Page 24 - เมื่อวัยใสเขียนเรื่องภูมิปัญญาไทย

เขยี นรอยกรองอยางไรใหไ พเราะ

อยูปราสาทเสาคอดยอดดวน กำแพงแกวแลวลวนดวยเรียวหนาม
(ระเดนลันได)

๕) นามนยั (metonymy) เปน การใชค ำเรยี กชอื่ บคุ คลโดยเปรยี บ
กับสิ่งอื่น เชน เรียกผูหญิงวา ดวงใจ จอมขวัญ เรียกกษัตริยวา เจาชีวิต
พระผานฟา หรือเรียกอกของผูหญิงวา บัว เชน

บัวบก ณ อกอร อรชรชออนองค
บัวน้ำบจำนง ผิวจับก็กลับวาง

(พระนลคำฉันท)

๒. การใชส ญั ลักษณ
นักวรรณคดีบางทานรวมเรื่องสัญลักษณไวในอุปมาโวหาร

โดยถือวาเปนเรื่องของการเปรียบเทียบ แตในที่นี้ไดแยกไวเพราะเปนเรื่อง
ลึกซึ้งกวาการเปรียบเทียบธรรมดา คำที่เปนสัญลักษณคำเดียว อาจมี
ความหมายกวางไกลที่ตองใชเวลานานในการอธิบายดวยคำพูดธรรมดา
สัญลักษณที่เปนสากล เปนเรื่องที่เขาใจไดทั่วไป เชน ดอกกุหลาบสีแดง
หมายถึง ความรัก ความสดชื่น สวนสัญลักษณที่ใชเฉพาะตัวของกวีหรือ
เฉพาะในบทกวีบางบทนั้นอาจเปนเรื่องเขาใจยาก บางทีก็ตองศึกษาลึกลง
ไปถึงภูมิหลังของผูเขียนอีกจึงจะเขาใจ ตัวอยางการใชสัญลักษณ เชน

นกขมิ้นเหลืองออนจะนอนไหน (เนาวรัตน พงษไพบลู ย)

โลกนี้มิอยูดวย มณี เดียวนา
ทรายและสิ่งอื่นมี สวนสราง (อังคาร กัลยาณพงศ)

ภุมรีคลึงคูเคลา กลางกมลยันเยา
ยั่วรองเอาใจ (ลิลิตพระลอ)

๑๖