Page 81 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 81

ปัจจัยท​ ี่​มีอ​ ิทธิพลต​ ่อภ​ าวะ​สุขภาพข​ องป​ ระชากร 3-27

2. 	แนวโ​น้ม​การ​ตาย​ใน​อนาคต

       ในอ​ ดีตกาลป​ ระชากรไ​ทยอ​ ยูใ่​นส​ ภาพท​ ีม่​ คี​ วามส​ มดุลร​ ะหว่างก​ ารเ​กิดแ​ ละก​ ารต​ าย ทั้งอ​ ัตราเ​กิดแ​ ละต​ ายแ​ ต่ละ​
ปี​อยู่​ใน​ระดับ​สูง​ใกล้​เคียง​กัน อัตรา​เกิด​สูง​เพราะ​ผู้คน​นิยม​มี​ลูก​กัน​มาก ความ​คิด​เรื่อง​การ​วางแผน​ครอบครัว​หรือ​คุม​
กำเนิดย​ ังไ​ม่เ​กิดข​ ึ้นใ​นส​ ังคมไ​ทย ผู้ห​ ญิงแ​ ต่งงานต​ ั้งแต่อ​ ายุน​ ้อย เมื่อแ​ ต่งงานแ​ ล้วม​ ีล​ ูกไ​ปต​ ามธ​ รรมชาติต​ ลอดว​ ัยเ​จริญ​
พันธุข์​ องต​ น อัตราต​ ายส​ ูงเ​พราะก​ ารแ​ พทยแ์​ ละส​ าธารณสุขย​ ังไ​มเ่​จริญ การต​ ั้งค​ รรภแ์​ ละค​ ลอดก​ ระทำต​ ามแ​ บบป​ ระเพณ​ี
ที่ป​ ฏิบัติก​ ันม​ าแ​ ต่ด​ ั้งเดิม การป​ ลูกฝีฉ​ ีดยาส​ ร้างภ​ ูมิคุ้มกันโ​รคใ​ห้แ​ ก่เ​ด็กย​ ังไ​ม่แ​ พร่ห​ ลายเ​หมือนส​ มัยป​ ัจจุบัน ทารกต​ าย​
ตั้งแตแ่​ รกค​ ลอด หรือเ​มื่อา​ย​ ยุ​ ังไ​มค่​ รบข​ วบด​ ้วยอ​ ัตราท​ ีส่​ ูงม​ าก แต่ละป​ มี​ ที​ ารกต​ ายก​ ่อนอ​ ายคุ​ รบข​ วบเ​กินก​ ว่าร​ ้อยล​ ะ 10
ของก​ ารเ​กิดม​ ีช​ ีพ ประชากรใ​นว​ ัยอ​ ื่นๆ มีอ​ ัตราต​ ายส​ ูงด้วยโ​รคต​ ิดเ​ชื้อซ​ ึ่งเ​ป็นส​ าเหตุส​ ำคัญ เนื่องจากก​ ารส​ าธารณสุขแ​ ละ​
สุขาภิบาล​ของป​ ระเทศ​ยังไ​ม่พ​ ัฒนา เชื้อโ​รคจ​ ึงแ​ พร่​ระบาด​ไปไ​ด้​อย่างร​ วดเร็ว บาง​ปีเ​มื่อ​เกิดโ​รค​ระบาด​ขึ้น​มี​คนต​ ายเ​ป็น​
จำนวนม​ าก อายุขัย​เฉลี่ย​ของค​ น​ไทยใ​น​อดีตเ​มื่อ​ง 100 ปีก​ ่อน​จึงไ​ม่​ยืนยาว คน​ไทย​มี​ชีวิตโ​ดยเ​ฉลี่ย​ไม่​เกิน 50 ปี

       อตั ราต​ ายข​ องป​ ระชากรไ​ทยไ​ดล​้ ดล​ งอ​ ยา่ งม​ ากภ​ ายห​ ลังส​ งครามโลกค​ รั้งท​ ี่ 2 (หลัง พ.ศ. 2488) เมื่อส​ งครามโลก​
สงบล​ ง ได้เ​กิดค​ วามร​ ่วมม​ ือร​ ะหว่างป​ ระเทศม​ ากข​ ึ้น วิชาการค​ วามร​ ู้ด​ ้านก​ ารแ​ พทย์แ​ ละส​ าธารณสุข ได้ก​ ้าวหน้าไ​ปอ​ ย่าง​
มากใ​นป​ ระเทศพ​ ฒั นาแ​ ลว้ ประเทศไทยไ​ดเ​้ ปดิ ร​ บั ค​ วามร​ วู​้ ทิ ยาการท​ างด​ า้ นน​ จี​้ ากป​ ระเทศพ​ ฒั นาแ​ ลว้ สขุ ภาพอ​ นามยั ข​ อง​
ประชากรไ​ทยด​ ีข​ ึ้นอ​ ย่างร​ วดเร็ว การต​ ายข​ องป​ ระชากรไ​ด้ล​ ดล​ งอ​ ย่างเ​ห็นไ​ด้ช​ ัด “อัตราต​ ายท​ ารก” ลดล​ งจ​ ากท​ ี่เ​กินก​ ว่า
100 ราย ต่อ​การเ​กิด​มี​ชีพ 1,000 ราย เหลือ​ประมาณ 80 ราย​ใน พ.ศ.2504 และ​มี​แนว​โน้ม​ลด​ลง​จนต​ ่ำ​กว่า 20 ราย​ใน
พ.ศ. 2549 อายุขัยเ​ฉลี่ยข​ องป​ ระชากร​ได้​เพิ่มส​ ูงข​ ึ้นจ​ าก​ไม่ถ​ ึง 50 ปี ก่อนส​ งครามโลกค​ รั้ง​ที่ 2 เป็นป​ ระมาณ 60 ปีใน
พ.ศ. 2507 (ปราโมทย์ ประสาท​กุลแ​ ละ​ปัทมา ว่า​พัฒน​วงศ์ 2545) นอกจาก​นี้ หาก​พิจารณาจ​ ากอ​ ายุค​ าดเ​ฉลี่ย​เมื่อแ​ รก​
เกิด​ของ​ประชากร​ไทย​พบ​ว่า แนวโ​น้ม​คนไ​ทยจ​ ะม​ ีอายุย​ ืนยาว​ขึ้น หรืออ​ ัตราต​ ายใ​นภ​ าพ​รวมน​ ้อย​ลง โดย​อายุ​คาด​เฉลี่ย​
เมื่อ​แรกเ​กิด จาก ปี 2553-2558 เท่ากับ 78.82 ปี ใน​ผู้​หญิง และ 71.93 ปี ใน​ผู้ชาย เพิ่ม​ขึ้นเ​ป็น 82.66 ปี ใน​ผู้​หญิงแ​ ละ
75.96 ปี ในผ​ ู้ชาย ตาม​ลำดับ ใน ปี 2563-2573 (ตาร​ งท​ ี่ 3.4)

ตารางท​ ี่ 3.4 อายค​ุ าดเ​ฉลยี่ เ​ม่ือแ​ รกเ​กดิ การเ​ปล่ียนแปลงใ​น​ช่วง 5 ปี และค​ วาม​แตก​ตา่ งร​ ะหว่าง​เพศ

  พ.ศ.       อายคุ าดเฉล่ียเมอื่ แรกเกิด     การเปลยี่ นแปลงในช่วง 5 ปี                     เพศทีแ่ ตกตา่ ง
           ชาย (Male) หญิง (Female)         ชาย (Male) หญิง (Female)                         หญิง-ชาย
2553-2558
2558-2563    71.93 78.82                      1.34 1.28                                        6.89
2563-2568    73.28 80.10                      1.35 1.28                                        6.82
2568-2573    74.62 81.38                      1.34 1.28                                        6.76
             75.96 82.66                      1.34 1.28                                        6.70

ที่มา: 	สำนักน​ โยบาย​และย​ ุทธศาสตร์ 2552

       แนวโ​น้ม​สาเหตุ​การ​ตาย​ของป​ ระเทศไทยม​ ี​การเ​ปลี่ยนแปลงอ​ ย่างม​ าก ก่อน พ.ศ. 2500 การต​ ายอ​ ัน​ดับ​ต้นๆ
จะ​มี​สาเหตุ​มา​จาก​โรค​ติด​เชื้อ​ทั้ง​สิ้น ​เพราะ​ระยะ​เวลา​ขณะ​นั้น ยัง​เป็น​ช่วง​ที่​การ​สาธารณสุข​ยัง​ไม่​ดี โรค​ที่​เป็น​สาเหตุ​
สำคัญข​ องก​ าร​ตาย​อยู่​ใน​กลุ่ม​โรค​มาลาเรีย วัณโรค ปอด​อักเสบ​สูง​กว่า 100 ต่อป​ ระชากร 100,000 คน เมื่อก​ ารแ​ พทย์​
สาธารณสุขพ​ ัฒนา​ขึ้น มี​การ​กำจัด​ป้องกันค​ วบคุม​โรคด​ ีข​ ึ้น โรค​เหล่า​นี้จ​ ึง​ค่อยๆ ลดล​ งต​ ามล​ ำดับ พ.ศ. 2550 และ 2552
โรคต​ ิดเ​ชื้อ​ที่​เป็นส​ าเหตุ​ของ​การ​ตาย​ได้ล​ ด​มา​อยู่ใ​น​อันดับ​ต่ำก​ ว่าอ​ ันดับ 4 และ 5

                                            ลขิ สิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86