Page 76 - เทพนิยายสงเคราะห์เรื่อง เมขลา-รามสูร และพระคเณศ
P. 76
66
เรื่องพระคเณศในคัมภีร์พุทธศาสนาฝ่ายใต้ ไม่ปรากฏว่ากล่าวไว้ใน
ที่ไร. เหตุนี้ ในหนังสือวรรณคดีของเราแต่เดิมมา จึ่งดูเหมือนจะไม่มีอ้าง
ไว้, แม้แต่ในห น้าต ้นท ี่เป็นต อนไหว้ค รู ก็ไม่เคยพบอ อกน ามพ ระค เณศ, จะมี
อยู่ก็แต่ในคำประพันธ์ที่เกี่ยวกับเรื่องช้าง เพราะพระคเณศเป็นเรื่องเกี่ยวอยู่
ในตำราช้าง. หรือถ้าว่าเป็นสามัญ เมื่อเห็นรูปพระคเณศที่ในโบสถ์พราหมณ์
ก็รู้จักก ันแ ต่เผิน ๆ ว่าเป็นเทพยเจ้าอ งค์หนึ่ง ที่เกี่ยวข้องกับพระเป็นเจ้าของ
พราหมณ์ ซึ่งถ้าใครกราบไหว้บูชาก็จะเกิดสวัสดีมงคล. ดูเหมือนเพิ่งจะมา
รู้จักก ันม ากข ึ้นว่าพ ระค เณศเป็นเทพป ระจำวรรณคดี ก็เมื่อท รงพ ระกรุณาโปรด
ให้ตั้งวรรณคดีสโมสรใน พ.ศ. ๒๔๕๗ และใช้รูปพระคเณศเป็นลวดลายใน
ดวงตราข องส โมสร.
รูปพระคเณศที่มีอยู่ในสยาม ตามภาพเทวรูปของเดิมมีลักษณะต่าง ๆ
กัน: ถ้าพระวิฆเนศยืนเตียง, ก็เป็นช้างสามเศียรมีหกกรบ้าง แปดกรบ้าง.
สิ่งที่ถ ือม ี ค้อน, ขวาน, จักร, สังข์ (ที่ท รงส ังข์อ อกจะแ ปลก เพราะส ังข์เป็นของ
พระวิษณุโดยเฉพาะ พระคเณศในอินเดียแ ละที่อื่น ๆ ยังไม่เคยพบว่าถ ือสังข์
บางทจีะม าท างล ัทธติ ันตระกระมัง) ตรี, (เพราะเป็นเทพศ าสตราโดยเฉพาะข อง
พระศิวะ-ควรแล้ว) เชือกบาศ และงา ถ้าเป็นพระมหาคเณศ “จำสถาน”
(ไม่ทราบว่าอ ะไร) มีเศียรเดียว สี่กร ทรงขวาน, จักร, งาช้าง, และล ูกส้ม เสด็จ
เหนือหนูเป็นเทพพาหนะ ถ้าเป็นพ ระมหาค เณศไปเกษียรส มุทร มีเศียรเดียว
สี่กรทรงขอช้าง, บาศ, งาช้าง และขนมโมทก แต่ทรงเต่าเป็นเทพพาหนะ
(เหมือนกับพระคเณศมหายานบางรูป). ถ้าเป็นพระมหาวิฆเนศ ทรงเชือก
บาศม เีศียรเดียวส ี่กร ทรงข อช้างแ ละบ าศ อีกสองกรไม่ท รงอ ะไร. รูปพ ระค เณศ
เหล่านี้ท้องไม่พลุ้ยและงาไม่หัก (มีรูปเดียวที่งาข้างซ้ายหัก โดยปกติรูปของ
อินเดียงาหักข้างขวา.) ที่รูปพระคเณศของอินเดียถืองาที่หักไว้ ก็สมเหตุกับ
เรื่อง. แต่พระคเณศของเรางาไม่หักแต่ถืองาไว้ด้วย บางทีเราจะได้เรื่องพระ
คเณศมาอย่างเลือน ๆ จนลืมห รือไม่รู้เรื่องพระค เณศเสียงา หรือรู้ก็อ ย่างเลือน ๆ
อย่างเรื่องพ ระวิฆเนศปราบอสุรภ ังคี ดังเล่าม าข ้างต ้น, แล้วเอางาช้างให้เป็น
