Page 12 - โลกนิติจำแลง
P. 12
(10)
เหน็ ข า้ วทา่ นบ ่ใคร่พนิ เหน็ สินทา่ นบ่ใคร่เดอื ด๑
(ศิลาจารึกห ลักที่ ๑ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช
และศิลาจารึกหลักท ี่ ๕ ศิลาจารึกวัดป ่ามะม่วง)
๏ เมียท่านพ ิศพ่างเพี้ยง มารดา
ทรัพย์ท่านคืออิฐผ า กระเบื้อง
รักสัตว์อื่นอาตมา เทียมเท่า กันแฮ
ตรองดั่งนี้จักเปลื้อง ปลดพ ้นส งสาร
(โคลงโลกน ิติ สำนวนสมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร)
ภาษิตจากคัมภีร์โลกนีติได้มีผู้แปลเป็นภาษาไทยแล้วแต่งเป็น
วรรณกรรมร้อยกรองและร้อยแ ก้ว อาทิ
๑. โลกนิติ ฉบบั รอ้ ยก รอง มีห ลายส ำนวน เช่น
๑.๑ โคลงโลกนติ ิ เป็นการแ ปลค ัมภีร์โลกนีติแล้วแ ต่งเป็นโคลง
สสี่ ภุ าพแตเ่ พิม่ คาถาและภ าษติ อ ืน่ ๆ ทเี่ ชือ่ ก นั วา่ เปน็ โลกน ติ เิ ขา้ ไปด ว้ ย จำนวน
คาถาแ ละภ าษิตจึงม ีมากกว่าท ี่ม ีในค ัมภีร์โลกน ีติ นับเป็นวรรณคดีจากโลกน ิติ
ซึ่งเป็นที่รู้จักกันมากที่สุดทั้งในหมู่นักเรียนนักศึกษาและบุคคลทั่วไป โคลง
โลกนิตินี้มีแต่งกันหลายส ำนวน เช่น
โคลงโลกนิติ สำนวนเก่า น่าจะแต่งขึ้นก่อนสมัยกรุงรัตนโกสินทร์
หรืออ ย่างน ้อยก ็ก่อนรัชกาลท ี่ ๓ มีหลายฉบับ ดังปรากฏในสมุดไทยซ ึ่งเก็บ
รักษาไว้ในหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร เมื่อสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชำระโคลงโลกนิติ ก็ได้ทรงตรวจสอบจากโคลง
๑หมายความว่า เห็นข้าวของท่านก็ไม่อยากยินดี เห็นทรัพย์ของท่านก็ไม่อยากยินร้าย คือ
ไม่อยากได้ทรัพย์สินของผู้อื่น
