จงึ สามารถ
เจรจาตกลงทำ�สนธิสัญญากับไทย นับเป็นสนธิสัญญาฉบับแรกท่ีไทย
ลงนามกับต่างชาตใิ นสมัยรตั นโกสินทร์
อาจกล่าวได้ว่าแม้อังกฤษจะประสบความส�ำ เร็จ เพราะฝ่ายไทย
ไม่สู้เต็มใจที่จะทำ�หนังสือสัญญาในเบ้ืองแรก แต่เมื่อพิจารณาจากการ
ขยายเขตแดนของอังกฤษมาประชิดติดกับไทย ท�ำ ให้ไทยจำ�ต้องรักษา
ไมตรไี ว้ อย่างไรกต็ าม การเจรจาตกลงเปน็ ไปในลักษณะทดั เทยี มกนั
อังกฤษยอมผ่อนปรนไทยในเร่ืองปัญหามลายูโดยยอมรับอธิปไตยของ
2
