Page 77 - เทพนิยายสงเคราะห์เรื่อง เมขลา-รามสูร และพระคเณศ
P. 77
67
เทพศาสตราชนิดหนึ่ง, เพราะรูปพระอิศวรและรูปพระนารายณ์ที่ทรงงาช้าง
ก ิ่งห นึ่งอยู่ในพระหัตถ์ก็ม ีพ บอยู่ห ลายแ ห่ง.
นอกจากรูปพระคเณศ ก็มีรูปพระโกญจนาเนศวร ซึ่งมีเศียรเป็น
ช้างสามเศียรหกกร ลักษณะและท รงอ ะไรในกรบ ้าง ได้เล่าไว้ข้างต ้นแล้ว.
พระศิวบุตร รูปนี้มีเศียรเป็นช้างหนึ่งเศียร แต่สองกร ทรงตรีและ
ดอกบัว งาไม่หัก. พระศิวบุตรว่าตามตำนานของเราอาจเป็นพระคเณศหรือ
พระข ันธกุมารก ็ได้.
ยังม ีเทพห ัวช้างอ ีกอ งค์หนึ่ง ชื่อพระเทวกรรมส องกร ทรงงาช้างแ ละ
ไม้เท้า, บางรูปทรงงาช้างกับขนมโมทกและมีงูเป็นสังวาล. พระเทวกรรมนี้
ว่าเป็นเทวดาประจำช้างหรือหมอช้าง. สอบถามท่านผู้รู้ในเรื่องช้าง ก็ว่า
พระเทวกรรมนั้น คือพ ระค เณศนั่นเอง ดูลักษณะรูปก ็น่าจะเป็นเช่นนั้น, แต่ว่า
ทำไมจึงเรียกว่า “เทวกรรม” ค้นหาเรื่องในหนังสือฝรั่งที่ว่าด ้วยเรื่องพระค เณศ
ก็ย ังไม่พบ. ถ้าเทวกรรมเขียนอ ย่างนี้ดูไม่น่าจะเป็นช ื่อเทวดาเลย เพราะถ้าจะ
แปลกัน ก็ว่ากิจพิธีบูชาเทวดาในลัทธิเท่านั้น. เทวดาในที่นี้เห็นจะหมายถึง
พระค เณศ, ถ้าห มายถึงพ ระคเณศได้แ ล้ว คำว่าเทวกรรมก ็อ าจย้ายท ี่ในค วาม
หมายม าเป็นองค์พ ระค เณศเองก็ได้.
(ไดท้ ราบวา่ ทเี่ พนยี ดจบั ช า้ งท ลี่ พบรุ ี จะม รี ปู พ ระค เณศช นดิ ยนื ซึง่ เรยี ก
ในตำราเทวรูปของอินเดียว่า พระประสันนคณบดี ซึ่งท่านผู้รู้คนหนึ่งตอบ
ข้อความที่ผู้เขียนถามไปว่า “พระประสันนคณบดีในกรมช้าง แม้ชั้นผู้ใหญ่ก็
ไม่เคยได้ยินช ื่อ ถ้าจะให้สันนิษฐานก ็เข้าใจว่า เป็นพระค เณศ เพราะสีกายแ ดง
เช่นเดียวกัน และมีนามคณบดีต่อท้ายด้วย” ในที่นี้ได้ขอให้ “อายัณโฆษณ์”
ช่วยอ ธบิ ายเรื่องพ ระค เณศท เี่กีย่ วขอ้ งก บั ช า้ ง ดงั ไดพ้ ิมพต์ ่อจากเรือ่ งพ ระค เณศ
นี้แ ล้ว จึ่งข อขอบใจ “อายัณโฆษณ์” ไว้ด้วย)
รูปพ ระค เณศท ำด ้วยโลหะ มีในพ ิพิธภัณฑสถานแ ห่งช าติ โดยม ากเป็น
รูปพระคเณศแบบอินเดีย และมีขนาดเล็กพอถือไปได้ง่าย. จึ่งน่าจะเข้าใจว่า
รูปพ ระค เณศเหล่าน ี้ จะเป็นข องช าวอ ินเดียท ี่เข้าม าอ ยู่ในป ระเทศสยาม นำเอา
