Page 77 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 77
ปัจจัยท ี่ม ีอ ิทธิพลต ่อภาวะสุขภาพข องประชากร 3-23
เสี่ยงในผ ู้สูงอ ายุที่ฆ่าตัวตายค ือ การอยู่โดดเดี่ยว คู่สมรสเสียช ีวิต กังวลใจด ้านการเงิน และสุขภาพไม่ส มบูรณ์ด ังแ ต่
ก่อน รวมถ ึงปัญหาสุขภาพจ ิตที่พ บในกลุ่มว ัยสูงอายุจ ำนวนมาก
4. โรคต ิดตอ่ อ ุบตั ใิหมอ่ ุบัตซิ ำ้ เหตุการเปลี่ยนแปลงป ระชากร การด ื้อยาปฏิชีวนะ โลกร้อน การค ้นพ บโรค
ติดเชื้อใหม่ๆ และโรคต ิดต่อม าจ ากส ัตว์ท ี่ไม่เคยพ บม าก ่อน สาเหตุม าจ ากป ัจจัยห ลายป ระการ ได้แก่ การเปลี่ยนแปลง
ด้านประชากรและพฤติกรรมมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงของตัวเชื้อโรค การใช้ยาไม่ถูกต้องเกิดการดื้อต่อยาปฏิชีวนะ
การพ ัฒนาด า้ นเทคโนโลยี และอ ตุ สาหกรรม รวมท ัง้ ผ ลจ ากเปลีย่ นแปลงท างน เิ วศวิทยาข องส ตั วน์ ำโรคแ ละส ิง่ แ วดล้อม
รวมท ั้งภ าวะโลกร ้อนท ี่ก ำลังเป็นป ัญหาส ำคัญ เหล่าน ี้เป็นส าเหตุให้โรคอ ุบัติใหม่ส ่วนใหญ่ม ีธ รรมชาติท ี่ซ ับซ ้อนย ากต ่อ
การจ ัดการ ทั้งนี้ หากข าดร ะบบแ ละเครื่องม ือในก ารป ้องกันค วบคุมโรคท ีม่ ปี ระสิทธิภาพแ ล้ว โรคเหล่าน ีย้ ่อมก ่อใหเ้กิด
ความสูญเสียในชีวิต และสุขภาพของประชาชน สร้างภาระอันมากมายรวมถึงส่งผลกระทบที่รุนแรงต่อสังคมตลอด
จนเศรษฐกิจอย่างม หาศาล แนวโน้มโรคต ิดต่ออ ุบัติใหม่ท ี่ม ีค วามเสี่ยงสำหรับป ระเทศไทยในส ถานการณ์ปัจจุบันแบ่ง
เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่
4.1 โรคติดต่ออุบัติใหม่ท่ีพบในประเทศไทย เช่น โรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ (H1N1) 2009
โรคไข้หวัดนกจากเชื้อสายพันธุ์ เอช 5 เอ็น 1 (H5N1) โรคมือ เท้า ปาก จากเชื้อ EV71 (Enterovirus 71) และ
โรคลีเจียนเนลโลซ ิส (Legionellosis)
4.2 โรคต ดิ ตอ่ อ บุ ตั ใิ หมท่ อี่ าจแ พรม่ าจ ากต า่ งป ระเทศ เชน่ ไขส้ มองอ กั เสบน ปิ าห์ (Nipah Encephalitis)
ไข้สมองอักเสบเวสต์ไนล์ (Westnile Encephalitis) โรคสมองฝ่อแบบใหม่ (Variant-Creutzfelt-Jacob
disease; vCJD) ที่เกิดจากจ ากโรคส มองฝ ่อในว ัว หรือโรควัวบ้า (Bovine Spongiform Encephalophathy ; BSE
or Mad Cow Ddisease) ไข้เลือดออก อิโบลา (Ebola Haemorrhagic Fever) ไข้เลือดออกมาร์บวร์ก (Marburg
Haemorrhagic Fever) โรคฝีดาษล ิง (Monkeypox) โรคแอนแทรกซ ์ ไข้ทรพิษ กาฬโรค เป็นต้น
4.3 โรคติดต่ออุบัติซ้ำท่ีพบในประเทศ เช่น โรคไข้กาฬหลังแอ่นจากเชื้อสายพันธุ์ใหม่ที่อาจเข้ามากับ
แรงงานต ่างด้าว โรคตาแดงจ ากเชื้อไวรัส เป็นต้น
กิจกรรม 3.2.1
1. จงบ อกส าเหตุสำคญั ท ที่ ำใหโ้ รคเอดส์ก ลบั มามแี นวโนม้ สูงข ้นึ ในประเทศไทย
2. โรคติดตอ่ อ บุ ตั ใิหม่ อุบตั ซิ ้ำในประเทศไทยเกิดม าจ ากสาเหตใุ ด
แนวต อบก ิจกรรม 3.2.1
1. สาเหตสุ ำคญั ท ท่ี ำใหโ้ รคเอดสก์ ลบั ม าม แี นวโนม้ ส งู ข นึ้ ในป ระเทศไทยค อื การม กี ลมุ่ ช ายร กั ช ายต าม
เมืองใหญ่ๆ เพมิ่ ส ูงขนึ้ และส าเหตจุ ากการต ิดเช้ือในกลุ่มต ิดย าเสพตดิ โดยการฉดี
2. โรคต ดิ ตอ่ อ บุ ตั ใิ หม่ อบุ ตั ซิ ำ้ ในป ระเทศไทยเกดิ ม าจ ากก ารเปลย่ี นแปลงด า้ นป ระชากรแ ละพ ฤตกิ รรม
มนษุ ย์ การเปลย่ี นแปลงข องตวั เชอื้ โรค การใชย้ าไมถ่ กู ต้องเกิดการด ือ้ ตอ่ ยาป ฏชิ ีวนะ การพ ฒั นาด ้านเทคโนโลยี
และอุตสาหกรรม รวมทั้งผลจากเปล่ียนแปลงทางนิเวศวิทยาของสัตว์นำโรคและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งภาวะโลก
ร้อน
ลขิ สิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
