Page 31 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 31

แนวคิด หลักการและกลวิธิีของการป้องกันโรค 2-29

การ​ป้องกัน​โรค​ที่​ดำเนิน​การ​ใน​เด็ก​ที่​ไม่​ได้​รับ​การ​รักษา​การ​ติด​เชื้อ​ส​เตรป​โต​คอคคัส (Streptococcus) ที่​คอ​ซึ่ง​อาจ​
ทำให้เ​กิดโ​รคแ​ ทรกซ้อนท​ ี่เ​ป็น​อันตรายแ​ ละ​มี​ผลต​ ่อช​ ีวิต​คือ โรคห​ ัวใจ​รู​มาติก (Rheumatic Heart Disease) และไ​ต​
อักเสบ (Glomerulonephritis) การป​ ้องกันห​ ลอดเ​ลือดส​ มองต​ ีบโ​ดยก​ ารใ​ห้การด​ ูแลอ​ ย่างเ​นิ่นๆ และเ​พียงพ​ อใ​นผ​ ูป้​ ่วย​
ความ​ดัน​โลหิต​สูง เมื่อ​พบ​ว่า ผู้​ป่วย​มี​ความ​ดัน​โลหิต​สูง​ขึ้น​ควร​ได้​รับคำ​แนะนำ​ให้​ดูแล​อย่าง​ต่อ​เนื่อง​ด้วย​อาหาร​ที่​
เหมาะ​สม และ​ถ้า​อ้วน​ให้​ลด​น้ำ​หนัก ออก​กำลัง​กาย​อย่าง​สม่ำเสมอ และ​การ​ได้​รับ​ยา​ระยะ​ยาว พร้อม​กับ​การ​ติดตาม
​การ​รักษา​อย่าง​สม่ำเสมอ จาก​ผู้​ดูแล​สุขภาพ​เพื่อ​ลด​ความ​เสี่ยง​ของ​การ​เกิด​โรค​หลอด​เลือด​สมอง​และ​อาการ​แทรก​
ซ้อ​นอื่นๆ เป็นต้น ใน​กรณี​ที่​มี​การ​บาด​เจ็บ การ​ดูแล​แบบ​ฉุกเฉิน การ​เคลื่อน​ย้าย​อย่าง​ปลอดภัย และ​การ​ดูแล​
การ​บาด​เจ็บ​ที่​ดี​อาจ​ลด​โอกาส​การ​ตาย และ/หรือ​การ​พิการ​อย่าง​ถาวร การ​ตรวจ​คัด​กรอง เช่น การ​ตรวจ​มะเร็ง​
ปาก​มดลูก​ประจำ​ปี เป็นต้น และ​การ​ดูแล​อย่าง​มี​คุณภาพ​ใน​ชุมชน​เพื่อ​ป้องกัน​โรค​แทรก​ของ​โรค​เบา​หวาน รวม​ทั้ง​
หัวใจ ไต ดวงตา และ​โรค​ของ​ระบบ​หมุนเวียน​โลหิต การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ​ทุติย​ภูมิ​คล้าย​กับ​การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ
ปฐม​ภูมิ​ที่​ดำเนิน​การ​โดย​ผู้​ที่​ทำงาน​เกี่ยวข้อง​กับ​การ​ดูแล​สุขภาพ หน่วย​งาน​และ​องค์กร​ทาง​สาธารณสุข เช่น แพทย์
พยาบาล นักการ​สาธารณสุข เป็นต้น ระบบ​ดูแล​สุขภาพ​ต้องการ​การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ​ทุติย​ภูมิ​ไม่​เพียง​แต่​การ​ให้​
บริการ​ของ​แพทย์​แต่ละ​คน แต่​ยัง​รวม​ถึง​ระบบ​การ​ดูแล​สุขภาพ​ที่​ได้​รับ​การ​จัดการ​ที่​ดี​ด้วย งาน​สาธารณสุข​ได้​
ผล​ประโยชน์​อย่าง​มาก​จาก​การ​สนับสนุน​การ​ดูแล​สุขภาพ​ที่​มี​คุณภาพ​ของ​โรง​พยาบาล​ที่​ให้​บริการ​ระดับ​ทุติย​ภูมิ​และ​
ตติย​ภูมิ บทบาท​ของการ​เคลื่อน​ย้าย​ผู้​ป่วย​ที่​มี​คุณภาพ​และ​สิ่ง​อำนวย​ความ​สะดวก​ใน​การ​ดูแล​ผู้​ป่วย​ใน​ภาวะฉุกเฉิน​
ของ​โรง​พยาบาล​เป็น​สิ่ง​สำคัญ​ใน​การ​ป้องกัน​โรค​ใน​ระยะ​ยาว​และ​ความ​พิการ​เพื่อ​ที่​ว่า ระบบ​การ​ดูแล​ทาง​หัวใจ​เป็น​
องค์​ประกอบ​ที่​สำคัญ​ของ​นโยบาย​การ​ดูแล​สุขภาพ​และ​การก​ระ​จาย​ทรัพยากร​ไม่​เพียง​แต่​ใน​เมือง​หลวง​แต่​ต้อง​รวมถึง​
ประชาชน​ใน​ภาคต่างๆ ด้วยโดย​สรุป​วัตถุประสงค์​ของ​การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ​ทุติย​ภูมิ​นี้​คือ ลด​ความถี่​ของ​โรค​และ​
ความผ​ ิดป​ กติโ​ดยลด​ระยะ​เวลา​ของก​ าร​เจ็บป​ ่วย​ของผ​ ู้​ป่วยล​ ง

       3. 	 การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ​ตติย​ภูมิ (Tertiary Prevention) เกี่ยวข้อง​กับ​กิจกรรม​โดยตรง​ของ​โฮสต์​หรือ​
ผู้ป​ ่วย​ที่อ​ ยู่​ใน​สิ่งแ​ วดล้อม​ทาง​สังคม​และ​กายภาพ เน้นก​ ารป​ อ้ งกนั โ​รค​เพอื่ ส​ นับสนุนก​ าร​ฟื้นฟู การกล​ ับ​คนื ส​ ่​ปู กต​แิ ละ​
การ​คง​อยู่​ของ​การ​ทำ​หน้าที่​ของ​อวัยวะ​ต่างๆ หลัง​จาก​การ​เกิด​โรค ผู้​ที่​ได้​รับ​อุบัติเหตุ​ต่อ​หลอด​เลือด​สมอง​หรือ​
บาด​เจ็บ​ต้อง​มี​การ​ฟื้นฟู​เพื่อ​ทำให้​กลับ​สู่​สภาพ​เดิม​และ​ป้องกัน​การก​ลับ​มา​ของ​อาการ​ผิด​ปกติ​หรือ​โรค​แทรก ระบบ​
สาธารณสุข​มี​บทบาท​โดยตรง​ใน​การ​สนับสนุน​กฎหมาย​เพื่อ​ผู้​พิการ และ​มาตรฐาน​ของ​สิ่ง​ปลูก​สร้าง​ใน​บ้าน​เรือน
​สำหรับ​ผู้​พิการ​และ​สนับสนุน​บริการ​เพื่อ​รักษา​ความ​เจ็บ​ป่วย​เรื้อรัง ความ​พิการ และ​ผู้​สูง​อายุ และ​ยัง​เกี่ยวข้อง​กับ
​การ​ทำงาน​ของ​หน่วย​งาน​ภาค​รัฐ​ทั้ง​ทาง​ด้าน​สังคม​และ​การ​ศึกษา กลุ่ม​ให้​คำ​แนะนำ​และ​คำ​ปรึกษา หน่วย​งาน​องค์กร
​อิสระ และ​ครอบครัว การ​ป้องกัน​โรค​ระดับ​ตติย​ภูมิ​ยัง​ส่ง​เสริม​สถาน​ประกอบ​การ​เพื่อ​ป้องกัน​ไม่​ให้​เกิด​ความ​พิการ​
และ​ศูนย์​บริการ​ทาง​สังคม ใน​การ​รักษา​อาการ​หัวใจ​ขาด​เลือด (Myocardial Infarction; MI) หรือ​กระดูก​สะโพก​
แตก ปัจจุบัน​การ​ป้องกัน​ระดับ​นี้​รวม​การ​ฟื้นฟู​ระยะ​แรก​เพื่อ​ส่ง​เสริม​การ​ฟื้น​ตัว​แต่​เนิ่นๆ และ​อย่าง​เต็ม​ที่​ของ​อวัยวะ​
เพื่อ​ให้​กลับ​มา​ทำ​หน้าที่​ตาม​เดิม โดย​จัด​ให้​มี​รถ​เข็น ห้องน้ำ ประตู ราว​จับ และ​บริการ​เคลื่อน​ย้าย​ผู้​ป่วย​ที่​เป็น​
อัมพฤกษ์ หน่วย​งาน​สาธารณสุข​ทำงาน​ร่วม​กับ​กลุ่ม​หน่วย​งาน​ใน​ชุมชน​เกี่ยวข้อง​กับ​การ​ส่ง​เสริม​ช่วย​เหลือก​ลุ่ม​ที่​มี​
ความ​เสี่ยง​เฉพาะ​โรค​และ​ความ​พิการ​โดย​ไม่​แบ่ง​แยก การ​ทำงาน​ใน​ชุมชน​มัก​ต้อง​กำจัด​ช่อง​ว่าง​ของ​งบ​ประมาณ​ทาง​
กายภาพ​และ​สังคม ส่ง​เสริม​ความ​ตระหนัก​ใน​ชุมชน งบ​ประมาณ​สำหรับ​อุปกรณ์​พิเศษ หรือ​ความ​ต้อง​กา​รอื่นๆ ของ​
กลุ่ม​ผู้​ป่วย​ดัง​กล่าว การ​ติดตาม​อย่าง​ใกล้​ชิด​และ​การ​จัดการ​โรค​เรื้อรัง ทาง​กายภาพ​และ​ทาง​จิต ความ​ต้องการ​
การดูแล​ที่​บ้าน และ​ความ​มั่นใจก​ าร​รักษาท​ างการ​แพทย์​ที่​เหมาะส​ ม ที่​ประกอบด​ ้วยย​ า อาหาร การ​ออก​กำลังก​ าย และ​
บริการ​สนับสนุน การ​ติดตาม​ผู้​ป่วย​โรค​เรื้อรัง​เพื่อ​ควบคุม​การ​ให้​ยา การ​เปลี่ยนแปลง​การ​ติดตาม และ​การ​สนับสนุน​
ผู้ป​ ่วยใ​ห้ส​ ามารถ ทำ​กิจวัตรป​ ระจำ​วัน​ที่พ​ ึ่งต​ นเอง​ได้ม​ ากท​ ี่สุดซ​ ึ่งเ​ป็น​องค์​ประกอบ​ที่ส​ ำคัญ​ของส​ าธารณสุขส​ มัยใ​หม่

                              ลขิ สิทธ์ขิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36